اختیارات بی‌سابقه بانک‌مرکزی برای بازارسازی بزرگ

بانک مرکزی از دیروز با راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا، رسما وارد بازارسازی بزرگ شد و با اختیارات بی سابقه‌ای که در حوزه‌های مختلف گرفته، به نظر می‌رسد باید شاهد روند کاهشی نرخ ارز به ویژه دلار و یورو در بازار باشیم.

به گزارش ایسنا، اختیارات داده شده به بانک مرکزی در الزام معاملات ارز، ‌ شناسایی و معرفی حساب‌های مشکوک ارزی و ایجاد محدودیت برای آن‌ها، بی سابقه بوده و همین اختیارات مهم می‌تواند ضمانت اجرایی این طرح را افزایش دهد. بنابراین می‌توان امیدوار بود که ‌در ادامه شاهد کاهش التهابات و هیجان در بازار باشیم.

به گفته محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی، دولت در بخش منابع ارزی به هیچ وجه با کمبود مواجه نیست و درآمدها و منابع ارزی کشور به مراتب بیش از مصارف آن است.

آنطور که از آمارها هم بر می‌آید وضعیت مطلوبی در این حوزه وجود دارد چرا که شرایط از لحاظ منابع ارزی به ویژه درآمدهای حاصل از فروش نفت و میعانات هیچ شباهتی با سال‌های گذشته و کمبودهای ارزی در آن مقطع ندارد.

در یازده ماهه امسال ۸۰ میلیارد دلار برای مصارف ارزی تخصیص داده شده که ۳۰ درصد بیشتر از سال گذشته است. بنابراین با منابع ارزی مناسبی که هم اکنون وجود دارد، ‌ بانک مرکزی با تشکیل مرکز مبادله رسماً‌ وارد بازارسازی بزرگ خواهد شد.

از سوی دیگر با قاچاق ارز و طلا (خرید و فروش خارج از مرکز مبادله و یا بانک‌ها و کارگزاری‌های رسمی مطابق مقررات) برخورد جدی خواهد شد و مجازات در نظر گرفته شده برای متخلفان، ‌ تشدید و واقعی شده است.

مرکز مبادله تبدیل به بازار آزاد ارز می‌شود

محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در مراسم آغاز به کار مرکز مبادله ارز و طلا گفت: در سالهای گذشته بخش عمده‌ای از ارز حواله ای را در سامانه نیما عرضه میکردیم اما در این چند ماه گذشته ۶.۵ میلیارد دلار ارز به واردات کالا اختصاص داده شده که نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد بیشتر شده است.

وی همچنین گفت: ما تلاشمان این بود که راه‌اندازی این مرکز را با ارز شروع کنیم، به دلیل اهمیتی که ارز در این روزها ارز در انتظارات و معاملات و تقریبا تمام پیش‌بینی‌های اقتصادی دارد.

فرزین ادامه داد: مرکز مبادله ایران با تمام ابزارهایی که برای آن پیش بینی شده و دریافت کمک‌های فکری صاحب‌نظران تبدیل به بازار آزاد ارز خواهد شد.

تمام مبادلات اینجا صورت می‌گیرد و ما می‌توانیم به عنوان بانک مرکزی مدیریت را در بازار ارز داشته باشیم؛ در تمام دنیا بانک مرکزی متولی این حوزه است، اما متاسفانه در کشور نهادهای لازم در این زمینه وجود نداشته و این اختیارات کمتر بوده است. مرکز مبادله شروعی است برای حکمرانی قوی حاکمیت ارزی کشور.

رییس‌کل بانک مرکزی با اشاره به این‌که برای اینکه بتوانیم فرآیند اختصاص ارز را تسهیل کرده و به سمت یک نرخ مرجع در بازار حرکت کنیم، مرکز مبادله ارز و طلا را راه اندازی کردیم، ادامه داد: علت افزایش قیمت‌ها انتظارات تورمی به وجود آمده است که عوامل مختلفی هم برای آن وجود دارد و سبب افزایش دائمی نرخ در بازار آزاد شده است. بنابراین باید جایی را ایجاد کنیم که جایگزین بازار آزاد شود و نرخ را آنجا کشف کنیم.

دلیل افزایش قیمت ارز چه بود؟

فرزین گفت: تالار حواله ارز بخش اول مرکز مبادله ارز و طلای ایران است که تصمیم گرفتیم برخی از منابع ارزی که پیش از این در سامانه نیما عرضه می‌شد را در این تالار عرضه کنیم که می‌توان به ارز فولادی‌ها، پتروشیمی، مواد غذایی و فرآورده‌های ویژه اشاره کرد.

