اعداد انحرافی در قاچاق بنزین!

سیما گودرزی

مقوله ناترازی انرژی به‌ویژه در فرآورده راهبردی چون بنزین، اکنون به مرزهای هشدار رسیده و در این میان، یکی از موضوع‌هایی که به بحث ناترازی دامن زده موضوع، قاچاق سوخت است، اما در زمینه حجم روزانه قاچاق سوخت، اظهارنظرهای مختلفی وجود دارد که به‌طور متوسط در بین تمامی اظهارات بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون لیتر روزانه قاچاق سوخت (بنزین و گازوئیل) برآورد می‌شود.

به گزارش عصراقتصاد، موضوع قاچاق بنزین یکی از بحث برانگیزترین موضوعات اقتصاد انرژی است که به فرصتی برای سودجویی باند‌ها و گروه‌های نامشروع تبدیل شده که در راستای کسب سود و منافعشان از هیچ ضربه و خُسرانی به کشور دریغ نمی‌کنند و آسیب‌های بسیاری را به اقتصاد کشور تحمیل می‌کنند.

فرآورده‌های یارانه‌ای گاه به‌دلیل اختلاف بالای قیمت آن با کشورهای همسایه، به محلی برای سوداگری سودجویان بدل شده است اما در زمینه حجم روزانه قاچاق سوخت، اظهارنظرهای مختلفی وجود دارد که به‌طور متوسط در بین تمامی اظهارات بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون لیتر روزانه قاچاق سوخت (بنزین و گازوئیل) برآورد می‌شود؛ اما اخیرا نیز موسی غنی‌نژاد، تحلیلگر مسائل اقتصادی گفته آمارها می‌گوید ما روزی ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنیم، از این عدد، فقط ۷۰ میلیون لیتر مصرف واقعی است و مابقی بصورت قاچاق از کشور خارج می‌شود.

طبق ادعای موسی‌ غنی‌نژاد، میزان قاچاق بنزین روزانه ۵۰ میلیون لیتر برآورد شده؛ یعنی حدود نیمی از بنزین کشور به صورت قاچاق از کشور خارج می می شود. عددی که از برآورد وزارت نفت و دستگاه‌های نظارتی و امنیتی بسیار بزرگتر است. از سوی دیگر حجم مصرف روزانه خودروهای داخل کشور نیز حاکی از غیرمنطقی بودن این عدد دارد.

قاچاق سوخت مساله‌ای است که بارها به عنوان دلیلی برای افزایش نرخ قیمت سوخت به ویژه بنزین در ایران مطرح شده است. اما سهم بنزین در قاچاق سوخت ایران چقدر است و آیا تنها پایین بودن نرخ بنزین در ایران نسبت به کشورهای همسایه باعث سوخت‌بری مرزنشینان و قاچاق سوخت به خارج شده است؟

این در حالیست که مجموع اظهارات مسئولان و کارشناسان ذی‌ربط حکایت از سهم حدودا ۸۰درصدی گازوئیل در قاچاق سوخت کشور دارد؛ به‌عبارتی سهم بنزین به مراتب کمتر از گازوئیل در زمینه قاچاق است.

اعداد مطرح‌شده درباره قاچاق بنزین واقعی نیست

در همین رابطه رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا نیز اعلام کرد: عمده عرضه خارج از شبکه و قاچاق سوخت مربوط به گازوئیل و بخش کوچکی از آن مربوط به بنزین است.

سردار حسین رحیمی در حاشیه دیدار با کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و در گفت‌وگویی که با سایت اطلاع‌رسانی وزارت نفت داشته، با رد برخی اعداد مطرح‌شده در رسانه‌ها درباره حجم قاچاق بنزین در کشور، توضیح داد: اعداد مطرح‌شده به هیچ وجه درست نیستند و با توجه به افزایش روزافزون خودروهای داخلی، عمده بنزین تولیدی در کشور از سوی خودروهای داخلی مصرف می‌شود.

وی عمده قاچاق سوخت در کشور را مربوط به فرآروده گازوئیل اعلام کرد و افزود: حجم کشفیات کشور در حوزه قاچاق سوخت حاکی از قاچاق روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتر نفت‌گاز در کشور است که حتی یک میلیون لیتر هم برای ما رقم بسیار بزرگی به‌شمار می‌رود و با اجرای طرح‌های ویژه در حال مبارزه تخصصی برای جلوگیری از عرضه خارج از شبکه سوخت و شناسایی گلوگاه‌های قاچاق هستیم.

رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا در این دیدار ضمن قدردانی از تلاش‌های مدیران صنعت نفت به‌ویژه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی برای همکاری گسترده در زمینه مبارزه با قاچاق سوخت، بیان کرد: این مجموعه آماده است که با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های خود برای همکاری با لایه‌های مختلف حاکمیتی، توان کامل خود را برای مبارزه با عرضه خارج از شبکه سوخت در همه بخش‌ها به کار گیرد.

به گزارش عصراقتصاد، کیفیت بالای گازوئیلِ تولیدیِ داخل کشور باعث شده تا مشتریان این محصول، اِقبال بسیاری به گازوئیل ایرانی در آنسوی مرز‌ها و در کشور‌های همسایه نشان دهند، محصولی که (بنا بر اخبار موجودِ جراید و رسانه‌ها) میزان قاچاق آن ۱۵ تا ۲۰ میلیون لیتر تخمین زده می‌شود.