همه‌چیز درباره توکن‌های غیرمثلی پویا
احسان فیض‌اللهی-هم‌بنیان‌گذار و معاون فناوری اطلاعات فینوپیا
فناوری با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و هر روزه پروژه‌های کوچک و بزرگ زیادی راه‌اندازی می‌شوند. مخصوصاً در صنعت ارزهای دیجیتال هیاهوهای زیادی وجود دارد که بی‌اعتنایی به آنها تقریباً غیرممکن است.
به گزارش فینوپیا، با این حال، منابع موجود بسیار پراکنده‌اند و هر روز تغییر می‌کنند. این مسئله مخصوصاً برای افرادی که کارشان را به‌تازگی آغاز کرده‌اند، چالش بزرگی خواهی بود.
یکی از بخش‌هایی که علی‌الخصوص در دو سال اخیر به‌شدت گسترش یافته، توکن‌های غیرمثلی (NFT) است. یک توکن غیرمثلی، دارایی دیجیتال منحصربه‌فردی است که روی بلاک‌چین ذخیره و جابه‌جا می‌شود.
رایج‌ترین کاربرد NFTها آثار هنری دیجیتالی است. هنرمندان توکن‌هایی را که نشان‌دهنده آثار هنری دیجیتالی آنها است، ضرب می‌کنند و سپس می‌توانند آنها را به هر شخص دیگری بفروشند. مالکیت این توکن‌ها هم روی بلاک‌چین ثبت می‌گردد.
NFTها از سال ۲۰۲۱ توجه سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جلب کرده‌اند. میزان فروش این توکن‌ها در سال ۲۰۲۱ به بالای ۴۰ میلیارد دلار رسید که به هیچ وجه عدد کمی نیست.
سپس، بسیاری این سؤال را مطرح کردند که NFTها ارزش خود را از کجا می‌آورند؟ بیشتر NFTها، مخصوصاً توکن‌هایی که با استفاده از هنر دیجیتال ایجاد می‌شوند، دارایی‌های سوداگرانه‌ای هستند و ارزش خود را تنها از حدس و گمان و دست به دست شدن به دست می‌آورند.
از طرفی هزینه NFTها گاهی ممکن است بسیار زیاد باشد. پروژه‌هایی مثل آرت بلاکس (Art Blocks) و موتانت ایپس (Mutant Apes) چند صد هزار تا میلیون‌ها دلار هزینه داشتند و بسیار هم موفق بوده‌اند.
به‌طور کلی، وقتی NFTها ساخته می‌شوند، شناسه توکن آنها هرگز تغییر نمی‌کند. هر NFT را می‌توان از طریق شناسه توکن و آدرس قرارداد منحصربه‌فرد آن از دیگری متمایز کرد.
در ادامه هم می‌توان ابَرداده‌هایی مثل تصاویر، فایل‌های ویدیویی یا سایر داده‌ها را به آنها متصل نمود. NFTها نقش بسیار مهمی در صنعت دیجیتال دارند و ابرداده‌های مربوط به آنها، مانند آثار هنری یک هنرمند، باید ثابت و قابل‌تأیید باشند.
با این حال، در بسیاری از موارد، کاربران به NFTهایی نیاز دارند که می‌توان آنها را با توجه به شرایط خارجی تغییر داد. از طرفی این تغییرات می‌بایست در ابرداده‌های توکن‌های غیرمثلی ایجاد شود و این برخلاف ماهیت ثابت و غیر‌قابل‌تغییر آنها است.
در این جا است که توکن‌های غیرمثلی پویا به وجود می‌آیند تا همین ویژگی را به NFTها اضافه نمایند. NFTهای پویا رویکرد بهتری نسبت به NFTهای ساده در هر دو جهان دارند؛ چراکه هم شناسه‌های منحصربه‌فرد خود را حفظ می‌کنند و هم می‌توانند بخش‌هایی از ابرداده خود را به‌روزرسانی کنند.
شایان ذکر است که محسابات مربوط به این نوع توکن‌ها هم می‌تواند درون‌زنجیره‌ای و هم می‌تواند برون‌زنجیره‌ای باشد و فناوری که این امکانات را فراهم می‌کند، فناوری مربوط به قراردادهای هوشمند است.
هر زمان که سرمایه‌گذاری به دنبال توکن غیرمثلی خاصی باشد، قراردادهای هوشمند داده‌های درون‌زنجیره‌ای را ارزیابی می‌کنند تا پاسخی را که می‌بایست به کاربران ارائه شود، تعیین کنند.
