تمرکز زدایی از نوآوری؛ تریگ‌آپ در مسیر حمایت از استارتاپ‌های شهرستانی
حمیدرضا علوی، رئیس هیئت مدیره تریگ‌آپ، معتقد است که تمرکز بیش از حد امکانات و سرمایه‌های نوآوری در تهران، مانعی جدی بر سر راه رشد استارتاپ‌های شهرستانی است.
او تاکید دارد که توسعه کسب‌وکارهای نوپا نباید به پایتخت محدود شود و اکوسیستم استارتاپی کشور به یک جریان قوی برای حضور جدی در خارج از تهران نیاز دارد. به گفته او، نگاه قالب در کشور همواره این بوده که ایران مساوی با تهران است و همین مسئله باعث نادیده گرفتن استعدادها و ظرفیت‌های موجود در مراکز استان‌ها شده است.
تریگ‌آپ، به عنوان یک شتاب‌دهنده و میکرو وی‌سی، در تلاش است با برگزاری رویدادهای «ادونچر» این نابرابری را کاهش دهد. نخستین دوره این رویداد که با محوریت مشهد برگزار شد، به شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در شرق کشور اختصاص داشت. حالا این رویداد در شیراز برگزار می‌شود تا استارتاپ‌های جنوب کشور نیز فرصتی برای معرفی خود به سرمایه‌گذاران داشته باشند. هدف این برنامه، شناسایی و حمایت از تیم‌هایی است که خارج از تهران فعالیت می‌کنند اما به دلیل کمبود امکانات و سرمایه، امکان رشد و رقابت ندارند.
چالش‌های سرمایه‌گذاری در شهرستان‌ها
علوی معتقد است که علت ناکامی برخی برنامه‌های قبلی برای توسعه اکوسیستم استارتاپی در شهرستان‌ها، نبود برنامه‌ریزی دقیق و تجربه کافی در میان سرمایه‌گذاران و مجریان این طرح‌ها بوده است. او توضیح می‌دهد که در گذشته برخی حمایت‌های دولتی به‌صورت هدفمند انجام نشد و برخی سرمایه‌گذاران بدون دانش کافی وارد این حوزه شدند. برخی از این افراد، علی‌رغم نیت صادقانه، در نهایت شکست خوردند، در حالی که برخی دیگر از این حمایت‌ها برای منافع شخصی استفاده کردند. این تجربیات تلخ باعث شد که بسیاری از استارتاپ‌ها در شهرستان‌ها نسبت به حمایت‌های سرمایه‌گذاران بی‌اعتماد شوند.
تجربه صد استارتاپ؛ فرصت از دست رفته
به گفته علوی، یکی از تجربه‌های ناموفق در این حوزه رویدادهای «صد استارتاپ» بود که در شهرستان‌ها برگزار شد اما نتیجه مطلوبی نداشت. مدل سرمایه‌گذاری این رویداد بر اساس سرمایه‌گذاری مشترک چندین سرمایه‌گذار روی یک تیم طراحی شده بود، اما اجرای نادرست و عدم هماهنگی میان سرمایه‌گذاران باعث شد که استارتاپ‌ها در دریافت سرمایه مورد نیاز خود دچار مشکل شوند. علاوه بر این، برخی تغییرات سریع در سازوکارهای اجرایی، وضعیت را پیچیده‌تر کرد و تیم‌های استارتاپی را در بلاتکلیفی نگه داشت.
این اتفاقات باعث شد که بسیاری از تیم‌ها پس از عقد قرارداد برای دریافت سرمایه با مشکلات جدی مواجه شوند و اغلب آن‌ها نتوانستند به موفقیت دست پیدا کنند. این تجربه منجر به کاهش اعتماد استارتاپ‌ها به مدل‌های سرمایه‌گذاری مشترک شد و کار را برای ورود سرمایه‌گذاران به شهرستان‌ها سخت‌تر کرد.
