آینده پرپیچ و خم آفت‌کش‌ها

نیلوفر جمالی

صنایع سم و کود کشور در شرایط تحریم توانسته اند مسیر خود را در راستای رشد توسعه به خوبی پیدا کنند؛ اما مانند همیشه با مشکلات و موانع بسیاری دست و پنجه نرم می کنند که نیاز به حمایت های دولتی دارد.

در این راستا در صورتی که مواد اولیه به صورت مطلوب در اختیار تولیدکنندگان ایرانی قرار گیرد، علاوه بر خودکفایی در خصوص سم وکودهای کشاورزی، امکان صادرات نیز به صورت جدی بوجود خواهد آمد.

در حوزه کود می توان گفت ۹۰ درصد از انواع کودهای کشاورزی در داخل کشور تولید می شود و ۱۰ درصد باقی نیاز به سرمایه گذاری دارد.

همچنین در حوزه سم نیز بیشتر سموم مورد نیاز کشور در داخل تولید می شود و نیاز واردات نیز به دلیل مسائل زیست محیطی و اجتماعی به تکنیکال ها مربوط می شود.

اما مشکلاتی در راستای تامین مواد اولیه به میزان کافی و قیمت مناسب، مشکلات نقل و انتقال های پولی و مالی و … موانعی از این دست وجود دارد که امکان صادرات را در زمینه سم و کودهای کشاورزی از تولیدکنندگان می‌گیرد.

این در حالی است که تولیدکنندگان کشور قابلیت فعالیت در زمینه صادرات به صورت جدی‌تر را دارند و می‌توانند ارزآوری مطلوبی برای کشور داشته باشند؛ حال آن که اکنون ارزآوری صنعت کودهای کشاورزی رقمی ناچیز است.

فرمولاتوری راهی برای توسعه

در این راستا فرشاد کافی، عضو انجمن صنایع تولیدکنندگان سموم ایران در گفتگو با عصراقتصاد واردات محصول نهایی سموم را از جمله دلایل از بین رفتن فرصت های تولید داخل و ایجاد اشتغال دانست و گفت: انجام فرایند فرمولاسیون سموم در داخل می تواند به ایجاد اشتغال در این صنعت کمک کند تا باری از روی دوش اقتصاد کشور برداشته شود.

وی درباره شرایط تولید سموم کشاورزی در داخل کشور نیز اعلام کرد: بیشتر سموم مورد نیاز کشور در داخل تولید می شود و نیاز واردات نیز به دلیل مسائل زیست محیطی و اجتماعی به تکنیکال ها مربوط می شود.

به گفته کافی، با این وجود در برخی موارد، واردات محصول نهایی سموم به انجام می رسد که این موضوع می تواند مانع از پیشرفت تولید داخل شود؛ چراکه در صورت انجام بحث فرمولاتوری در داخل کشور اشتغال قابل توجهی توسط این صنعت ایجاد خواهد شد که هم به اقتصاد کشور کمک می کند و هم منجر به توسعه صنعت می شود.

عضو انجمن صنایع تولیدکنندگان سموم ایران درباره مهم ترین چالش هایی که تولیدکنندگان سموم با آن مواجه هستند نیز توضیح داد: از مهم ترین چالش ها می توان به عدم ثبات نرخ ارز اشاره کرد که این مساله به تولیدکننده اجازه نمی دهد، قیمت خود را برای یک فصل کشاورزی یا یک سال ثابت نگه دارد و همین موضوع تولیدکنندگان را با چالش قیمت گذاری رو به رو می کند.

کافی در خصوص صادرات سموم نیز گفت: کشورهای توسعه یافته نیز تکنیکال های خود را از هند و چین وارد می کنند و باور دارند که تولید این مواد به دلیل مخاطرات زیست محیطی، نباید در دستور کار قرار گیرد، از این رو صادرات در بخش سموم از آنجایی که واردات، توزیع و مصرف آن با نظارت مستقیم دولت ها صورت می گیرد، با صادرات سایر صنایع متفاوت است.

با این وجود صادرات برای تولیدکنندگان ایرانی چالش های دیگری نیز دارد که از مهم ترین آنها می توان به عدم ثبات قیمت مواد اولیه اشاره کرد.

پافشاری در ایجاد موانع صادراتی

همچنین صیاد فرهادی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان کود کشاورزی ایران نیز در گفتگو با عصراقتصاد دراین خصوص با اشاره به این که بخش قابل توجهی از ظرفیت تولید کود کشور به دلیل مشکلاتی از قبیل قیمت بالای مواد اولیه، بدون استفاده باقی مانده است، اظهارکرد: افزایش قیمت محصولات پتروشیمی، قوانین جدید مالیاتی و جلوگیری از صادرات، منجر شده که علاوه بر قیمت تمام شده بالای کودهای تولید داخل، توان صادراتی نیز کاهش پیدا کند و از این رو شاهدیم که بخش قابل توجهی از ظرفیت تولید کودهای کشاورزی در کشور بدون استفاده باقی مانده است.

