اصول نوین کارآفرینی در دنیای امروز

دکتر سید محمد رضا حسین علی آباد-مولف و مدرس دانشگاه

در ابتدایی قرن هفدهم میلادی واژه کارآفرینی، برای اولین بار مطرح شد و پس از آن تا به امروز ماهیت و اصول آن دستخوش تغییرات بسیاری شد.

اقتصاددان مشهور «جوزف شومپیتر» اعتقاد داشت که یک کارآفرین برای انجام فعالیت‌ها از ترکیب‌های جدیدی بهره می‌گیرد که سبب منسوخ شدن صنایع قدیمی می‌شود.

بنابراین می‌توان اذعان کرد که روش‌های مرسوم کسب ‌و کار به دلیل به وجود آمدن شیوه‌های بدیع و مطلوب‌تر، از بین خواهند رفت و به همین دلیل است که کارآفرینی را در مفهوم «تخریب خلاق» تفسیر می‌کنند و تغییر رکن جدایی ناپذیر آن می‌باشد. طبق صحبت‌های «پیتر دراکر» کارآفرین شخصی است در جستجوی تغییر و به دنبال فرصت.

خلاقیت به عنوان اصلی ترین عنصر برای اعمال تغییرات، جرقه‌ای است به منظور ایجاد یا توسعه محصولات و خدمات جدید و به تولید انبوه رساندن ایده‌های بدیع. بنابراین با مطالعه زندگی‌نامه و مسیر حرکت کارآفرینان مطرح دنیا به این نتیجه می‌رسیم که ویژگی‌هایی نظیر دارا بودن خلاقیت، تلاشگر بودن، منعطف بودن، دارا بودن خلق و خوی رهبری، اعتماد به ‌نفس از اصلی‌ترین مولفه‌های کارآفرینانی در سطح بین‌المللی است.

کارآفرینان با ایجاد بنگاه های اقتصادی و با تولید کالاهای جدید و ارائه خدمات نوین همواره نقش ویژه ای در اقتصاد کشورهای ایفا می‌کنند و می‌توانند فضای اقتصادی جوامع را بهبود بخشند. با توجه به حیاتی بودن کارآفرینی و وابستگی آن به نوآوری شاخص‌های بین‌المللی نیز برای آن تدوین شده است. بر همین اساس طبق شاخص‌های نوآوری و کارآفرینی کشور ایران در سال ۲۰۱۹ میلادی از میان ۵۰ کشور در شاخص‌های کارآفرینی نوپا رتبه ۲۶ را کسب کرد. همین موضوع سبب شده که کارآفرینی در دنیای امروز رویکرد نوینی به خود بگیرد.

امروزه کارآفرینان رویکردهای جدید و اصول نوینی را پیش گرفته‌اند که از آن جمله می‌توان به کارآفرینی تیمی اشاره کرد. به بیان دیگر راه‌‌اندازی یک بنگاه اقتصادی به همراه دیگر کارآفرینان که مزایای بسیاری را در پی خواهد داشت.

در چنین تیم‌هایی ریسک و همچنین استرس‌های کاری کمتر بوده و افراد مسئولیت‌ها و تصمیمات با یکدیگر به اشتراک ‌می‌گذارند که افزایش خلاقیت را در پی خواهد داشت. در صورت غیبت یکی از کارآفرین تیم، کارآفرین دیگری مسئولیت وی را پوشش می‌دهد و از مهمترین موضوعات دیگر ترجیح بانک‌ها و نهاهای اقتصادی تأمین مالی به حمایت از چنین تیم‌های کارآفرینانه است زیرا که آن دسته از شرکت‌های فناوری که توسط گروهی از کارآفرینان تأسیس شده‌اند، نرخ شکست کمتری در مقایسه با شرکت‌های دارای کارآفرینان فردی دارند.

با شیوع ویروس کرونا و اثرات منفی آن بر اقتصاد جوامع مختلف، کارآفرینی و به خصوص کارآفرینی در فضای وب نیز مورد استقبال بسیاری از خلاقان حوزه کسب و کار قرار گرفت.

این موضوع نشان دهنده این نکته است که کارآفرینی نیز در راستای زمان دستخوش تغییرات شده و شکل تازه بر خود گرفته است. خصوصا با وقوع انقلاب صنعتی چهارم که مولفه های نوینی همچون هوش مصنوعی و اینترنت اشیا از اصلی ترین ستون های آن است. طبق گزارشات مجله (Harvard Business Review) ایده‌های کسب ‌و کار به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند.

۱) ارائه محصولات یا خدمات موجود برای بازار فعلی ۲) ارائه محصولات یا خدمات جدید برای بازار جدید ۳) ارائه محصولات یا خدمات موجود برای بازار جدید ۴) ارائه محصولات یا خدمات جدید برای بازار فعلی.

امید است با ایجاد فضایی پویاتر و خلاق محور نسبت به گذشته، بتوان با بهره‌گیری از علم و دانش روز شاهد فعالیت هرچه بیشتر کارآفرینان کشور بود.