بذرها دروغین؛ گلخانه داران غمگین!

در حالی بحث تولید محصولات گلخانه ای با اهداف مختلفی از جمله صرفه جویی در مصرف آب، توسعه بازارهای صادراتی و تامین بخشی از نیاز کشور طی دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است که فعالان این بخش نیز مانند بسیاری از بخش های تولیدی دیگر این روزها با بحث ناترازی انرژی مواجه هستند به نحوی که  در گفت و گو با خبرنگار عصر اقتصاد می گوید: بحث ناترازی برق و گاز این روزها به اوج رسیده است که به تبع بر تولید اثرگذار است.

حال بد بازار بذر و قیمت های بالا

به گزارش عصراقتصاد، با این وجود مشکلات گلخانه داران کشور محدود به مباحث مربوط به انرژی نیست و بازرس اتحادیه گلخانه داران می گوید: از سوی دیگر در بخش گلخانه های با مشکلات دیگری از جمله نیروی کار مواجه هستیم؛ به این معنا که کارگر خوب به سختی یافت می شود یعنی اگرچه نیروی کارگری هست اما به درستی کار نمی کنند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر هزینه های کود و سم و بذر بسیار بالا است به طوری که یکی از اصلی ترین چالش های گلخانه داران کشور در حال حاضر بذر است ؛ یعنی هم در مورد اصالت بذر و هم در مورد کیفیت بذر چالش داریم. به نحوی که بازار بذر خوبی نداریم و قیمت ها هم بسیار بالا است.

بازرس اتحادیه گلخانه داران کشور: در حال حاضر ۹۶ درصد بذر مصرفی ما از خارج از کشور تامین می شود که البته مکانیزم مشخصی هم ندارد و غالبا به صورت قاچاق وارد کشور می شود

محمدی با تاکید بر اینکه بازار بذر خوبی نداریم و قیمت ها هم بسیار بالا است خاطرنشان کرد: یعنی گلخانه دار بذر خریداری می کند اما موقعی که به ثمر می نشیند متوجه می شود آن چیزی که مد نظرش بوده نیست و این امر بر تولید اثرگذار است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر ۹۶ درصد بذر مصرفی ما از خارج از کشور تامین می شود که البته مکانیزم مشخصی هم ندارد و غالبا به صورت قاچاق وارد کشور می شود. یعنی اگرچه واردات بذر ممنوع نیست اما به دلیل نوسانات نرخ  دلار و ارز واردات از طریق قانونی به نوعی برای وارد کننده نمی صرفد و لذا غالبا به صورت قاچاق وارد می کنند.

تسلط آسیا و اقیانوسیه بر بازار جهانی بذر سبزیجات

بر اساس این گزارش در حالی بازار جهانی انواع بذر سبزیجات همچون بذر گوجه فرنگی، کلم، فلفل دلمه ای، کاهو، بادمجان، کلم چینی، خربزه و … پویا است که پیش بینی می شود که اندازه بازار جهانی بذر سبزیجات تا سال ۲۰۳۱ به۱۲۴۷۹.۲۶۳ میلیون دلار  برسد و حرکت به سمت استقبال از بذرهای با کیفیت بالا یکی از روندهای کلیدی در بازار بذر سبزیجات است. این در شرایطی است که داده های آماری نشان می دهد: اندازه بازار جهانی بذر سبزیجات ۷۶۳۷.۸ میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ ارزش گذاری شد و به این ترتیب برآورد می شود تا سال ۲۰۳۱ به میزان حدود ۶درصد رشد را تجربه کند.

از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی در شرایط در حال حاضر آسیا و اقیانوسیه بر بازار جهانی بذر سبزیجات تسلط دارند که برآورد می شود تا سال ۲۰۳۱ آمریکای شمالی سریعترین رشد را در بازار جهانی به خود اختصاص دهند.

سالانه ۳ میلیون تن محصول گلخانه ای در کشور تولید می شود

بازرس اتحادیه گلخانه داران کشور همچنین در خصوص آمارهای تولیدی بخش گلخانه های کشور نیز اظهار کرد: در سراسر کشور ۲۳ تا ۲۵ هزار هکتار گلخانه داریم که از این میزان تقریبا ۲۰هزار هکتار در حال حاضر فعال است و سالانه ۳میلیون تن تولید در این بخش رقم می خورد.