وی ادامه داد: ظرفیت بالایی برای تولید کودهای کشاورزی در کشور وجود دارد، به طوری که اگر تولید با حداکثر ظرفیت انجام شود، هم می توان نیاز داخل را برطرف کرد و هم به صادرات پرداخت، با این وجود این امر محقق نشده است.

ظرفیت ۹۸ درصدی تولید سموم

همچنین محمدرضا قاسم پور، عضو انجمن صنایع تولیدکنندگان سموم ایران در گفتگو با عصراقتصاد، گفت: بخش عمده سموم مورد نیاز کشور در داخل تولید می شود؛ اما تولیدکنندگان با مشکلاتی از قبیل عدم ثبات نرخ ارز دست و پنجه نرم می کنند که این موضوع یکی از چالش های اساسی صنعت سموم به شمار می رود.

به گفته قاسم پور، ظرفیت تولید حدود ۹۸ درصد سموم مورد نیاز کشور در داخل وجود دارد و اگر سرمایه در گردش تولیدکنندگان با مشکل مواجه نشود، شاهد آن خواهیم بود که این تولیدات با ثبات بیشتری انجام می شود.

وی با بیان اینکه مشکلاتی از قبیل عدم ثبات نرخ ارز و مشکلات بانکی، سرمایه در گردش تولیدکنندگان را با چالش رو به رو می کند، افزود: عدم نظارت کافی و نبود سیستم توزیع مناسب برای رساندن محصولات به مصرف کنندگان، هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی آسیب‌های جدی به محصولات وارد کرده و اگر این دو فاکتور مهم سامان دهی نشود رقابت سالم در بازار معنا نخواهد داشت.

این عضو انجمن صنایع تولیدکنندگان سموم ادامه داد: صدور مجوزها برای تولید و واردات سموم به صورت بی رویه و بدون کارشناسی اتفاق افتاده که این موضوع یکی دیگر از چالش های صنعت است.

قاسم پور درباره نیاز وارداتی کشور به سموم نیز تصریح کرد: بخش ناچیزی از نیاز کشور با واردات تامین می شود که اگر بخواهیم برای تولید آن سرمایه گذاری کنیم به دلیل مصرف پایین، توجیه اقتصادی نخواهد داشت.

کودهای فسفاته نیازمند سرمایه گذاری

ایرج خسروشاهی، عضو هیات مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان کودهای کشاورزی ایران نیز در گفتگو با عصراقتصاد در خصوص وضعیت تولید کودهای کشاورزی در کشور اظهار کرد: عمده کودهای کشاورزی به دو دسته تقسیم می شوند که می توان آنها را کودهای فسفاته و کودهای ازته نامید.

ظرفیت تولید کودهای ازته در کشور بیشتر از نیاز است و تولیدکنندگان می توانند مقدار قابل توجهی بیشتر از نیاز داخل تولید کنند؛ اما در مقابل سرمایه گذاری مطلوبی برای تولید کودهای فسفاته در کشور صورت نگرفته است و تامین این کودها به واردات وابسته است.

وی ادامه داد: این در شرایطی است که اگر دولت بخشی از هزینه واردات را در اختیار تولیدکنندگان مستعد تولید این کودها قرار می داد، اکنون دیگر نیازی به واردات وجود نداشت و تولیدکنندگان بسیاری آمادگی این را دارند که به تولیداین کودها بپردازند؛ اما هنوز سرمایه گذاری و حمایت لازم در این زمینه صورت نگرفته است.

عضو هیات مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان کودهای کشاورزی ایران افزود: تولیدکنندگان کود می توانند طی یک یا ۲ سال با توسعه تکنولوژیک کل نیاز کودهای فسفاته کشور را نیز برطرف سازند؛ اما این امر در گرو حمایت و سرمایه گذاری دولت است.

بسترهای نمایشگاهی توسعه و ارزآوری

در راستای ارزآوری و توسعه صنعت سم و کود کشور نهمین نمایشگاه تخصصی نهاده های کشاورزی از ۱۹ تا ۲۲ دی ماه در محل نمایشگاه بین المللی تهران در حال برگزاری است.

بدون شک فلسفه نمایشگاه،تعامل تولیدکننده و مصرف کننده است و این نمایشگاه نیز با توجه به استقبال تولیدکنندگان می تواند این مهم را محقق کند.

اصولا در نمایشگاه ها مصرف کنندگان کاستی ها وگلوگاه ای کیفی تولید را به تولیدکنندگان گوشزد می کنند که این موضوع می تواند به تولیدکنندگان برای ارتقا کیفی محصولات تولیدی کمک کند.

همچنین نمایشگاه تخصصی نهاده های کشاورزی، فرصتی برای مسئولان دولتی خواهد بود تا درک درستی از توان تولید داخل پیدا کنند و به حمایت واقعی از تولیدکنندگان اقبال نشان دهند.

این نمایشگاه بستر مناسبی برای به نمایش گذاشتن توان واقعی تولید داخل است، از این رو باید مدیران دولتی نیز در آن حضور پیدا کنند تا بتوانند درک درستی از توان داخل پیدا کنند؛ چراکه تنها در این صورت است که می توانند به حمایت واقعی از تولید داخل بپردازند.