جمهوری اسلامی شاهد اعمال گونه‌های مختلفی از فشار از سوی آمریکا بوده است، ایجاد محدودیت در فروش نفت که به تازگی رئیس جمهور آمریکا از آن سخن گفته است از مهمترین شاخصه‌های فشار علیه ایران است که نشان دهنده محق بودن تهران در درخواست تضمین از سوی آمریکا و شرکای غربی است.
به گزارش ایرنا، جو بایدن اخیرا در یادداشتی به وزارت خارجه آمریکا از اقدامات اخیر کشورش برای تحت فشار قرار دادن ایران پرده برداشت. او در این یادداشت نوشت که به اندازه کافی نفت به بازار جهانی عرضه می‌شود٬ بنابراین امکان کاهش چشمگیر خرید نفت از ایران توسط کشورهای دیگر فراهم شده است.
بایدن تاکید کرد: مطابق با تصمیمات قبلی، عرضه کافی نفت و فرآورده‌های نفتی از کشورهایی غیر از ایران به بازار جهانی وجود دارد تا امکان کاهش قابل توجه خرید نفت و فرآورده‌های نفتی از ایران توسط موسسات مالی خارجی فراهم شود.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در این خصوص گفت: آنچه که بایدن مطرح کرده اتفاقا نشان می‌دهد که چقدر دنیا به هم متصل و وصل است و هیچ کشوری قابل حذف و جدا شدن از بازار نیست.
وی با اشاره به سیاست‌های ضد ایرانی آمریکا گفت: ایالات متحده در چهار دهه گذشته تلاش کرده که ایران را از بازارهای جهانی حذف کند ولی هر روز کمتر به نتیجه مورد نظر خود رسیده است و این به خاطر همت جوانان ایرانی است که خلاقانه و برای رفع نیازهای کشور و بی‌اثر کردن این تلاش‌ها کار می‌کنند. آنها هر چه تلاش می‌کنند تلاش‌های آنها چند گام از تلاش‌ها و فعالیت‌های جوانان ما عقب‌تر است.
نکته قابل توجه در اظهارات امروز خطیب زاده این موضوع بود که گفت:”بایدن باید دقت کند که رفتارش توسط تهران مانیتور و ارزیابی می‌شود و ما براساس همین حرف‌ها و رفتارها گفت‌وگوها را در وین جلو می‌بریم و به این نوع مواضع دقت داریم. “
هر چند کشورها در مناسبات بین الملل روابط و خود را بر اساس اعتماد تعریف نمی‌کنند، با این حال موفقیت و دستیابی به نتیجه در هر مذاکره و گفت وگویی نیازمند حداقل‌هایی از حسن نیت بین مذاکره‌کنندگان است در این چهارچوب توجه به چند نکته ضروری است؛
ایران چهار دهه است که درگیر تحریم و تروریسم اقتصادی است و در این بین بخش انرژی و نفت ایران به دلیل وابستگی اقتصاد ایران به آن همواره در معرض تحریم و فشار بوده است. در عین حال ایران در مقاطع مختلف برای مقابله با این سیاست ضدانسانی تلاش کرده است.
یکی از راهکارهای ایران در این مدت رهایی از وابستگی اقتصاد به نفت بوده است به طوری که در سال‌های اخیر میزان وابستگی بودجه کشور به نفت به زیر ۳۰ درصد رسیده است و دولت تلاش کرده با استفاده از سایرمنابع درآمدی اقتصاد کشور را اداره کند.
تهران طی سال‌های اخیر سیاست فشار حداکثری ترامپ و بی‌سابقه ترین وغیرانسانی ترین تحریم‌های اقتصادی را تحمل کرده است. آن هم در شرایطی که شیوع کرونا هم فشار مضاعفی به اقتصاد ایران وارد کرد. هرچند اقتصاد ایران و معیشت مردم به واسطه این اقدام غیر انسانی در معرض فشار قرار گرفت، با این حال ایران توانست اثرات آن را بر اقتصاد مدیریت کرده و تلاش کرد از آسیب‌های تحریم بر زندگی و معیشت شهروندان بکاهد.
نکته دیگر اینکه تهران بویژه در سال‌های اخیر نشان داده در دفاع از حق خود قاطع است و با کسی تعارف ندارد. در این راستا در سال‌های گذشته برخی دست اندازی‌ها به محموله‌های نفت ایران وجود داشته است که البته هیچ کدام بدون پاسخ نمانده و تهران از همه ابزارها برای فروش نفت و دفاع از منافع مشروع خود استفاده کرده است.
طی هفته های اخیر در فضای سیاسی و رسانه ای بین المللی اینطور مطرح می‌شد که ایران از مذاکره رویگردان است و هر کاری برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره خواهند کرد و دیپلماسی را ترجیح می‌دهند و به دنبال بازگرداندن ایران به تعهدات هسته ای هستند و این ایران است که حاضر نیست به مذاکرات بازگردد.
این در حالی است که در ۶ دور مذاکرات اخیر در وین، ایران با نمایندگان ۱+۴ مذاکره کرد و مذاکرات به میزان قابل توجهی هم جلو رفت با این حال واقعیت این است که این مذاکرات به سد ناتوانی غربیها از اتخاذ “تصمیم شجاعانه و قاطع” برخورد و غربیها حاضر نشدند برای عمل به تعهدات خود و بازگشت به برجام تصمیم‌گیری کنند.
اظهارات اخیر بایدن مبنی بر کاهش فروش نفت ایران عدم صداقت آنها را نشان داد. این اظهارات از سوی دیگر می‌تواند اماره و قرینه‌ای بر اتخاذ رویکرد زیاده خواهانه از سوی غربیها و مشخصا آمریکا و عدم تمایل واقعی و جدی آنها در مذاکرات آتی باشد.
هرچند برخی از کارشناسان درخواست تضمین از سوی ایران در فرایند مذاکرات را غیرواقع بینانه ارزیابی کردند. اما اظهارات بایدن نشان می‌دهد که حتی آمریکا در همین دولت هم به دنبال بهره برداری از ابزار فشار و تحریم است و رویکرد غیر صادقانه‌ای را در پیش گرفته است.
از این جهت ایران حق دارد در مذاکرات پای بر زمین سست قرار ندهد و خواستار تضمین جدی و محکم از سوی طرف‌های برجام باشد. در عین حال تهران علاوه بر درخواست تضمین جدی از آمریکا ازابزارهای لازم برای دفاع از حقوق خود برخوردار است. کما اینکه در جریان عهد شکنی کنونی آمریکا و شرکای غربی ایران هم در مدت زمان کوتاهی از اجرای تعهدات خود عقب نشینی کرد و نشان داد که هیچ گاه و در هیچ مذاکره ای بی‌گدار به آب نمی‌زند.