از کل ۳میلیون تن تولیداتی که در بخش گلخانه ای کشور رقم می خورد نهایتا ۱۰درصد آن راهی بازارهای صادراتی می شود که غالبا صادرات هم مربوط به محصول فلفل می شود

وی با بیان اینکه بیشترین محصول تولیدی در گلخانه های کشور خیار است افزود: با این وجود در بحث صادرات غالبا مربوط به فلفل است. اگرچه محصولات گلخانه ای تولیدی غالبا در کشور مصرف می شود و شاید بتوان گفت از کل تولیداتی که در بخش گلخانه ای کشور رقم می خورد نهایتا ۱۰درصد آن راهی بازارهای صادراتی می شود.

محمدی در خصوص بازارهای هدف صادراتی نیز گفت: بازارهای هدف ما غالبا شامل کشورهایی همچون عراق، روسیه و دبی است. با این وجود به کشورهای دیگری همچون پاکستان و ترکیه هم محصول ارسال می شود اگرچه ترکیه از ما محصول می گیرد و با نام خودش به روسیه صادر می کند.

نام ایران در بین ۱۵کشور برتر تولید کننده خیار

گفتنی است در بحث تولیدی محصول خیار چه در فضای باز و چه فضای گلخانه ای کشور چین، ترکیه و روسیه در جایگاه های اول تا سوم دنیا قرار دارند. به طوری که سالانه بیش از ۷۷میلیون تن خیار در چین تولید می شود. داده های آماری همچنین نشان می ده د کشورهای «اوکراین، مکزیک، ازبکستان، اسپانیا، ایالات متحده، قزاقستان، ژاپن، ایران، لهستان، اندونزی، هلند و مصر» نیز در رتبه های چهارم تا پانزدهم دنیا جای دارند. به این ترتیب ایران نیز در بین ۱۵کشور با بیشترین تولید خیار جای دارد.

این در حالی است که به گفته کارشناسان مانند بسیاری از محصولات کشاورزی محبوب، تولید سالانه خیار یک کشور به عوامل مختلفی بستگی دارد که از مهمترین آنها می توان به آب و هوای محلی، تقاضای مصرف کننده و فناوری های موجود کشاورزی اشاره کرد.

بازار جهانی بذر سبزیجات به سرعت در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۱ به ۱۲ میلیارد دلار برسد. در حال حاضر آسیا و اقیانوسیه بزرگترین سهم را در این بازار دارند اما آمریکای شمالی در آینده رشد سریعی خواهد داشت

به نحوی که مانند بسیاری از محصولات زراعی، خیار نیز برای رشد به مجموعه ای از شرایط ایده آل نیاز دارد. به طور دقیق تر، آنها در مناطقی که دما نسبتاً گرم است اما سطح رطوبت ثابت است و خاک زهکشی خوبی دارد، بهترین عملکرد را دارند، بنابراین در کشورهایی مانند چین ، ترکیه و روسیه فراوانی آنها وجود دارد.

از سوی دیگر در بحث صادرات این محصول نیز داده های آماری نشان می دهد: کشورهایی همچون چین، مالزی، هند، تایلند، استرالیا، بنگلادش، نیوزلند، کره جنوبی، هنگ کنگ و میانمار جزو برترین های محسوب می شوند.

جایگاه پنجمی ایران در تولید جهانی گوجه فرنگی

از سوی دیگر در حوزه تولید گوجه فرنگی گزارشات جهانی نشان می دهد این محصول بیشترین سهم را در بازار سبزیجات دارد و انتظار می رود بین سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۱ رشدی حدودا ۵درصدی را به ثبت برساند.

چین بزرگترین تولید کننده این محصول است که به طور گسترده در سراسر جهان کشت و مصرف می شود و پس از آن هند، ایالات متحده، ترکیه، مصر، ایران، ایتالیا، اسپانیا، برزیل، مکزیک و هلند قرار دارند