وی افزود: فرآیند تعیین قیمت بر اساس کشف قیمت صورت گرفته خواهد بود و این کار سبب می‌شود که حجم عرضه ارز افزایش پیدا کند. البته هیچ محدودیتی از نظر ذخایر و منابع ارزی نداریم اما علت افزایش قیمت ارز در هفته‌ها و ماه‌های اخیر انتظارات تورمی بوده که تعادل بازار را به هم زده است.

بر این اساس در نظر گرفتیم تا کالاهایی که در مرکز مبادله، ارز دریافت می‌کنند مشخص شوند و همین امروز با کشف قیمت صورت گرفته عرضه انجام می‌شود.

مرکز مبادله، محل عرضه ارزهای خدماتی

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: پیش بینی می‌شود امروز حجم معاملات در بازار مبادله افزایش قابل توجهی داشته باشد. همچنین تالار دوم مرکز مبادله تالار ارز خدماتی است.

در گذشته این ارز را به صرافی‌ها داده بودیم و مردم با کارت ملی مراجعه می‌کردند و ارز مورد نیازشان را می‌گرفتند که پیش از این ۲۰۰۰ دلار بود و آن را تا ۵۰۰۰ یورو افزایش دادیم اما از این به بعد این سامانه راه اندازی می‌شود و همه نیازهای خدماتی مردم را شناسایی کردیم تا آنها را تامین کنیم که شامل ارز مسافرتی، دانشجویی، ماموریتی، درمانی و شامل بیش از ۶۰ نوع نیاز ارزی خدماتی است.

فرزین با اشاره به اینکه ارز مسافری پشت گیت خروجی فرودگاه امام خمینی و دیگر فرودگاه‌های بین‌المللی به مسافران داده می‌شود گفت: با توجه به اینکه در آستانه شب عید هستیم و تقاضای سفر هم زیاد است امیدواریم کاری کنیم که هیچ مشکلی به وجود نیاید. همچنین مرکز مبادله تبدیل به مرکز عرضه ارز و طلا تبدیل خواهد شد و در ادامه از ابزارهای دیگر مانند ابزار سلف استفاده می‌کنیم.

دلار فردایی غیر قانونی است

وی تاکید کرد: بازار فردایی و دلار فردایی غیر قانونی بوده و مورد تایید بانک مرکزی نیست و به همین سبب به بازار فردایی ورود کردیم و توانستیم کارهایی در آنجا انجام دهیم، چرا که در شرایطی که قیمت دلار فردایی توسط عده‌ای افزایش پیدا می‌کند تقاضا نیز در آن روز برای ارز بالا می‌رود.

بنابراین در این راستا یکی از ابزارهایی که امروز در صددیم از آن استفاده کنیم این است که نرخ را مبتنی بر منابع و مصارف ارزی و متغیرهای بنیادی تعیین کنیم و از همه متخصصان، کارشناسان و رسانه‌ها می‌خواهیم در این زمینه به ما کمک کنند تا بتوانیم انتظارات تورمی جامعه را کنترل کنیم. چرا که عده‌ای همواره در تلاش برای ایجاد یک تصویر منفی در این زمینه هستند.

رییس‌کل بانک مرکزی گفت: وضعیت منابع ارزی ما در سال جاری وضعیت مناسبی است و در سال آینده شرایط از این نظر بهتر از امسال خواهد شد چرا که با مذاکراتی که داشتیم گشایش‌های خوبی در حال انجام است. اگر ارز آرام شود می‌توانیم سایر شاخص‌های اقتصاد کلان را با ثبات کنیم که متاسفانه امروزه هیچکدام از آنها با ثبات نیست.

فرزین اعلام کرد: مرکز مبادله ارز و طلا به عنوان بازار آزاد ارز فعالیتش را از امروز(سه‌شنبه) آغاز خواهد کرد و این مرکز شروعی دوباره برای حکمرانی قوی اقتصادی کشور است و از همه خواهش می‌کنم در مدیریت ارزی به ما کمک کنند تا بتوانیم این کار را انجام دهیم.

مرکز مبادله ارز و طلای ایران از روزگذشته (دوم اسفند) بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار فعالیت رسمی خود را در حوزه معاملات ارزی (اسکناس و حواله) آغاز کرد.