آیا اوپک قدرت رساندن نفت به ۱۰۰ دلار را دارد؟

ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه پیش بینی کرده که قیمت نفت می تواند به زودی به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند و تنها کسی نیست که چنین باوری دارد.

به گزارش ایسنا، پس از این که قیمت وست تگزاس اینترمدیت از مرز ۸۰ دلار در هر بشکه عبور کرد، رییس جمهور روسیه در پاسخ به این که آیا قیمت نفت می تواند به ۱۰۰ دلار برسد، گفت: چنین چیزی کاملا ممکن است. با توجه به وابستگی روسیه به درآمد صادرات نفت، رییس جمهور روسیه احتمالا موقع گفتن این حرف لبخند زده است. قیمت وست تگزاس اینترمدیت از سال ۲۰۱۴ به بالای ۱۰۰ دلار صعود نکرده اما اوپک دلیل مهمی بود که نفت به بالای ۱۰۰ دلار صعود کرد و دلیل مهمی بود که قیمت نفت به پایین ۱۰۰ دلار برگشت.

دلیل اصلی که قیمت وست تگزاس اینترمدیت در سال ۲۰۰۸ از مرز ۱۰۰ دلار عبور کرد، این بود که اوپک تمایلی به افزایش قابل توجه تولید در سالهای پیش از آن نداشت. این گروه از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ تولید نفت را به میزان ۱.۲ میلیون بشکه در روز افزایش داد و به کشورهای دیگر اطمینان داد که بازارها به طور کامل تامین می شوند.

در این بین، تقاضای جهانی برای نفت در طول این سالها حدود ۳.۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافت. تولید غیراوپک در این سالها ثابت بود و این امر نگرانیهایی را نسبت به عرضه آتی نفت برانگیخت. وحشت از این که نفت کافی برای عرضه وجود نخواهد داشت موجب شد قیمت نفت در تابستان سال ۲۰۰۸ به حدود ۱۲۰ دلار در هر بشکه صعود کند. اما اتفاق دیگری که همزمان روی داد و عرضه نفت به بازار را به میزان قابل توجهی افزایش داشت، اوپک را وادار کرد واکنش نشان دهد.

تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۰۸ روند صعودی پیدا کرد و در مدت شش سال بعد حدود پنج میلیون بشکه در روز به عرضه به بازارها اضافه کرد. این تهدید جدید برای اوپک از مسیر غیرمنتظره ای آمد. آمریکا پیش از انقلاب نفت شیل، واردکننده بزرگ نفت بود و از سال ۱۹۷۰ افت مستمر تولید نفت را تجربه کرده بود.

اوپک در ابتدا تلاش کرد با کاهش تولید خود و متوازن نگه داشتن بازارها این تهدید را مدیریت کرده و قیمتها را بالای ۱۰۰ دلار نگه دارد. اما تولید آمریکا همچنان به افزایش ادامه داد و سرانجام در سال ۲۰۱۴ سد را شکست. قیمت نفت به پایین ۱۰۰ دلار سقوط کرد و مدت کوتاهی بعد اوپک جنگ قیمتی را برای پس گرفتن سهم بازار به راه انداخت. این گروه تولیدش را افزایش داد که به ریزش قیمتهامنتهی شد.

در فاصله تابستان سال ۲۰۱۴ تا ژانویه سال ۲۰۱۵ قیمت وست تگزاس اینترمدیت نصف شد. یک سال بعد قیمتها به پایین ۳۰ دلار سقوط کرد و بعضی از کارشناسان گفتند نفت دیگر روی ۱۰۰ دلار را نخواهد داد.

پیش بینی قیمت نفت کار راحتی نیست و مستلزم پیش بینی اقدامات اوپک است. قیمت نفت در دوران جنگ قیمت آسیب دید اما صنعت نفت شیل آمریکا ورشکسته نشد. تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۱۶ کاهش یافت اما در سال ۲۰۱۷ با بهبود قیمتهای نفت، روند رشدش از سرگرفته شد.

اوپک بار دیگر با محدود کردن عرضه، به استراتژی متوازن کردن بازار بازگشت و تا زمان شیوع ویروس کرونا که باعث فروپاشی تقاضای جهانی شد، این استراتژی جواب داده بود و قیمتها را به شکل مستمر تقویت کرده است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، گسترش پاندمی کووید ۱۹ بخشی از تولید را به خصوص در آمریکا از بازار حذف کرد که هنوز احیا نشده است. اکنون تقاضا برای نفت به سطح پیش از پاندمی بازگشته و عرضه و تقاضا درست مانند سال ۲۰۰۷ تقویت شده اند. شمار دکلهای حفاری آمریکا رو به رشد است اما مدتی طول خواهد کشید تا این افزایش در تولید بالاتر نفت منعکس شود.

در این بین، قیمت نفت همچنان روند صعودی دارد. بانک امریکا پیش بینی کرد قیمت نفت برنت تا پایان ژوئن سال ۲۰۲۲ به ۱۲۰ دلار در هر بشکه صعود خواهد کرد. تحلیلگران بانک امریکا از جمله فرانسیسکو بلانش در یادداشتی نوشتند: بحران انرژی جهانی قیمت گاز و زغال سنگ را در سراسر جهان افزایش داده  و این امر روند بهبود بهای معاملات نفت لندن و نیویورک را تقویت کرده است.

چندین معامله‌گر نفت اعلام کرده اند که با بالاتر رفتن تقاضا از میزان عرضه و کندی سرمایه گذاری در منابع جدید به دلیل تعهدات اقلیمی، نفت ۱۰۰ دلاری به سرعت نزدیک می شود. تحلیلگران بانک امریکا اعلام کردند افزایش تقاضا برای بنزین به همراه بهبود سوختهای دیگر شامل دیزل و سوخت جت با محدودیتهای ظرفیت پالایش همراه شده و می تواند روند صعودی قیمتها را در سال ۲۰۲۲ تشدید کند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، قیمت نفت تحت تاثیر نشانه‌های مصرف بالاتر از میزان تقاضا و کاهش سطح ذخایر، ۱۱ درصد رشد ماهانه داشت. رشد قیمت نفت در ماه گذشته تاثیر تداوم کمبود عرضه گاز طبیعی را نشان داد که تقاضا برای فرآورده‌های نفتی را تقویت کرده است. همزمان رشد حاشیه سود حاکی از آن است که مصرف نفت قوی خواهد ماند زیرا پالایشگاهها نفت بیشتری برای تامین تقاضا مصرف می‌کنند و این به معنای تداوم کاهش ذخایر جهانی نفت در ماه‌های آینده خواهد بود.