مدل جدید تریگ‌آپ؛ سرمایه‌گذاری مستقیم و حمایت هدفمند
تریگ‌آپ برای حل این مشکل، مدلی متفاوت را در پیش گرفته است. برخلاف مدل‌های قبلی که وابسته به سرمایه‌گذاری چندگانه بودند، تریگ‌آپ خود مستقیماً روی تیم‌های مستعد سرمایه‌گذاری می‌کند و منتظر ورود سرمایه‌گذاران دیگر نمی‌ماند. علوی توضیح می‌دهد که این مدل به آن‌ها اجازه می‌دهد که بدون وابستگی به تصمیمات دیگران، تیم‌های بااستعداد را شناسایی کرده و رشد آن‌ها را تسهیل کنند.
با این حال، تریگ‌آپ از حضور سرمایه‌گذاران دیگر نیز استقبال می‌کند و دانش و تجربه آن‌ها در سرمایه‌گذاری مشترک نسبت به گذشته افزایش یافته است. اما تفاوت اصلی اینجاست که اگر هیچ سرمایه‌گذار دیگری وارد نشود، تریگ‌آپ همچنان سرمایه‌گذاری خود را انجام می‌دهد و تیم‌های منتخب را بدون تاخیر حمایت می‌کند.
ورود تریگ‌آپ به حوزه میکرو وی‌سی؛ حمایت از استارتاپ‌های نوپا
یکی از تغییرات مهم در رویکرد تریگ‌آپ، ورود به حوزه میکرو وی‌سی است. این مدل سرمایه‌گذاری به‌ویژه برای تیم‌هایی مناسب است که پس از مرحله شتاب‌دهی، نیاز به سرمایه بیشتری دارند اما هنوز به اندازه کافی بالغ نشده‌اند که بتوانند سرمایه‌گذار بزرگی را جذب کنند.
علوی در این‌باره توضیح می‌دهد که در مقطعی از فعالیت، تریگ‌آپ متوجه شد که برخی تیم‌های استارتاپی نیاز به سرمایه‌گذاری پل (Bridge Investment) دارند. این تیم‌ها مراحل اولیه رشد را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند، اما هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌اند که بتوانند از سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC) حمایت دریافت کنند. در این شرایط، تریگ‌آپ تصمیم گرفت که سرمایه‌گذاری کوچکی را به این تیم‌ها ارائه دهد تا بتوانند به اهداف اولیه خود برسند و سپس برای جذب سرمایه‌گذار بعدی اقدام کنند.
با پیشرفت این مدل، تریگ‌آپ به این نتیجه رسید که میکرو وی‌سی می‌تواند راهکاری جامع‌تر باشد. در این روش، تریگ‌آپ روی تیم‌هایی که نیاز به سرمایه‌ای تا سقف ۶ میلیارد تومان دارند، سرمایه‌گذاری می‌کند و به آن‌ها فرصت می‌دهد که با آمادگی بیشتری وارد مذاکرات با سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر شوند. این مدل، به تیم‌های نوپا اجازه می‌دهد که در یک بازه زمانی مشخص به بلوغ بیشتری دست پیدا کنند و از نظر مالی و عملیاتی در موقعیت بهتری برای جذب سرمایه‌گذار قرار بگیرند.
جمع‌بندی؛ آینده‌ای روشن برای استارتاپ‌های شهرستانی
رویکرد جدید تریگ‌آپ نشان می‌دهد که با استفاده از تجربیات گذشته و اصلاح مدل‌های سرمایه‌گذاری، می‌توان چالش‌های سرمایه‌گذاری در شهرستان‌ها را برطرف کرد. این شرکت نه‌تنها تلاش می‌کند تا استعدادهای نوآور خارج از تهران را شناسایی کند، بلکه با سرمایه‌گذاری مستقیم و مدل میکرو وی‌سی، فرصتی برای رشد پایدار استارتاپ‌های شهرستانی فراهم کرده است.
با ادامه این رویکرد، تریگ‌آپ می‌تواند نقش مهمی در تمرکززدایی از اکوسیستم استارتاپی ایران ایفا کند و فرصتی برابر برای استارتاپ‌های شهرستانی فراهم سازد تا آن‌ها نیز در کنار رقبای تهرانی خود بتوانند به موفقیت برسند. با این مسیر جدید، به نظر می‌رسد که آینده‌ای روشن در انتظار کسب‌وکارهای نوپای خارج از پایتخت خواهد بود.
