نوقا تبریز ، سنتی‌ترین سوغاتی خوشمزه پایتخت قنادی ایران

بسیاری از معروف‌ترین برندهای شکلات و شیرینی هم متعلق به تبریز است. مارک‌هایی مثل آی سودا، آیدین، شیرین عسل و… که شیرینی‌ها و کیک‌های صنعتی خوشمزه‌شان در کل ایران طرفدار بسیار دارد. در این مطلب سفرزون شما را با یکی از خوشمزه‌ترین، پرطرفدارترین و سنتی‌ترین سوغات تبریز آشنا می‌کنیم.

نوقا تبریز که محلی‌های به آن لوکا می‌گویند یک جور شیرینی است که در جای جای جهان و ایران به سبک‌های مختلف در طعم‌های گوناگون تهیه می‌شود. یکی از معروف‌ترین انواع نوقا، گز اصفهان است. حتی بر طبق تعریف اروپایی این شیرینی، می‌توان سوهان قم و کاشان را نیز نوعی نوقا به حساب آورد. نوقای تبریز را با سفیده تخم مرغ، شکر، گردو،عسل، وانیل و گاهی نان میکادو تهیه می‌کنند. البته با افزودن طعم‌دهنده‌های دیگر یا آجیل‌های مختلف، انواع مختلفی از نوقا را می‌توان تهیه کرد.

نوقا تبریز جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و آداب و رسوم مردم این شهر دارد. در سفره‌های عید و در مراسم شادی، مردم تبریز هیچگاه نوقا را فراموش نمی‌کنند. نوقای تبریز همین طور بین مسن‌ترها که ذایقه‌شان به طعم شیرینی‌های سنتی عادت بیشتری دارد و جوان‌ترها که شیرینی‌هایی به لطافت و خوش‌طعمی نوقا دلشان را می‌برد طرفداران بیشتری دارد. نوقا برای کودکان هم شیرینی مقوی و خوبی است که با سفیده تخم مرغ و آجیل زیادی که در خود دارد باعث تقویت بدنی بچه‌ها و تامین انرژی‌شان می‌شود. برای سوغات هم نوقا یکی از بهترین گزینه‌هاست. در بین سوغاتی های خوشمزه تبریز شیرینی خوش طعم و سنتی که به راحتی خراب نمی‌شود و قیمت مناسبی هم دارد همین نوقای خوشمزه است.

نوقا در جهان هم طرفداران زیادی دارد. در اروپای جنوبی و خاورمیانه این شیرینی را به سبک‌های متنوع تهیه و نوش جان می‌کنند. در اروپا سه نوع نوقا بیشتر طرفدار دارد. در ایتالیا و اسپانیا نوقا سفید که همان نوقا تبریز است بسیار شهرت دارد. در فرانسه نوقا قهوه‌ای که بدون سفیده تخم مرغ تهیه می‌شود رواج دارد و نوقای آلمانی هم ترکیبی از نوقا و شکلات فندقی است. در خاورمیانه، کشورهای عربی، به نوقا، ناطف می‌گویند و این شیرینی خوشمزه را مثل ما ایرانی‌ها بسیار دوست دارند.

می‌گویند که تاریخچه نوقا به خاورمیانه باز می گردد. در کتابی مربوط به قرن دهم پس از میلاد در بغداد، این شیرینی را متعلق به منطقه‌ای در ترکیه امروزی نسبت داده‌اند. در کتب دیگر هم به تهیه و پذیرایی با ناطف یا همان نوقا در سوریه و بخارا اشاره شده است. تصور می‌شود که نوقا بعد از فتح اسپانیا توسط مسلمانان به اروپا راه می‌یابد و طرفداران زیادی پیدا می‌کند. درباره ریشه واژه نوقا هم تصور می‌شود که از زبان اکسیتان یکی از شاخه‌های زبان رومی گرفته شده است و معنای نان آجیلی می‌دهد.

