اقتصاد دیجیتال از آنچه تصور می کنید به شما نزدیک تر است

زینب غضنفری

هنوز فعالیت­های اقتصادی و بسیاری از فعالین اقتصادی براساس ساختارهای سنتی حرکت می کنند ولی روندی که طی دو دهه اخیر شاهدش هستیم نشان می­دهد که این روند پایدار نبوده و اقتصاد کشور بسیار سریع­تر از آنچه تصور می­شود در حال پوست­اندازی و فعالین استخوان خرد کرده اقتصاد اگر به این امر بی توجه باشند، از گردونه حذف خواهند شد.

اما در سوی دیگر ماجرا فعالین و بنگاه­های اقتصادی پیشتازی هستند که در این سال­ها خود را به روز رسانی کرده و گام به گام خود را با اقتصاد دیجیتال وفق داده­اند. فعالیت­هایی که در دهه هفتاد شمسی با درج ایمیل به جای شماره فکس بر روی کارت ویزیت این بنگاه­ها خودنمایی کرد امروز با حضور گسترده در بازاریابی دیجیتالی، تبلیغات محتوایی، بهره­گیری از شبکه های اجتماعی و تمامی امکانات اقتصاد دیجیتال به مرحله بلوغ خود نزدیک می­شود.

در کنار این فضا اما باید توجه داشت اقتصاد دیجیتال همانطور که یک رویه دارد که شاید به تعبیری بتوانیم آنرا در صفحات نمایشگر رایانه ها و گوشی های همراه ملاحظه کنیم، سویه پنهانی هم این اقتصاد دارد که چه بسا بسیار با اهمیت­تر از پوسته بیرونی آن است، وقتی صحبت از اقتصاد دیجیتال به میان می­آید نباید فراموش کرد که آنچه تحقق آنرا با تمامی مزایایش فراهم می سازد زیرساخت­های اقتصاد دیجیتال است.

اگر بگوییم هزاران سال است که جاده ها و مسیرهای آبی و هوایی شاهرگهای اقتصادی در جامعه بشری را تشکیل می دهند، امروزه این شاهرگ­ها اگر چه اولویت خود را هنوز از دست نداده اند ولی اگر اقتصادی به خطوط و جریان­هایی که«۰ و ۱» ها در آن جریان پیدا می­کنند، دسترسی نداشته باشد گویی در گوشه ای دور افتاده از جهان هستی اسیر شده حتی اگر این اقتصاد در چهار راه جغرافیایی قاره های اصلی جهان حضور داشته باشد بدون اتصال به زیرساختهای اینترنت و بسترهای اقتصاد دیجیتال در جهان امروز شبحی بیش نخواهد بود.

شرکت­ها و مجموعه­هایی که سویه پنهان اقتصاد دیجیتال را پشتیبانی کرده و امکان دسترسی فعالین اقتصادی را به این جهان مجازی فراهم می کنند به طور حتم باید در مرزهای دانش گام برداشته با آینده نگری سیر تحولات اقتصاد دیجیتال را درک کنند.

نگاهی به اخبار منتشر شده از سوی این بنگاه­ها به خوبی نشان می­دهد آیا این تفکر در آنها جریان دارد و یا تنها با قرار گرفتن در گلوگاهی حیاتی و تا حدی انحصاری حداکثرسازی سود خود را در فضایی غیرشفاف دنبال می کنند؟!

اپراتورهای تلفن که تا چند دهه پیش حتی تصور نمی کردند در جایگاه تاثیر گذار امروز قرار بگیرند امروز نقشی بسیار فراتر از یک  ارایه کننده خدمات ارتباطی را دارند، آنها ضمن عهده دار بودن نقش تسهیل گری و توسعه فیزیکی زیرساخت­های اقتصاد دیجیتال همانطور که اشاره شد باید با حرکت در مرزهای دانش به عنوان هادیان اقتصاد دیجیتال فعالیت کنند.

نقشی که به نظر می­رسد همراه اول به خوبی به آن واقف بوده و با مرور برخی از اقدامات این اپراتور می توان گفت در مسیری درست در حال قدم برداشتن است.

