در حالی که کشور ایران از یک جنگ ۱۲ روزه با خسارات انسانی و زیرساختی جدی عبور کرده، دولت همچنان تأکید می‌کند که علی‌رغم فضای بی‌اعتمادی نسبت به مذاکرات، راه دیپلماسی کشور باز است و ترک نخواهد شد؛ به گفته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، مذاکره و تعامل بخشی جدایی‌ناپذیر از راهبرد ایران در عرصه سیاست خارجی است، حتی اگر رویدادهای اخیر و حملات ناگهانی بدبینی‌ها را تشدید کرده باشد.
به گزارش عصراقتصاد، مهاجرانی، در نشست خبری روز گذشته، روایتی تلخ اما مقاوم از روزهای پراضطراب جنگ ارائه داد و اشاره کرد ملت ایران در مقابل حملات بی‌سابقه به مراکز درمانی، علمی و رسانه‌ای، همچنان ایستادگی کرده است. آماری تکان‌دهنده از ۹۳۵ شهید و بیش از ۵۶۰۰ مجروح ارائه شد؛ زن‌ها، کودکان، خانواده‌هایی که تا ۱۲ عضو خود را در این بحران از دست دادند، همگی بخشی از فاجعه ملی این روزها هستند. به گفته وی، حمله به زندان اوین و بیمارستان‌ها نشانه‌ای از ورود بی‌پرده خشونت به حریم‌های غیرنظامی بود.
دولت از نخستین لحظات جنگ، بلافاصله با تشکیل چهار کارگروه اقتصادی، زیربنایی، رسانه و امنیت شهروندان وارد میدان شد تا تامین دارو، سوخت، کالاهای اساسی و امنیت مردم را تضمین کند. در این میان، کاهش احتکار و کنترل بازار با همکاری مردم و اصناف، از جلوه‌های همبستگی اجتماعی شناخته شد که دولت آن را سرمایه‌ای برای عبور از بحران عنوان کرد.
روی پارادایم مذاکره و تعامل، پافشاری می‌شود
با وجود تجربه تلخ تجاوز و خسارات، بنابر تصریح سخنگوی دولت، ایران هرگز میز مذاکرات را ترک نکرده و نخواهد کرد. مهاجرانی گفت: «مذاکرات از دولت سیزدهم در جریان بود و متوقف نشد، اما تناقض‌گویی طرف‌های مقابل و در نهایت حمله به ایران، شرایط را بغرنج کرد.
با این حال، بی‌اطمینانی به آینده مذاکرات وجود دارد و هیچ تاریخی برای دور جدید اعلام نشده، اما مسیر گفت‌وگو را ترک نمی‌کنیم.» او یادآور شد ایران در دو دهه گذشته نشان داده که همواره اهل مذاکره است و دیپلماسی فعال با کشورهای همسایه و حل اختلاف با کشورهایی چون عربستان و مصر نمونه‌های بارز آن است.
مهاجرانی تاکید کرد: «دیپلماسی، ابزار مهم ما برای مدیریت بحران‌ها و پیشبرد منافع ملی است. اگرچه نمی‌توان به صداقت همه طرف‌ها دل‌خوش بود، اما منافع ملت ایجاب می‌کند همچنان پنجره گفت‌وگو باز بماند.»
بازسازی و حمایت از آسیب‌دیدگان و صنایع
بعد از جنگ، دولت برنامه‌های متعددی برای بازسازی زیرساخت‌های آسیب‌دیده و حمایت از خانوارها و کسب‌وکارها وضع کرد. اسکان آسیب‌دیدگان یکی از اولویت‌ها بود و برای ۳۵۰۰ واحد آسیب‌دیده استانی، امکانات فوری و وام‌های ساخت و ودیعه مسکن در دست تدوین است. کمک‌های نهادهای مدنی، شهرداری تهران، وزارت گردشگری و هتل‌ها نیز به سرعت در اختیار مردم قرار گرفتند.
در بخش اقتصادی، مهاجرانی از تدوین بسته‌های حمایتی خبر داد که شامل تقسیط بدهی واحدها، تسهیل تامین مالی، تمدید مجوزها و کمک به واردات کالاهای اساسی است و همین‌طور حمایت مستقیم از کسب‌وکارها، برق، سوخت و سایر خدمات حیاتی دنبال می‌شود.
ضرورت انسجام اجتماعی در دوران پس از بحران
مهاجرانی با تاکید بر جایگاه فرهنگ، همدلی و هویت ملی-دینی ایرانیان، ادامه داد: «تقویت روحیه جمعی و مدارا، پرهیز از خودی و غیرخودی کردن آحاد جامعه و ایجاد بستر برای مشارکت فرهنگی عمومی از اهداف دولت است». حضور ارکستر سمفونی میدان آزادی و همکاری همه اقشار، از رانندگان گرفته تا هنرمندان و اصناف، جلوه‌ای از این عزم ملی بود. وی خاطرنشان کرد که در این جنگ حتی اقلیت‌ها و اکثریت‌های مذهبی کشور نیز در کنار هم ایستادند.
سخنگوی دولت با اشاره به مکاتبات و جلسات متعدد حقوقی طی جنگ اخیر، حملات به مراکز علمی، درمانی و زندان‌ها را جنایت علیه بشریت خواند و گفت: «کمیته ویژه حقوق بشر ملی و معاونت حقوقی ریاست جمهوری، پیگیری این پرونده‌ها را با مشارکت نهادهای بین‌المللی دنبال می‌کنند.»
در بخش صنعت هسته‌ای نیز تاکید شد که آسیب جدی به سایت‌های ایران وارد شده اما کشور براساس تعهدات قانونی، تصمیمات نهایی را در حوزه همکاری‌های هسته‌ای با توجه به شرایط و قانون مجلس اتخاذ خواهد کرد.
فرصت دیپلماسی، مسیر عقلانیت و مقاومت
در پایان، مهاجرانی تاکید کرد: جنگ و اتفاقات تلخ، هرگز به معنای قطع مسیر مذاکره و دیپلماسی نیست. ایران با تکیه بر ثبات سیاسی، همبستگی اجتماعی و اتکا به منافع ملی، مسیر تعامل و مذاکره را هرچند پرتردید و ناهموار، ترک نمی‌کند. جامعه جهانی باید بداند ایران، نه آغازگر جنگ است و نه خواهان تشدید بحران؛ بلکه ملتی است که همزمان می‌داند چگونه از خود دفاع کند و چگونه باب گفت‌وگو را باز نگه دارد.
