از تنش ارزی واشنگتن تا لشکرکشی طلایی پکن
مهران ابراهیمیان با کمک هوش مصنوعی
روز گذشته، بازارهای جهانی روزی را تجربه کردند که در ظاهر آرام اما از عمق، پرالتهاب بود. شاخص دلار آمریکا در محدوده ۹۸.۵۰ ثابت ماند، اما این ایستایی معنای ثبات کامل نداشت.
معامله‌گران در انتظار داده‌های مهم اقتصادی ایالات متحده و همزمان نگران تنش میان رئیس‌جمهور آمریکا و فدرال‌رزرو بودند؛ وضعیتی که مانند همزیستی بی‌قرار آرامش و اضطراب، بازار ارز را در تعلیق قرار داد و نگاه‌ها را دوباره به سمت پناهگاه امن جهانی، یعنی طلا، برگرداند.
طلای در اوج؛ جهان در صف پناهگاه امن
به گزارش عصر اقتصاد، فلز زرد ماه‌هاست روایت متفاوتی از سایر بازارها می‌نویسد نه فقط در ایران که در جهان نیز خواستگاران زیادی پیدا کرده است. قیمت طلا که در بهار از مرز ۳۵۰۰ دلار عبور کرده بود، روز ۸ آگوست به اوج ۳۵۳۴.۱۰ دلار رسید اما بد نیست بدانید که از ابتدای ۲۰۲۵ تاکنون، رشد قیمت به ۴۰ درصد رسیده و تنها در نیمه نخست سال ۲۶ رکورد تاریخی شکسته شده است.
سه عامل اصلی این موج صعودی، همچنان پرقدرت فعال‌اند:
۱. تسهیل پولی سنگین دوران کرونا؛ که همچنان آثار تورمی خود را حفظ کرده است.
۲. کاهش نقش دلار در ذخایر بانک‌های مرکزی؛ در کنار افت جذابیت اوراق خزانه آمریکا.
۳. تداوم تنش‌های ژئوپلیتیک؛ از جنگ اوکراین و بحران خاورمیانه تا تعرفه‌های تجاری ترامپ.
روزهای اوج‌گیری آرام
در دو روز پایانی آگوست، بازار طلا کمی آرام‌تر نفس کشید. در ۲۹ آگوست، اونس جهانی در ۳۴۱۸.۲۰ دلار باز شد، در قله روزانه ۳۴۵۴ دلار را لمس کرد و نهایتاً با رشد ۰.۹ درصدی در ۳۴۴۸ دلار بسته شد. یک روز بعد، در ۳۰ آگوست یعنی دیروز، دامنه نوسان محدودتر شد: آغاز ۳۴۵۵.۶۰، اوج ۳۴۶۶.۷۰ و پایان ۳۴۶۳ دلار، رشدی معادل ۰.۲ درصد.
این الگوی حرکت پله‌ای و محدودشدن دامنه قیمت، نشان‌دهنده ورود به فاز «تثبیت کوتاه‌مدت» است؛ دوره‌ای که در پشت آن، همان موتورهای قدرتمند رشد قبلی – ضعف دلار، ریسک‌های ژئوپلیتیک، خرید گسترده بانک‌های مرکزی و خوش‌بینی به کاهش نرخ بهره – همچنان روشن‌اند و لذا پیش بینی بانک امریکا مبنی بر قیمت ۴۰۰۰ دلار برای هر انس طلا دور از ذهن نیست. طبق داده‌های CME Watch، احتمال کاهش نرخ بهره در نشست سپتامبر اکنون ۸۷ درصد برآورد می‌شود.
بانک‌های مرکزی؛ بازیگران بی‌واهمه
از سال ۲۰۲۲ تاکنون، بانک‌های مرکزی جهان سالانه بیش از ۱۰۰۰ تن طلا خریداری کرده‌اند؛ بیش از دو برابر میانگین دهه گذشته. سهم طلا در ذخایر جهانی به ۱۹.۸ درصد رسیده و حتی از یورو پیشی گرفته است. این روند نشانه‌ای از بی‌اعتمادی به دلار و تغییر نقشه ارزی جهان است.
