احتمال تمرکز‌زدایی از جنوب شرقی آسیا در زنجیره تامین جهانی
ترجمه: سلیم حیدری
به گفته کارشناسان، همه‌گیری کووید ۱۹ و اختلالات گسترده ناشی از آن در جنوب شرقی آسیا منجر به تنوع و تغییر شکل عمده زنجیره‌های تامین جهانی می‌شود.
جنوب شرق آسیا در چند دهه گذشته به عنوان یک بازیگر کلیدی در زنجیره های تامین جهانی ظاهر شده است و کشورهایی مانند ویتنام، تایلند و مالزی به قطب‌های اصلی تولید تبدیل شده‌اند. این منطقه اکنون یک منطقه اصلی تولید خودرو، کامپیوتر، لوازم الکترونیکی و پوشاک و سایر محصولات است؛ اما اختلالات گسترده در تولید به دلیل همه‌گیری کرونا باعث تهدید و تغییر زنجیره‌های ارزش می شود.
این منطقه در ماه‌های اخیر با احیای مجدد آلودگی به ویروس کرونا مواجه شده است و دلیل اصلی آن ویروس دلتاست که بسیار مسری‌تر است. اقدامات قرنطینه و محدودیت‌های شدیدتر برای کنترل شیوع ویروس، کارخانه‌ها را در بسیاری از کشورها تعطیل کرده است.
یک نظرسنجی از حدود ۲۱۰۰ کارخانه نشان داد که تولید در سراسر منطقه به‌شدت تحت تأثیر قرار گرفته است و در طی ماه آگوست (۱۰مرداد تا ۹شهریور) در رکود باقی مانده است.
به گفته یک تامین‌کننده اطلاعات مستقر در لندن، شاخص مدیران خرید (PMI) این ماه به دلیل افزایش موارد ابتلا به کرونا و اقدامات قرنطینه به صورت انقباضی و در سطح ۴۴.۵ باقی ماند. آگوست سومین ماه متوالی بود که این شاخص در منطقه زیر ۵۰ بود، که به معنی کند شدن این شاخص است.
لوئیس کوپر، اقتصاددان به خبرگزاری dpa گفت: «سریع ترین نرخ کاهش این شاخص در میانمار، ویتنام و مالزی ثبت شد.»
کاهش ظرفیت تولید، به ویژه در کشورهایی مانند تایلند و ویتنام، زنجیره ارزش جهانی را تحت تأثیر قرار داده است.
بسیاری از شرکت‌های تأمین کننده کالا می گویند امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا و کمبود ظروف با اختلالات بی‌سابقه ای روبه‌رو شده‌اند.
سیان فنر، اقتصاددان ارشد آسیایی در آکسفورد اکونومیس، به دویچه وله گفت: «با توجه به افزایش نقش ویتنام در زنجیره‌های تولید جهانی، به ویژه در آخرین مرحله مونتاژ قطعات الکترونیکی، اثر افزایش موارد عفونت کرونا در کمبود کالاهای مربوط به مخابرات احساس می شود.»
تاثیر قرنطینه ویتنام بر سامسونگ و تویوتا
راجیو بیسواس، اقتصاددان ارشد آسیا و اقیانوسیه در آی اچ اس مارکیت، گفت که تعطیلی کارخانه‌های ویتنام به طور فزاینده‌ای رشد داشته است. او افزود: «بیش از ۱۰۰ کارخانه فرآوری غذاهای دریایی در جنوب ویتنام طی دوره‌هایی در ماه آگوست تعطیل شد. همچنین گزارش شده است که بیش از یک‌سوم کارخانه‌های نساجی و پوشاک نیز در هفته‌های اخیر به دلیل همه‌گیری موقتا تعطیل شده‌اند.»
این کارشناس همچنین تاکید کرد که مجموعه‌هایی مانند سامسونگ و تویوتا با چالش‌هایی در تولید روبرو شده‌اند. به گفته او، سامسونگ با انتقال تولید به سایر نقاط زنجیره تأمین تولید جهانی، اختلالات را کاهش داده است؛ اما تویوتا به دلیل اختلال در زنجیره‌های تامین در قطب‌های تولیدی جنوب شرقی آسیا، چندین خط مونتاژ خودرو را موقتاً متوقف کرده است.
مقامات ویتنامی برای جلوگیری از اختلال در تولید، به کارخانه‌ها اجازه می‌دهند در صورت اتخاذ تدابیر سختگیرانه (از جمله ارائه خدمات اسکان در محل یا حمل و نقل مستقیم کارکنان برای جلوگیری از ابتلا و انتشار ویروس) باز باشند.
به گفته فنر، اقتصاددان ارشد آسیایی در آکسفورد اکونومیس، به رغم این آزادی عمل «بسیاری از کارخانه ها به دلیل هزینه های مربوط به تأمین مسکن کافی مجبور به تعطیلی شده‌اند». برخی از کارگران نیز که نمی‌توانند انزوا را تحمل کنند و تمام وقت خود را در محل کار بگذرانند، کار را رها می‌کنند و به خانه می‌روند.
در مورد تایلند، خروج کارگران مهاجر از زمان شروع همه‌گیری منجر به کمبود نیروی کار شده است. فنر می گوید: “این امر بر بخش تولید به ویژه مواد غذایی، نساجی و برخی تولید کنندگان لاستیک تأثیر می گذارد.”
