بدون ژنرال؛ سکان اقتصاد به دهه پنجاهی‌ها رسید

محمد ارفع

چهارشنبه گذشته اسامی وزرای پیشنهادی حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری دولت سیزدهم منتشر شد لیستی که به‌طور قطع از سوی موافقان و مخالفان دولت اصولگرا دارای ویژگی های مثبت و منفی است که باید به آن توجه کرد.

میانگین سنی پایین لیست ارائه شده از نکات قابل اهمیت وزاری کابینه پیشنهادی است اما این میانگین سنی پایین زمانی÷ با اهمیت تر می‌شود که متوجه می‌شوید که وزرای اقتصادی دولت سیزدهم در صورت رای آوردن همگی متولدین ۱۳۵۰ به بعد هستند یعنی افرادی که در زمان انقلاب سن کمی داشتند و طبعتا نقش چندانی در پیروزی و یا حتی جنگ نداشتند اما حالا پس از گذشت ۴ دهه از انقلاب بر مسند تصمیم گیری امور اقتصادی کشور تکیه خواهند زد.

لیست ارائه شده بگونه ای بود که خط بطلانی بر گمانه‌زنی‌های پیشین رسانه‌ای زد به صورتی که حتی برخی از نامزدهای مطرح شده مهم وزرای اقتصادی که گمان می‌رفت در لیست جای داشته باشند مانند سعید محمد و یا مهرداد بذرپاش از ان حذف شد و یا اینکه بعضی از چهره‌های اصولگرا و وزرای پیشین دولت احمدی نژاد مانند رستم قاسمی برای تصدی وزارت‌خانه‌ای جز وزارت‌خانه مطبوعشان معرفی شدند.

حتی در خصوص این لیست برخی گمانه‌زنی کردند که شخص رئیس‌جمهوری با مقام معظم رهبری در خصوص چینش کابینه خصوصا وزرای اقتصادی هماهنگی کرده است موضوعی که از سوی محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام رد شد.

البته در مورد وزرای اقتصادی پیشنهادی حرذف و حدیث بسیار است مواردی هست که برخی از نمایندگان این وزرا را لایق تصدی وزارت‌خانه نمی‌یابند و حتی مانند سید غنی نظری، نماینده اردبیل خواستار پس‌گیری اسامی قبل از وصول آن در صحن علنی هستند او در این رابطه گفته است:

« کابینه‌‌ ارسالی به مجلس، نمایندگان دغدغه‌مند را قانع نکرده است. برخی از وزرای پیشنهادی صرفا تحصیلات آکادمیک دارند و متاسفانه حتی در حد یک مدیریت کوچک محلی هم سابقه اجرایی ندارند.

ابر بحران‌های اقتصادی با این کابینه حل شدنی نیست.کاش قبل از وصول ۴ نفر از لیست پس گرفته شود.»

همچنین عبدالله گنجی، روزنامه نگار اصولگرا در این‌باره گفته است:« ‌الحمدلله کلیت دولت نمایان شد.دولت رئیسی محکوم به موفقیت است راه دیگری وجود ندارد، دوران توجیه، نمی گذارند، دست ما نیست، سنگ اندازی می کنند، اختیار نداریم، گذشته است.نقشه راه هم نقطه مقابل مدعیات علیه دولت پیشین است. بسم الله.»

البته لیست مدنظر به‌نظ می‌آید آنچنان به ذائقه شورای مرکزی جهبه پایداری خوش نیامده است زیرا قاسم روانبخش، عضو شورای مرکزی جبهه پایداری انقلاب اسلامی در نامه‌ای خطاب به رئیسی از او خواسته است که تا برخی از افراد انتخابی را تغییر دهد در این نامه امده است:

« با توجه به توصیه اخیر امام خامنه ای مبنی بر مشورت با نخبگان، اگر اجازه بفرمایید قبل از معرفی، جمعی از دوستان خدمت برسیم مطالبی که در این راستا وجود دارد مطرح کنیم. بی تردید می تواند در انتخاب این پست مهم و در جهت موفقیت شما در خدمت خالصانه به مردم مؤثر باشد. این بود دولت قوی؟»

انتقادها در مورد لیست پیشنهادی از جبهه اصولگرایان بیش از گذشته به چشم می‌خورد به طور مثال دکتر کوشکی با بیان اینکه «انتشار اسامی وزرای پیشنهادی خیلی از حامیان جدی رئیسی را بهت زده و ناامید کرده است» سابقه برخی از وزرا زیر سوال برده است به طور مثال در خصوص وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: « وزیر پیشنهادی اقتصاد: اگر اقتصاد آخرین اولویت کشور و رئیسی بود باز هم  معرفی«خاندوزی» به عنوان وزیر اقتصاد ظلم به اقتصاد و کشور و ملت بود!

به بیان ساده آقای رئیسی قصد دارد سکان کشتی در حال غرق اقتصاد کشور را، آن هم در طوفانی ترین حالت به دست کسی بسپارد که حتی در یک رودخانه، قایقی تفریحی را هدایت نکرده است! اگر یک دانشجوی سال اول پزشکی بتواند عمل پیوند قلب را با موفقیت انجام دهد وزیر پیشنهادی هم خواهد توانست اقتصاد کشور را به حداقل ثبات برساند!»

