گردشگری
تخت جمشید، عظمت تمدن سرزمین پارس
وقتی صحبت از تمدن ایران می‌شود، پر رنگ‌ترین تصویری که در ذهن همگان نقش می‌بندد، نقش‌ها و ستون‌های استوار تخت جمشید است. سلسله‌ی با شکوه هخامنشی که از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های جهان است، سرمایه‌ای عظیم از جنس تمدن و غرور ملی برای ایرانیان را به ارث گذاشته است. مجموعه‌ی باشکوه تخت جمشید شاهکار معماری ایران در عصر باستان است و تمدن غرورآفرین سرزمین پارس را به رخ می‌کشد. برای رفتن به دیار پرسپولیس با سفرزون تا پایان این مطلب همراه شوید.
تاریخی که از تمدن تخت جمشید سخن می‌گوید
در دل فارس، جایی در ۱۰ کیلومتری شمال مرودشت و ۶۰ کیلومتری شمال شرقی شیراز، سرزمینی متمدن از تاریخ باشکوه هخامنشی قرار گرفته است که به اندازه‌ی وسعت تاریخ سلطنت هخامنشی در دل سنگ و ستون‌هایش حرف برای گفتن دارد. شهر باستانی تخت جمشید یا پرسپولیس، پایتخت امپراتوری هخامنشی بوده و کاخ‌های متعددی در آن ابهت تاریخ باستانی را به رخ کشیده است.
کاخی به نام تخت جمشید که در این شهر بنا شده، جایی برای شکوه و تشریفات جشن‌های سال نو سیاستمداران هخامنشی بوده و تصویر تاریخی زیبایی را از ایران به نمایش می‌گذاشته است. ستون‌ها و سرستون‌های قد برافراشته و کتیبه‌های پرسپولیس، قصه‌ی تمدن ایران را بازگو می‌کند. شهر تخت جمشید که به پارسه و پرسپولیس هم مشهور است، وسعت عظیمی دارد و بخش‌های مختلفی در آن بنا شده بوده که در عصر امروز بازمانده‌های آن را باید ارج نهاد. کاخ آپادانا، کاخ تچر، هدیش، دروازه‌ی ملل و… از بخش‌های دیدنی پرسپولیس است که برای مشتاقان تاریخ فرصت خوبی برای کاوشگری است.یک ورود با شکوه به سرزمینی که تو را می‌خواند
برای ورود به شهر پارسه دو ردیف پلکان قرینه خوش‌آمد می‌گویند. این پله‌های زیبا شبیه دستانی خم شده از آرنج، قدم‌های میهمانان سرزمین پارسه را برای رسیدن به دروازه ملل همراهی می‌کنند. این پله‌ها به کاخ دروازه ملل یا همان دروازه خشایارشاه منتهی می‌شوند. برای کاخ دوازه ملل یک ورودی اصلی و دوخروجی تعبیه شده که بر دروازه‌‌ها طرح مردان بالدار و گاوهایی با سر انسان خودنمایی می‌کند. بقایای مجموعه کاخ کوچک دروازه ملل، شما را به کاخ آپادانا فرا می‌خوانند.
تخت جمشیدکاخ آپادانا ، بنایی مجلل برای حضور مهمانان هخامنشی
اریک اشمیت، حفار تخت جمشید، معتقد بود که کاخ آپادانا عالیترین، با شکوه‌ترین و وسیع‌ترین سازه‌ی تخت جمشید بوده است. این کاخ به دستور دایوش بزرگ ساخته شده تا اصالت تمدن باستانی ایران زمین را به نمایش بگذارد. این کاخ منتخبی بود برای برگزاری جشن‌های خاصی که سران کشورهای وابسته به ایران در آن شرکت می‌کردند. سقف بلند و ۲۰ متری این بنای مربعی‌شکل توسط ۳۶ ستون نگهداری می‌شده در اطراف آن ۳ ایوان در شرق، غرب و شمال و برج‌هایی در چهار گوشه‌ی آن خودنمایی می‌کرده‌اند.