حمایت از موضوعی مانند برگزاری «کمپ آموزشی تولید محتوای دیجیتال در منطقه اروند»، توجیه اقتصادی ندارد ولی اگر دقیق تر به عنوان مراسم و محل برگزاری نگاهی داشته باشیم فراتر از شعار مسئولیت اجتماعی که این روزها رو به مستعمل شدن هم می رود، متوجه می شوید چنین حمایتی در یکی از مرزهای اقتصادی کشور گامی جدی در مسیر تحقق اقتصد دیجیتال است، توانمند سازی مرزنشینان در منطقه اروند که امروز به عنوان یک منطقه آزاد اقتصادی به معنی توانمندسازی مرزبانان اقتصاد ایران در ارایه خدمات متناسب با نیازهای اقتصاد دیجیتال در آینده است، البته این به آن مفهوم نیست که همه کاری که باید انجام شود همین است، زیرا اگر این توانمندی با افزایش تولیدات ایرانی حمایت نشود به زودی به سرپل قدرتمندی برای نمایش کالاهای وارداتی عراق تبدیل خواهد شد ولی اگر بخواهیم منصفانه نگاه کنیم باید بگوییم در این مورد همراه اول به خوبی در قبال اقتصاد کشور انجام وظیفه کرده است و اکنون نوبت دیگرانی است که باید این جورچین را به شکلی مناسب تکمیل کنند.

یادمان نرود اگر این توانمندساز با پشتوانه تولیدات ایرانی در این مرز و دیگر مرزهای کشور به عنوان الگو توسعه پیدا کند دیگر با پدیده ای مانند کولبری یا سوخت­بری یا ته لنجی و امثالهم مواجه نخواهیم بود.

عنوان جذاب دیگری که توجه را به خود جلب می کند این است«برگزاری رویداد ملی جایزه سال هوشمندسازی»، موضوعی که نشان از حرکت در مرزهای دانش دارد، یادمان باشد در اخرین پیش بینی های صورت گرفته در مورد چشم انداز فضای کشب و کار همزمان با توسعه موضوعی به نام اینترنت اشیاء همراه با توسعه شبکه G 5 یکی از پرمخاطب ترین مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی است. البته اگر بخواهیم به انداز نویسندگان کتابهای علمی تخیلی (البته برخی از آنها) بدبین باشیم این اتفاق مطلع نابودی بشر توسعه ماشین های هوشمند است. ولی اگر منصف باشیم امروز که با فاصله زمانی نزدیکتری نسبت به دهه ها و حتی یک سده قبل به موضوع نگاه می کنیم، نه تنها آنقدرها ترسناک نیست بلکه تا حد زیادی جذاب هم به نظر می­رسد.

به هرحال همانظور که اشاره شد هوشمندسازی در عرصه خدمات و به زودی اشیاء آینده درحال وقوع اقتصاد دیجیتال است و اگر برای آن آماده نباشیم، چه خواهد شد؟

پاسخ به این پرسش بسیار ساده است، از منافع حاصله محروم و به مانند اتفاقی که در دورانی که جهان به سوی صنعتی شدن می رفته، رخ داد ما به کشوری عقب افتاده بدل می شویم در حالیکه برای پیشرو بودن در این تحول بزرگ از امکانات فراوانی برخورداریم. برگزاری رویداد ملی جایزه سال هوشمندسازی در عمل یک گام بلند برای بومی سازی این تجربه جهانی و زیرساختی اساسی برای چنین تحولی محسوب می­شود، همراه اول این رویداد را رقم زده و به غیر از نگاه به منافع درآمدی چنین اتفاقی که در مقایسه با بسیاری از فعالیت های روزمره یک اپراتور وزن چندانی ندارد، خبر از هوشمندی این بنگاه اقتصادی در راستای جریان سازی ملی و حرکت به سوی تحقق و حفظ ایران در سیر تحولات اقتصاد دیجیتال دارد.

به هر صورت بازهم این جمله را باید برای بسیاری از فعالین اقتصادی کشور تکرار کنیم « اقتصاد دیجیتال از آنچه تصور می­کنید به شما نزدیک­تر است» و اگر نقش خود را در این عرصه پیدا نکرده و آنرا ایفا نکنیم از منافع بسیاری محروم خواهیم شد و مدلی که همراه اول در این ایفای نقش به شما ارایه می­دهد، یکی از مناسب­ترین الگوهای بومی محسوب می شود.