تقاضای طلا در بازارهای آسیایی و خاورمیانه رو به افزایش است و حتی کشورهایی که حضور ضعیفی داشتند، حالا بازیگران پررنگی شده‌اند.
چین، رکورددار خرید طلا در میان بانک‌های مرکزی، استراتژی «لشکرکشی طلایی» خود را بی‌وقفه ادامه می‌دهد؛ اقدامی که علاوه بر جنبه اقتصادی، پیام ژئوپلیتیک روشنی دارد: مقاومت در برابر هژمونی پولی آمریکا.
واشنگتن؛ چکش ریاست‌جمهوری بر استقلال پولی
اوضاع در آمریکا هم کم‌تنش نیست. دونالد ترامپ اعلام کرد «لیزا کوک»، عضو هیئت‌مدیره فدرال‌رزرو، را به بهانه «بی‌نظمی در پرونده‌های وام مسکن» برکنار می‌کند. کوک از حامیان جدی استقلال سیاست پولی بود و حالا علیه این تصمیم اقدام حقوقی کرده است. ترامپ اما از قبل، جایگزین دلخواهش را هم در نظر داشته که همین موضوع به نگرانی‌ها درباره آینده سیاست پولی و کاهش ارزش دلار دامن زده است.
اوراق، تعرفه‌ها و سیاست پولی
حراج اوراق پنج‌ساله خزانه‌داری آمریکا آزمونی برای سنجش تقاضای جهانی به دارایی‌های دلاری بود. همزمان، واشنگتن تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای هندی وضع کرد که باعث افت ارزش روپیه شد. اکنون همه نگاه‌ها به داده تورم مصرفی (PCE) دوخته شده است؛ داده‌ای که می‌تواند مسیر نرخ بهره را تعیین کند.
چین؛ تملک معادن در ۳ قاره
در آن سو اما پکن فقط به خرید طلا در بازار اکتفا نکرده و با سرمایه‌گذاری میلیاردی، معادن طلا را در آفریقا، آمریکای لاتین و آسیای میانه تحت تملک درآورده است. نمونه‌ها عبارتند از:
– معدن آکیم، غنا – ۱ میلیارد دلار
– پروژه مس‌ـ‌طلای پرو – ۲۴۵ میلیون دلار
– رایگورودوک، قزاقستان – ۱.۲ میلیارد دلار
– توئین هیلز، نامیبیا و ابوجار، ساحل عاج – چند صد میلیون دلار
با قیمت‌های کنونی، حتی معادن کم‌عیار هم سودآور شده‌اند و تملک مستقیم، کوتاه‌ترین مسیر برای افزایش تولید است. بانک مرکزی چین نیز برای نهمین ماه متوالی به خرید ادامه داده و موجودی خود را به ۷۳.۹۶ میلیون اونس رسانده است.
دو سناریوی پیش‌رو
۱. فشار انبساطی: جانشینی فردی هم‌نظر با ترامپ در فدرال‌رزرو می‌تواند کاهش سریع نرخ‌ها را به‌دنبال داشته باشد، که به تضعیف دلار و صعود طلا تا محدوده ۳۷۰۰–۴۰۰۰ دلار (طبق پیش‌بینی گلدمن ساکس) منجر می‌شود.
۲. تعادل شکننده: مقاومت فدرال‌رزرو و کاهش محدود نرخ بهره، جذابیت بخشی از سرمایه‌ها به دلار را حفظ و قیمت طلا را در سطوح بالای فعلی تثبیت می‌کند.
یک جهان، دو جبهه
بازار امروز مانند ظهر داغی است که نسیمی ملایم جریان دارد اما آسمانش پر از ابرهای طوفانی است. آمریکا با چالش استقلال سیاست پولی دست‌وپنجه نرم می‌کند و چین با شتاب، ذخایر طلای خود را افزایش می‌دهد. هر داده اقتصادی، هر تصمیم سیاسی و هر تنش ژئوپلیتیک می‌تواند جرقه‌ای برای آغاز مرحله بعدی این نبرد آرام اما پرهزینه باشد.
