آینده انرژی ایران در مواجهه با بحران‌های نوظهور
حشمت اله رضائی؛ مجری طرح توسعه نفت مسجد سلیمان
در جهان امروز، نفت و جنگ، دیگر دو مفهوم جدا از یکدیگر نیستند. انرژی به‌ویژه نفت، به ابزار قدرت بدل شده است؛ گاه قدرت نرم و گاه قدرتی سخت در معادلات سیاسی، امنیتی و نظامی. در چنین فضایی، صنعت نفت ایران تنها یک بخش اقتصادی نیست، بلکه مؤلفه‌ای راهبردی در ژئوپلیتیک منطقه و جهان به شمار می‌رود.
ایران با بهره‌مندی از منابع عظیم نفت و گاز، نه‌فقط تولیدکننده، بلکه بازیگری سیاسی و دیپلماتیک در عرصه انرژی است. موقعیت ژئواستراتژیک کشور، عضویت در اوپک، نقش تاریخی در تنظیم بازار جهانی انرژی، و هم‌جواری با تنگه هرمز، همگی ایران را به بازیگری منحصر به‌فرد در معادلات انرژی بدل کرده‌اند.
در شرایطی که تنش‌ها میان ایران و رژیم صهیونیستی وارد فاز جدیدی شده و جنگ ترکیبی علیه محور مقاومت در حال شکل‌گیری است، نقش انرژی به‌ویژه نفت، بار دیگر در کانون توجهات قرار گرفته است. هرگونه تهدید علیه زیرساخت‌های نفتی یا اختلال در تنگه هرمز، می‌تواند معادلات بین‌المللی انرژی را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.
صنعت نفت در ایران، تنها ابزار توسعه اقتصادی نیست؛ بلکه ظرفیت مهمی برای بازدارندگی راهبردی، تقویت دیپلماسی و شکل‌دهی به افکار عمومی جهانی است. تجربه نشان داده که در مقاطع حساس، نفت می‌تواند به ابزاری برای کاستن از فشارها، ایجاد هم‌گرایی منطقه‌ای و بازتعریف نقش ایران در نظم جهانی بدل شود.
در این میان، وزارت نفت و دیگر نهادهای سیاست‌گذار انرژی، باید با نگاهی چندلایه، شرایط فعلی را نه‌تنها تهدید، بلکه فرصتی برای بازسازی قدرت ژئوپلیتیک کشور در حوزه انرژی بدانند. بازتعریف دیپلماسی انرژی، تنوع مسیرهای صادرات، ارتقای تاب‌آوری زیرساخت‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای، از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند از صنعت نفت ایران سپری مؤثر در برابر تهدیدات بسازد.
امروز بیش از هر زمان، نفت به توجه حکمرانی هوشمند و تصمیم‌سازی ،چابک نیازمنداست. در جهانی که افکار عمومی، رسانه‌ها و بازارها به‌سرعت از تحولات تأثیر می‌پذیرند، دیپلماسی انرژی باید فعال، پیش‌دستانه و راهبردی باشد. باید نشان داد که صنعت نفت ایران، نه‌فقط یک ساختار تولیدی، بلکه بازوی بلند کشور در دفاع ملی، امنیت اقتصادی و ایفای نقش بین‌المللی است.
در نهایت باید گفت: در دنیای امروز، بشکه‌های نفت هم‌زمان با موشک‌ها شلیک می‌شوند؛ و آغاز هر هماورد راهبردی، بی‌شک نبردی نفتی و فراگیر خواهد بود.
از یاد نبریم که صنعت نفت ایران، سرمایه‌ای فراتر از اقتصاد است. حفظ آن، تقویت آن، و بهره‌گیری هوشمندانه از آن، ضرورتی ملی در دوران پرآشوب آینده است.