سپس از یک اوراکل برای برقراری تماس با داده‌های برون‌زنجیره‌ای استفاده و نتایج را پردازش می‌کنند. در این حالت هم داده‌های برون‌زنجیره‌ای و هم داده‌های درون‌زنجیره‌ای ارزیابی می‌شوند.
این فرایند نشان می‌دهد که قراردادهای هوشمند به NFTهای پویا اجازه می‌دهند تا در یک بازه زمانی مشخص تغییر کنند، به‌روزرسانی شوند و در نهایت گسترش یابند.
در نتیجه، قراردادهای مذکور تعیین می‌کنند که آیا یک توکن غیرمثلی باید تغییر کند یا نه؛ و اگر قرار بر این شد که تغییر کند، داده‌های مربوط به یک NFT پویا را بر اساس داده‌های برون‌زنجیره‌ای و درون‌زنجیره‌ای تغییر می‌دهد.
برای مثال، توسعه‌دهندگان مجموعه NFTهای بورد ایپ یات کلاب (BAYC) مجموعه‌ای از NFTها را مخصوص صاحبان این توکن‌ها راه‌اندازی کرد و آن را سرم (Serum) نامید.
ایده اصلی آنها این بود که یک مجموعه NFT جدید بر اساس خصوصیات منحصربه‌فرد توکن‌های غیرمثلی مجموعه بورد ایپ یات کلاب (که سرمایه‌گذاران، آنها را در کیف پول‌های خود نگهداری می‌کنند) ایجاد کنند.
سپس قراردادهای هوشمند می‌بایست با توکن‌های اصلی مجموعه تعامل می‌کردند و یک توکن کاملاً جدید را به دارندگان BAYC تحویل می‌دادند. هر توکن تغییریافته همچنان منحصربه‌فرد محسوب می‌شد؛ زیرا بر اساس ویژگی‌های منحصربه‌فرد BAYC موجود در کیف پول سرمایه‌گذاران ایجاد شده بود.
NFTهای پویا می‌توانند با استفاده از عملکرد تصادفی قابل‌تایید زنجیره‌ای (VFR) تأثیر قابل‌توجهی بر بازی‌های برای کسب درآمد داشته باشند. این نوع توکن‌ها برای مثال در بازی‌های آنلاینی کاربرد دارند که دارایی‌های درون آنها باید بر اساس رشد و تعامل کاربران تکامل یابند و تغییر کنند.
دریم کوئست (Dream Quest) از جمله بازی‌های برای کسب درآمد مبتنی بر NFT است که از VFR برای اطمینان از توزیع تصادفی خصوصیات NFTهای خود استفاده می‌کند.
در بازی‌های ورزشی هم با استفاده از فناوری NFTهای پویا می‌توان خصوصیات مربوط به NFTهای ورزشکاران را بر اساس عملکرد آنها در دنیای واقعی تغییر دهند.
علاوه بر این، دارایی‌های دیجیتالی که نماد یک دارایی در دنیای واقعی هستند، با تغییر ویژگی‌های مربوط به دارایی واقعی نیاز به تغییر خواهند داشت. در حالت تئوری، حتی دولت‌ها می‌توانند گذرنامه‌هایی را در قالب NFTهای پویا صادر و اطلاعات شهروندان خود را حین سفر آنها به‌روزرسانی کنند.
از آنجا که اطلاعات مربوط به NFTهای پویا در بلاک‌چین ذخیره می‌شود، دولت‌ها دیگر نیازی به مهر و مدارک اضافی نخواهند داشت. این فناوری، احتمال تقلب را هم کاهش می‌دهد؛ چراکه زیرساخت‌های مربوط به بلاک‌چین آنها را تغییرناپذیر می‌نماید.
حتی در صنعت املاک و مستغلات هم می‌توان از NFTهای پویا به‌عنوان نماد یک خانه استفاده کرد.
NFTهای پویا به اکوسیستم بلاک‌چین انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد و باعث توسعه کاربردهای آنها می‌گردد. با این حال، NFTهای ثابت و پویا در تضاد با هم نیستند و قرار نیست یکی از این فناوری‌ها جایگزین دیگری شود.
در قلمرو ارزهای دیجیتال مطمئناً فضای کافی هم برای NFTهای ثابت و هم برای NFTهای پویا وجود خواهد داشت.