در جوار ایوان شرقی و شمالی، دو ردیف پلکان زیبا که با نقش‌های بی‌نظیری مزین شده‌اند، برای ورود به کاخ در نظر گرفته شده است. ستون‌های تالار این کاخ یکی از حیرت‌انگیزترین قسمت‌های تخت جمشید است؛ سنگ‌تراشی‌‌های گاو دو سر و گل و بوته‌ها، نمای بی‌نظیر به این ستون‌های سر به فلک کشیده بخشیده‌اند. قسمت جنوب غربی این کاخ، پلکانی طراحی شده که در نهایت به کاخ تچر منتهی می‌شود و راه ارتباطی بین این دو کاخ محسوب می‌شده است.کاخ تچر ، انعکاس آینه‌ای در دل سنگ
نخستین کاخ در شهر باستانی تخت جمشید کاخی مخصوص داریوش بوده که به فرمان او بنا نهاده‌اند. نام این کاخ تچر یا تچرا به معنای کاخ زمستانی است. این کاخ روی سکویی که حدود ۳ متر با آپادانا اختلاف سطح دارد واقع شده است. تالار مرکزی این کاخ با ستون‌هایی در سه ردیف استوار بوده و اطراف آن را اتاق‌هایی قرار داشته است.
در کاخ تچر کتیبه‌ها و نقش و نگارهایی دارد که گواه قدمت و تاریخ تخت جمشید است و ناگفته‌های زیبایی از دل تاریخ با خود دارد. کتیبه‌هایی که از دوران هخامنشی تا قاجار در این سازه وجود دارد، باعث شده تچر را به‌عنوان موزه هم شناخته شود. نام دیگر این کاخ زیبا آینه بوده است و دلیل آن هم سنگهای صیقلی خاکستری رنگی است که مثل آینه انعکاس زیبایی دارند. این کاخ به دو پلکان یکی در جنوب و دیگری در شرق، به ترتیب به کاخ ه و کاخ هدیش ارتباط داشته است.
کاخ‌هایی از جنس فرسودگی تاریخ
کاخ اختصاصی خشایار شاه به کاخ هدیش مشهور است و بر درگاه آن نقش خشایارشاه و کتیبه‌هایی وخودنمایی می‌کند. یک تالار مرکزی مربعی در این کاخ وجو.د داشته که با ۳۶ ستون پا برجا بوده و ایوانی با ۱۲ ستون در شمال تالار وجود داشته که با درگاهی به آن راه داشته است. تاریخ با هدیش نامهربان بوده و متاسفانه بقایای چندانی ندارد. این ویرانی کوبنده کاخ را سربه مهر گذاشته به همین دلیل کاخ مرموز صفت جذابی برای آن است. «کاخ ه» که کاخی نیمه ویران است در غرب کاخ هدیش واقع شده است. زیباترین قسمت این کاخ دو پلکانی است که نقوش تماشایی از از دو گروه نیزه‌دار روی آن دیده می‌شود.
کاخ ملکه‌ای که موزه شد
عکس از رضا قادری – ایرناحرمسرای تخت جمشید که به کاخ ملکه هم معروف است، بنایی با دیوارهای عظیم و ضخیم بوده که نسبت به سازه‌های دیگر عبور و مروری سخت گیرانه‌تر داشته و شواهد موجود نشان از حرمسرا بودن این بنا است. این بنا توسط خشایارشاه ساخته شده و قسمت غربی آن در جنوب کاخ خشایارشاه و قسمت دیگر آن در غرب خرانه قرار دارد که امرزوه کاربردی به‌عنوان موزه و ساختمان اداری مجموعه تخت جمشید را دارد.
تخت-جمشیدموزه تخت جمشید یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های ایرانی است که در ایوان، گالری و تالار خود اشیای با ارزشی همچون مهره‌های هخامنشی، گل نبشته‌های تخت جمشید، خنجر، سرنیزه، کتیبه و… جا داده است.
خرانه تخت جمشید
بقایای ساختمانی درشرق حرمسرا مشهود است که دیواری بزرگ آن را احاطه کرده است. این بنای مستطیلی به دستور داریوش بزرگ بنا شده و در طول تاریخ دچار تغییرات بسیاری شده است. این مجموعه تالاری ۹۹ ستونه، حیاط، ایوان و اتاقک را شامل می‌شود. این ساختمان خزانه شاهنشاهی هخامنشی بوده که بعدها خزانه‌ای دیگر به شمال آن اضافه شده است.
به تخت جمشید بروید از کاوش تاریخ در دل ستون‌ها و کتیبه‌های آن لذت ببرید. شما در شهری قدم برمی‌دارید که روزگاری ایرانیان باستان، نقش و اثر تمدن سرزمین‌مان را با شیوه‌ی زندگی خود ثبت کرده‌اند. از دیده‌های تاریخی خود برای ما بنویسید و نظرتان را درباره‌ی این مجموعه به ما بگویید.