آخرین اخبار همه‌گیری کرونا در قطب‌های تولیدی جنوب شرق آسیا
در حالی که بسیاری از کشورهای منطقه در بیشتر سال گذشته موفق به مهار ویروس کرونا شده بودند، در چند ماه گذشته نتوانستند از شیوع وسیع ناشی از نوع دلتا جلوگیری کنند.
سطوح پایین ایمن‌سازی و کمبود واکسن این مشکل را تشدید کرده است. به عنوان مثال، ویتنام کمتر از ۳ درصد از ۹۸ میلیون نفر خود را به طور کامل تلقیح کرده است. این کشور که در ابتدا سیاست مهار را انتخاب کرده بود و برای تهیه واکسن عجله‌ای نداشت؛ اما اکنون در تلاش برای ایمن سازی بیشتر است.
به همین ترتیب، تایلند نیز در بیشتر سال گذشته موفق شده بود ویروس را تحت کنترل نگه دارد. اما دولت نتوانست به‌موقع و به تعداد کافی واکسن تأمین کند. این کشور واکسیناسیون جمعی را در ماه ژوئن (خرداد) آغاز کرد، اما تاکنون تنها حدود ۱۱ درصد از جمعیت ۶۶ میلیونی آن به طور کامل واکسینه شده‌اند.
مالزی از ماه مه (اردیبهشت) در حالت قرنطینه به سر میبرد، اما تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از ویروس افزایش یافته است. با وجود شروع کند واکسیناسیون در ابتدا، این کشور سرعت تلقیح خود را افزایش داده است. تا کنون یک‌چهارم جمعیت ۳۳ میلیونی مالزی کاملاً ایمن‌سازی شده است و حدود ۵۷ درصد مردم حداقل یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند.
بیسواس، اقتصاددان ارشد آسیا و اقیانوسیه در آی اچ اس مارکیت، به دویچه‌وله گفت که اجرای سریع واکسیناسیون مهمترین اولویت برای مهار این همه‌گیری است و اقدامات اضافی که میتوان انجام داد شامل اولویت‌بندی واکسیناسیون برای کارگران صنایع مهم از جمله تولید، تدارکات و بندرها و ایجاد محل اسکان و مناطق کار ایمن در محل کارگران برای کاهش خطرات شیوع ویروس کرونا در کارخانه‌ها می‌شود
چه زمانی می توان انتظار داشت که مشکلات برطرف شود؟
فنر، اقتصاددان ارشد آسیایی در آکسفورد اکونومیس، گفت اختلالات زنجیره تامین و افزایش قیمت ممکن است در اوایل سال آینده کاهش یابد. اما او هشدار داد که اختلالات به احتمال زیاد در برخی از بخش‌ها مانند صنعت نیمه‌هادی‌ها که تأثیر منفی بر تولید خودرو داشته است، طولانی تر خواهد بود.
روز چهارشنبه، شرکت خودروسازی فورد گفت که کارخانه آن در شهر کلن آلمان تولید مدل‌های فیستا را به دلیل کمبود نیمه‌هادی‌ها که معمولاً از کارخانه‌های مالزی تأمین می‌شود، متوقف می کند.
فنر افزود: «ما انتظار داریم سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ اوج اختلال را رقم بزند و برای عادی شدن کامل وضع، چندین سه ماهه زمان لازم است.»
اختلالات گسترده ویروس کرونا باعث بررسی گسترده زنجیره‌های تأمین در بسیاری از مناطق شده است. قرنطینه و سایر اقدامات نشان داده است که زنجیره‌های تأمین جهانی امروز چقدر پیچیده و شکننده هستند. داشتن صنایع کلیدی مانند تولید لوازم الکترونیکی و نساجی در چند مکان محدود بسیار بد است.
فنر معتقد است: «این همه‌گیری می‌تواند منجر به تنوع بیشتر شود. ما فکر می‌کنیم که ذخیره کالاها محدود خواهد بود. ما هنوز معتقدیم که آسیا با توجه به پویایی مطلوب بازار کار، افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان منطقه‌ای، تجارت و سیاست‌های سرمایه‌گذاری خارجی (FDI) مقصد جذابی برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (به ویژه در ویتنام) باقی خواهد ماند.»
اما بیسواس تأکید می کند که همه‌گیری منجر به تغییر شکل عمده زنجیره های تامین جهانی می شود.
او گفت: «این امر باعث افزایش تنوع جهانی زنجیره‌های تأمین و همچنین افزایش ظرفیت تولید داخلی در بخش‌های مهم صنعت مانند تجهیزات پزشکی، تولید واکسن و تولید تجهیزات الکترونیکی کلیدی مانند نیمه‌هادی‌ها می شود.»
آلیشیا گارسیا هررو، یکی از اعضای ارشد اندیشکده اروپایی بروگل، نیز پیش‌بینی کرد: «برخی از تغییرات برای بخش‌های مهم زنجیره ارزش اتفاق می‌افتد، همچنین تنوع بیشتری در بخش واردات خارجی زنجیره ارزش رخ می دهد.»
او افزود: «تنها راه برای انعطاف پذیری بیشتر زنجیره‌های تأمین این است که کشورها چندین نقطه برای ورودی‌های خود داشته باشند تا تنوع را افزایش دهند و در صورت نیاز به آن دسترسی داشته باشند.»
منبع: دویچه‌وله
