بررسی گزارش مرکز آمار ایران در فروردین ماه نشان می‏ دهد؛ فشار تورمی خوراکی به دارا و ندار

بررسی‌‌های رسمی نشان می‌دهد که تورم خوراکی‌ها‌ از فروردین ۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ برای دهک‌‌های اول و دهم سیر صعودی داشته به‌نحوی‌که تورم هر دو دهک مذکور به بالای سطح ۶۰ درصد رسیده است.

آمارها حاکی از این موضوع است که فشار تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها از نیمه دوم سال گذشته شروع شده و تا ماه گذشته ادامه داشته است.

گرچه فشار تورمی خوراکی‌ها بر دهک اول و دهم بالا بوده ولی میزان تاثیر این فشار به دلیل متفاوت‌بودن ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها در سبد هزینه‌ای خانوار بر‌دهک‌ها کم‌درآمد بیشتر است و دهک اول از این حیث بیشتر آسیب می‌بیند.

مورد بعدی اینکه شکاف تورم ماهانه برای دومین ماه متوالی در فروردین‌ماه سال‌جاری معادل صفر درصد ثبت شده است. در نهایت اینکه شکاف تورم نقطه‌به‌نقطه با وجود آنکه در اسفندماه سال گذشته به پایین‌ترین میزان خود در سال گذشته رسیده بود (۱/ ۱درصد) دوباره افزایشی شده است.

روند شکاف تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها

مرکز آمار در گزارشی شاخص قیمت مصرف‌کننده کل کشور را براساس دهک‌های هزینه‌ای در فروردین ماه سال جاری منتشر کرد. بررسی آمارهای رسمی در ارتباط با شکاف تورمی خوراکی‌ها در ۱۳ماه گذشته نشان می‌دهد که در ابتدای سال گذشته این شکاف معادل صفر درصد بود. در ادامه این شکاف افزایشی شد به‌نحوی‌که در آبان ماه به حداکثر میزان خود رسید.

شکاف تورم نقطه‌ای در ماه مذکور معادل ۸/ ۱۰ درصد برآورد شده است. بعد از آن دوباره این روند نزولی شد و تا بهمن ماه ادامه پیدا کرد.

در نهایت در دو ماه اسفند و فروردین شاهد افزایش شکاف تورم نقطه‌ای هستیم. شکاف مذکور در ماه گذشته به میزان ۱/ ۲ درصد رسیده است. نکته دیگر اینکه در بازه زمانی مذکور هموار تورم نقطه‌ای دهک اول از دهک دهم بیشتر بوده است.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که علت بالاتر بودن تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها برای دهک اول به این خاطر است که در میان دهک‌ها، دهک اول در سبد هزینه‌ای خانوارها بالاترین سهم را برای مصارف خوراکی دارد به‌نحوی‌که ضریب اهمیت گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» برای دهک اول معادل ۳۰/ ۴۳ درصد و برای دهک دهم معادل ۲۲/ ۱۷ درصد بوده است. در حالی که ضریب اهمیت این گروه برای کل کشور معادل ۲۴/ ۲۷ درصد است.

صفر شدن شکاف تورم ماهانه

مرکز آمار در گزارشی شاخص قیمت مصرف‌کننده نخستین ماه فصل بهار سال جاری را منتشر کرد. بررسی آمارهای تورم ماهانه دهک‌های هزینه‌ای حاکی از آن است که برای دهک اول افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده در فروردین سال‌جاری نسبت به اسفند‌ماه سال گذشته (تورم ماهانه فروردین) به میزان ۶/ ۲ درصد ثبت شده ‌است.

تورم ۶/ ۲ درصدی برای دهک اول در حالی است که خانوارها در سایر دهک‌ها با تورم ماهانه مساوی یا بیشتر از آن رو‌به‌رو بوده‌اند. به‌عبارت دیگر پایین‌ترین دهک اقتصادی در ماه‌ گذشته پایین‌ترین سطح تورم ماهانه را تجربه کرده است. تورم ماهانه دهک‌های نهم و دهم نیز به میزان ۶/ ۲ درصد برآورد شده‌است.

علاوه‌بر این بررسی‌ تورم دهک‌های هزینه‌ای در ۱۳ ماه گذشته نشان می‌دهد که در فروردین ۹۹ تورم دهک اول از دهک دهم بیشتر بود. در اردیبهشت ماه این روند برعکس شد به‌نحوی‌که تورم دهک دهم از دهک اول اختلاف معنی‌داری گرفت.

در دو ماه خرداد و تیر این دو تورم برابر شدند. در ۳ ماه مرداد تا مهر تورم دهک دهم از دهک اول سبقت گرفت. در آبان و آذر دوباره روند معکوس شد و دهک اول تورم بالاتری از تورم دهم را تجربه کرد. در دی تورم دهک دهم و در بهمن ماه تورم دهک اول بیشتر شد. در نهایت در دو ماه اخیر این دو دهک درآمدی تورم برابری را تجربه کرده‌اند.

افزایش شکاف تورم نقطه‌ای

تحلیل آمارهای رسمی از شکاف تورمی نشان می‌دهد شکاف تورم ماهانه در فروردین ماه برای دومین ماه متوالی به صفر رسیده؛ ولی در تورم نقطه‌به‌نقطه با افزایش ۳/ ۱ واحد درصدی همراه بوده است. بررسی روند شکاف دهکی تورم نقطه‌به‌نقطه دهک‌ها از سال گذشته تاکنون نشان می‌دهد این روند از ابتدای سال ۹۹روند صعودی به خود گرفت،

با این حال ماه آبان نقطه شکست این وضعیت صعودی بود و از آبان تا اسفند این شکاف فاز نزولی به خود گرفت؛ به‌نحوی‌که کمترین شکاف مذکور در سال گذشته در اسفند‌ماه به میزان ۱/ ۱درصد گزارش شده است.‌

بالاترین شکاف تورمی نقطه‌ای ثبت‌شده در سال‌ ۹۹ مربوط به مهر‌ماه بوده است. در مهر‌ماه شکاف تورمی میان دهک‌ها به ۲۰واحد درصد رسیده بود. در ادامه و در نخستین ماه بهار سال‌جاری شکاف دهکی تورمی مذکور دوباره افزایش یافته و به میزان ۴/ ۲ درصد رسیده است.

نکته قابل‌ذکر اینکه تورم ماهانه، تغییر قیمت را نسبت به ماه قبل درنظر می‌گیرد اما تورم نقطه‌ای، تغییرات قیمت را نسبت به ماه مشابه سال قبل می‌سنجد.

تورم نقطه‌به‌نقطه کل کشور در ماه گذشته به میزان ۵/ ۴۹ درصد گزارش شده است. این رقم برای دهک‌های درآمدی متفاوت بوده، به‌طوری که تورم نقطه‌به‌نقطه در ‌ماه مذکور برای دهک اول ۳/ ۵۰ درصد و برای دهک دهم ۷/ ‌۵۲ ‌درصد ثبت شده ‌است.

به‌طور معمول در اقتصاد ایران تورم نقطه‌به‌نقطه دهک اول پایین‌تر از تورم دهک دهم است. این موضوع را می‌توان با توجه به سبد مصرفی خانوارها در دهک‌ها توضیح داد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تقریبا نیمی از سبد مصرفی خانوار‌ها در دهک اول به کالاهای خوراکی اختصاص دارد.‌

در دهک‌های پایین اقتصادی به‌خصوص دهک اول، کالاهای غیر‌خوراکی سهم کمتری در سبد هزینه‌ای خانوار دارند.

منبع: دنیای‌ اقتصاد