چگونه شرکت دانش بنیان راه‌اندازی کنیم؟
دانش بنیان یکی از سه کلمه‌ای است که به عنوان شعار سال ۱۴۰۱ انتخاب شده و یکی از روش‌های کارآفرینی محسوب می‌شود, اما یک شرکت دانش بنیان برای شروع و موفقیت نیاز به ایده و تجاری‌سازی مناسب دارد.
به گزارش تجارت‌نیوز، شرکت دانش بنیان یکی از روش‌های کارآفرینی مبتنی بر علم و فناوری است که برخلاف روش‌های سنتی، اکثر کارکنان آن را متخصصان رشته یا رشته‌های گوناگون دانشگاهی تشکیل می‌دهد.
از نظر قانون هم شرایط خاصی برای ثبت و راه‌اندازی و فعالیت شرکت دانش بنیان در نظام دولتی و بانکی کشور وجود دارد.
شرکت دانش بنیان چیست؟
راه‌اندازی کسبوکار جدید ویژه شرکت‌های تعاونی دانش بنیان، توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت تعاون، بانک توسعه تعاون و بنیاد ملی نخبگان در تابستان ۱۳۸۹، در قالب آیین‌نامه به تصویب رسید.
یک شرکت دانش بنیان به عنوان یک موسسه تحقیق و توسعه عالی رتبه شناخته می‌شود که هدف آن تجاری‌سازی نتایج‌اش است.
همچنین، با توجه به ریسک بالای سرمایه‌گذاری در این زمینه، دولت‌ها معمولا محرک‌های تشویقی برای انگیزه‌دادن سرمایه‌گذاران خصوصی به مشارکت یا تضمین پوشش ریسک‌های شرکت ارائه می‌دهند.
برای تاسیس شرکت دانش بنیان چه چیزی نیاز است؟
برای تاسیس یک شرکت دانش بنیان پیش از هر چیزی باید به تولید ایده و پردازش آن پرداخت. ایده‌ای که جدید و حاصل تمرکز، تفکر، تجربه و احساس نیاز در شرایط زمانی و مکانی خاص است.
این نکته را باید در نظر گرفت که بسیاری از ایده‌هایی که در کشورهای دیگر موفق می‌شوند، در کشور ما موفقیت‌آمیز نیست. چرا که شرایط اقتصادی، فرهنگی و … ما با آن‌ها یکی نیست.
ظرفیت‌های زیادی برای ایجاد یک کسبوکار تولیدی یا خدماتی مبتنی بر رفع نیاز مردم مهیا است. هر فرد با داشتن یک ایده خاص و دانستن شرایط ثبت شرکت دانش بنیان می‌تواند برای رفع این نیازها اقدام کند.
تبدیل ایده به نمونه در مرحله دوم
ساخت نمونه یکی از مهم‌ترین مراحل توسعه کسبوکار دانش بنیانی است که بیشترین حمایت را لازم دارد. بنابرین باید برای حفاظت از نتیجه تحقیق و پژوهش شرکت که در نهایت به تولید محصولی دانش بنیان منجر می‌شود، باید تلاش کرد.
ابتدا باید اقدام به ثبت شرکت دانش بنیان در اداره ثبت اسناد به منظور تعیین ارتباط بین سهام‌داران شرکت کرد. سپس به تهیه طرح امکان سنجی تبدیل ایده به نمونه پرداخت.
دریافت مجوز ثبت اختراع به طوری که با دریافت این مجوز برای شرکت دانش‌بنیان در رابطه با دانش و فناوری‌های جدید و نوین، حقوق انحصاری فراهم می‌شود در قدم سوم است.
به این صورت که شرکت اجازه استفاده و بهره‌برداری انحصاری از فناوری و اختراع خود را برای یک مدت ۲۰ ساله از تاریخ ثبت اظهارنامه اختراع و فناوری، به دست می‌آورد.
در این مرحله یک شرکت دانش بنان می‌تواند از تسهیلات و حمایت‌های دولتی از جمله تسهیلات صندوق پژوهش و فناوری استانی، صندوق حمایت از پژوهشگران کشور و … استفاده کند.
مرحله سوم تبدیل نمونه به محصول تجاری
بسیاری از کارشناسان فرآیند تجاری‌سازی را مهم ترین مرحله از مجموعه مراحل تاسیس شرکت دانش بنیان می‌دانند. چرا که اگر یک محصول دانش بنیان تولید شود، اما بازاری برای فروش آن فراهم نشده باشد، عملا تمام تلاشی که افراد برای ثبت یک شرکت کردند از بین می‌رود.
برای فرایند تجاری‌سازی یک محصول باید طرح امکان‌سنجی تبدیل نمونه به محصول تجاری تهیه کرد. همچنین، مجوزهای فعالیت از دستگاه اجرایی، تهیه مکان جهت تجاری‌سازی ایده (مثلا مراکز رشد و فناوری، مناطق ویژه اقتصادی و پارک‌های فناوری)دریافت و از تسهیلات و حمایت‌های دولتی (به خصوص تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی) استفاده کرد. در نهایت هم اعضای یک شرکت دانش بنیان باید طرحی برای توزیع، بازاریابی و فروش محصول خود ارائه دهند.
دولت چه حمایت‌هایی از شرکت‌های دانش بنیان می‌کند؟
اولین دسته از قوانین حاکم بر این حوزه، «قانون حمایت از مؤسسات و شرکت‌های دانش بنیان و تجاری سازی ابداعات و اختراعات» است که در اواخر سال ۱۳۸۹ به تصویب رسیده است.
معافیت از پرداخت مالیات و گمرک، پیش‌پرداخت‌های ویژه بانکی و تامین هزینه‌ها تا سقف معین، تامین محل کسب و کار و خدمات بیمه برای پوشش ریسک پروژه‌ها، دریافت جواز تاسیس و پروانه بهره‌برداری و حمایت سایر دستگاه‌ها از شرکت‌های دانش بنیان از جمله حمایت‌هایی است که دولت از شرکت‌های دانش بنیان می‌کند.
در آیین‌نامه اجرای مربوطه، قوانین مهمی نیز وجود دارند. به عنوان مثال تشکیل کنسرسیوم(مشارکت چند نفر یا شرکت‌ها) با دانشگاه‌ها و شرکت‌های خارجی به شرط باقی ماندن اکثریت سهام در اختیار موسسات دانش بنیان داخلی مجاز است.
همچنین، مبلغ کمک مالی دولت به شرکت‌های دانش بنیان تا ۲۰ درصد هزینه‌های تجاری‌سازی است. اما ماده شش، محدودیت را از بین میبرد و در مواردی که اهمیت بالاتری دارند، کمک مالی تا ۵۰ درصد می‌شود.
چگونگی ثبت نام شرکت‌ها برای دانش بنیان شدن
برای شروع شرکت باید به سایت دانش بنیان مراجعه کند.
پس از مطالعه آئین نامه‌ها و قوانین و در صورت دارا بودن شرایط، در قسمت «مصوبات کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا»، در سامانه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان ثبت نام کند..
شرکت‌ها و موسسات باید به صورت عادی در اداره کل ثبت شرکت‌های سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ثبت شوند.
شرکت‌های متقاضی پس از تولید کالاها و خدمات دانش‌بنیان یا ارائه نمونه آزمایشگاهی، بر مبنای آیین‌نامه ارزیابی می‌شوند.
در آخر برای یک مدت محدود می‌توانند از تسهیلات و مزایای قانون استفاده کنند و برای تمدید زمان استفاده از مزایای قانون، باید دوباره ارزیابی شوند.