نوقای سنتی را عموما با عسل درست می‌کنند اما اگر عسل یا شیره نداشتید می‌توانید از گلوکز هم استفاده کنید. برای تهیه نوقا تبریز به ۴۵۰گرم شکر، ۲۵۰ میلی‌لیتر گلوکز مایع، ۱۲۵ میلی لیتر عسل یا شیره، یک هشتم قاشق چای‌خوری وانیل، ۲ عدد سفیده تخم مرغ، ۷۵ گرم کره نرم شده، ۲۵۰ گرم گردو و دو عدد نان بستنی یا نان میکادو به علاوه، یک قالب مستطیلی و همزن برقی نیاز است.

حالا قالب مستطیلی را چرب کنید و نان میکادو را در قالب قرار دهید. گلوکز مایع، شکر و عسل یا شیره را در ظرفی بریزید و روی حرارت قرار دهید تا شکر آرام آرام حل شود. وقتی شکر حل شد زیر ظرف را زیاد کنید تا مواد حدود ۵ دقیقه‌ای با هم بجوشند. بعد از اینکه درجه حرارت به ۱۳۰ درجه رسید و یا مقداری از مواد را که در آب می‌ریزید گلوله گلوله یا شکننده شد مایع آماده هست. در ظرف دیگری باید دو سفیده تخم مرغ به همراه وانیل را خوب هم بزنید تا فرم بگیرد. در این بخش، مایع گلوکز را به آرامی به سفیده اضافه می‌کنید و با همزن هم می‌زنید تا به خورد سفیده تخم مرغ برود. مواد که خوب جذب هم شدند، فرم می‌گیرند و شکل خود را حفظ می‌کنند.

در این مرحله است که باید کره نرم شده و سپس گردو را اضافه کنید و روی نان در قالب بریزید. به سرعت باید مواد را روی نان پهن کنید و سپس نان دوم را روی مواد بگذارید و فشار دهید تا خوب به مواد بچسبد. حالا باید بگذارید نوقا تبریز در دمای اتاق خشک بشود. یک چاقوی چرب بردارید و نوقا را تکه تکه کنید و در ظرف بچینید. به جای گردو و یا در کنار گردو می‌توانید از پسته و فندق هم استفاده کنید.

نوقا انواع مختلفی در تبریز دارد. نوقا گردویی از سنتی‌ترین شیرینی‌های تبریز است. نوقا با طعم‌های مختلف وانیلی، کاکائویی و مخلوطی از این طعم‌ها هم در مغازه‌های تبریز به فروش می‌رسد. در نوقا از انواع مغزها مانند گردو، پسته، بادام و بادام زمینی هم استفاده می‌شود. نوقا آجیلی یک نوع نوقا معروف تبریز است که در آن از انواع مغزها، سفیده تخم مرغ، گلوکز، هل و گلاب استفاده می‌شود و بسیارخوشمزه و مقوی است.

نوقا را می‌توانید از بازار سنتی این شهر و یا همه مغازه‌های سوغات‌فروشی تبریز هم خریداری کنید. اگر برایتان مهم است که نوقای تازه و درجه یک بخرید می‌توانید به مغازه افتخاری در خیابان منصور، نرسیده به پل منصور مراجعه کنید. به مغازه افتخاری که بروید، می‌بینید که همان جا در مغازه این شیرینی خوشمزه را می‌پزند و تازه تازه دست مشتری‌ها می‌دهند. آجیل‌سرای تبریز در خیابان ۲۹ بهمن و قنادی تشریفات در خیابان آبرسان هم به این معروفند که نوقای درجه یک دست مردم می‌دهند.

خلاصه اینکه وقتی به تبریز زیبا سفر کردید و شهر مشاهیر پرآوازه را با طبیعت، هنر، معماری و تاریخ بی‌نظیرش خوب سیاحت کردید، حتما نوقا تبریز را به همراه دیگر خوراکی‌های خوشمزه و صنایع دستی نفیس این شهر تهیه کنید. حتما از خوردن نوقا در کنار چای سراسر وجودتان غرق لذت خواهد شد. شما تا به حال نوقای تبریز را امتحان کرده‌اید؟ از بین خوراکی‌های خوشمزه تبریز کدامیک را بیشتر می‌پسندید؟ نظرات خود را با سفرزونی‌ها به اشتراک بگذارید.