با این همه برخی دیگر نقاط مثبت بسیاری در لیست پیشنهادی رئیس‌جمهوری سیزدهم می‌بینند برای نمونه محمود میرلوحی که یک فعال سیاسی اصلاح‌طب است ابراز خوشحال کرده که در لیست مذکور «تندروهای کابینه کم هستند»

او در این‌باره تصریح کرد:« من مقداری احساس می کنم افراد تندرو در بین آنها کمتر هست و از این جهت خوب است چون ما این دغدغه را داشتیم همانطور که آقای رئیس جمهور می فرمایند من رئیس جمهور همه ملت هستم و خیلی تاکید دارند که نمی خواهند فقط رئیس جمهور اصولگرایان و آن بخش خاصی که به من رای دادند باشم، امیدوارم که چنین شود.»

علاوه بر این در فضای مجازی نیز واکنش به لیست ارائه شده و وزرای اقتصادی مثبت بوده است به طور مثال امین توکلی در توئیتی نوشت:« کابینه سیزدهم واجد امتیازات خوبی ازلحاظ پشتوانه های علمی و تجارب مدیریتی است و میانگین سنی نسبت به کابینه های پیشین بهتر شده اینک نوبت مجلس است تا با هم افزایی و تعامل وبررسی کارشناسانه و سریع کمک کنددولت با انرژی بیشتری کارخود را آغاز کند»

و یا مقداد ذکى زاده در این‌باره نوشته است:«اگر کابینه_رئیسی ۲ نقطه قوت داشته باشد بدون تردید اولینش حضور برخی افراد باتجربه و‌ کار کشته و خوش فکر و کاربلد مثل مهندس ضرغامی و دومینش هم حضور افراد جوان و‌ تازه نفس و با انگیزه است.»

همچنین علی نادری با ابراز امیدواری از موفقیت وزرای پیشنهادی در تصدی‌گری امور نوشت: « وجود چهره جدید، ناشناخته و کمتر شناخته شده در فهرست وزرای پیشنهادی دولت، مزیت است.

نشانه شکستن حلقه ثابت و تکراری افرادی که سالهاست بعنوان مدیر عالی در رسانه می‌بینیم. سپردن کار به جوانان، جسارت در تصمیمی گیری میخواهد، این جسارت برای تصمیم‌های بزرگ آینده امیدوارکننده است.»

البته اکثر نخبگان سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی رسانه‌ای در این‌باره اتفاق نظر ندارند به طور مثال ابراهیم علیزاده، سردبیر تجارت‌نیوز درباره انتظارات که می‌توان از تیم اقتصادی دولت رئیسی داشت نوشته است:

« با این تیم اقتصادی نهادهای عمومی بزرگتر، بخش خصوصی کوچکتر، کنترل‌های اقتصادی بیشتر، آزادی‌های فردی در سرمایه‌گذاری کمتر و کسری بودجه بیشتر می‌شود اما فشار اقتصادی بر زندگی مردم بعید است کمتر شود»

این در حالی است که علی پاکزاد مدیر مسئول روزنامه عصر اقتصاد با این مساله موافق نیست او در رابطه با تیم اقتصادی پیشنهادی رئیس‌جمهوری می‌گوید: « یکی از نکات متمایز کننده تیم اقتصاد در کابینه سیزدهم، ژنرال زدایی از این ترکیب است البته نمی توان منکر تاثیر رجل استخوان خرد کرده در جایگاه وزارت بود ولی می توان مطمئن بود ترکیب ژنرالها حداقل در دولتهای دوازدهم و سیزدهم نشان داد که در عرصه اقتصاد هر رئیس جمهوری نمی تواند تیمی مسنجم متشکل از ژنرالها بسازد و در نهایت از آن به نتیجه مطلوب برسد، بنابراین می توان حداقل مزیت ترکیب تیم اقتصادی را در کابینه سیزدهم امکان هماهنگی بیشتر در آن دانست.

از سوی دیگر در شرایط فعلی و بحران های اقتصادی که گریبان اقتصاد ایران را گرفته است دیگر موضوعی مانند اندازه دولت، سهم بخش خصوصی و یا حتی موضوع کسری بودجه به عنوان یک عامل متعادل کننده شاخص های پولی و مالی از اولویت خارج شده است و مباحی مانند فقر شدید، کاهش فشاربر طبقات میانی به پایین جامعه، ایجاد اشتغال در اولویت قرار گرفته است بنابراین ترکیب فعلی تیم اقتصادی کابینه باید برچنین مواردی تمرکز داشته باشند،

تیم اقتصادی امروز به جای تمرکز بر سهم بری بخش خصوصی ضرورت دارد راهکارهایی پیش پای دولت بگذارد که حوادثی مانند ۹۸ تکرار نشوند، بعد از آن تازه می توان به دیگر اولویت ها پرداخت و به نظر میرسد تیم فعلی آنقدر قابل انعطاف هست که شاهد خروجی واحد از عملکردشان باشیم و در شرایط فعلی کشور این موضوع به نظر من از خیلی دعواهای حیدری نعمتی اقتصادخوانان و اقتصاددانان از اهمیت بیشتر بر خوردار است.

از سوی دیگر نباید فراموش کرد، در تعیین کابینه هیچگاه هیچ رئیس دولتی نمی تواند رضایت همه را کسب کند، بنابراین مهم آن است که ترکیبی را انتخاب کند که بتواند با آنها به بهترین نتیجه برسد، بنابراین باید دید خروجی این ترکیب می تواند در کوتاه ترین زمان ممکن از التهابات اقتصادی بکاهد یا خیر».

در پایان می‌توانید با وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم به مجلس بیش‌تر آشنا شوید: