جای شما خالی نماند

اکرم رضائی نژاد

برگزاری همایش‌های گوناگون به عنوان موضوعی که باید در برنامه‌های هر سازمان یا شرکتی لحاظ شود، تبدیل شده است به عبارتی برخی از شرکت‌کنندگان در یک همایش فقط حضور می‌یابند که جایشان خالی نباشد بدون اینکه از خروجی و اهداف آن همایش اطلاعی داشته باشند و اصلا نتیجه‌ای عایدشان شود.

گاهی این همایش‌ها تبلیغ “درسر کار، جات رو خالی نذار” شرکت ایزی‌لایف را تداعی می‌کند که فقط برای حضور و خالی نبودن جایشان در بین لیست همایش‌ها و برنامه‌ها برگزار می‌شود و برگزارکنندگان و حتی شرکت‌کنندگان تنها بخاطر اینکه حضور داشته باشند، هستند.

همایش‌های گوناگون هر ساله با کلی هزینه‌های گزاف هم برای برگزار کننده و هم برای شرکت‌کننده برگزار می‌شود اما پس از پایان از خروجی آنها نتیجه مشخصی ارائه نمی‌شود، گویا اصلا خروجی خاصی ندارند که گزارشی از آن ارائه شود. به عبارت دیگر خروجی برگزاری تعداد قابل توجهی از این همایشها «هیچ» برای «هیچ» بوده است.

این همایشها که با هزینه‌های سنگین برگزار می‌گردد، امروزه، محدود به یک یا دو سازمان یا وزارتخانه نمی‌شود، بلکه تقریباً بیشتر سازمان‌ها، دستگاه‌های مختلف و حتی تشکل‌ها با برنامه‌ریزی مشخص اقدام به برپایی آن می‌کنند.

این موضوع چنان گسترده شده که در سالهای اخیر شرکتهای خصوصی متعددی با هدف برگزاری همایشها تشکیل شده و با امضای قراردادهای میلیونی هزینه قابل توجهی را به بیت المال تحمیل کرده است.

در این میان تهران به عنوان پایتخت کشور همچنان همه ماهه شاهد برپایی همایش‌های متعدد با موضوعات مختلف است و رکورددار برگزاری همایش‌هایی است که خاصیتی ندارند.

برای نمونه اگر فقط برنامه‌های نمایشگاه بین‌المللی تهران، مرکز همایش‌های رازی و هتل المپیک را بررسی کنیم که برای مثال از مهر ۱۴۰۱ تا مهر ۱۴۰۲ در بازه زمانی یکساله چند همایش و نشست و گردهمایی برگزار شده و چه میزان نتیجه همراه با اوضاع کشور داشته اند متوجه بی خاصیت بودن این همایش‌ها خواهید شد .

یکی از این همایش‌ها که به گفته شرکت‌کنندگان دوره اول آن، بی‌نتیجه بوده، همایش معدنکاری دیجیتال است که از امروز دومین دوره آن تا ۹ شهریور برگزار می‌شود.

در تشریح دومین همایش و نمایشگاه معدنکاری دیجیتال آمده است:

” تحول دیجیتال در حال نفوذ به کلیه ابعاد زندگی بشر است و صنعت یکی از حوزه‌هایی‌ست که به طور جدی تحت تاثیر آن قرار گرفته است. صنعت نسل ۴ که صنعت متحول‌شده با فناوری‌های دیجیتال است، در صنایع تولیدی انقلابی به راه انداخته که منجر به بهبود فرآیندها و ارتقای کیفیت محصولات شده است. انقلاب صنعتی چهارم با بهره‌مندی از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، رایانش ابری و هوش مصنوعی، فضای کاری، ماهیت کسب‌و‌کارها و مهارت‌های مورد نیاز مشاغل را بهبود بخشیده است.

علی‌رغم تحول گسترده صنایع با بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال و هوشمندسازی، آمارهای جهانی نشان می‌دهد از نظر فنی صنعت معدن نسبت به سایر صنایع حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بلوغ کمتری را تجربه کرده است.

معدن‌کاری با روش‌های سنتی به‌عنوان صنعت عقب‌مانده از پذیرش فناوری شناخته می‌شود؛ بنابراین، مانند سایر صنایع در صنعت معدن نیز فرصت قابل‌توجهی برای ایجاد ارزش با استفاده از فناوری وجود دارد. با توجه‌ به مسوولیت شرکت‌های معدنی در زمینه بهبود بهره‌وری، توسعه پایدار و افزایش سودآوری، در سال ۲۰۲۳ سرعت دیجیتالی‌شدن نیز – که یکی از ابزارهای اصلی دستیابی به این اهداف است – رو به ‌افزایش است. صنعت معدن در آستانه یک انقلاب فناوری است که فرآیندها، مشاغل، بازار و ارزش‌ها را تغییر خواهد داد.

همایش معد‌ن‌کاری دیجیتال فرصتی است که با گردهم آمدن ارکان تاثیرگذار این حوزه از جمله شرکت‌های بزرگ معدنی، شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها، سرمایه‌گذاران و نخبگان داخلی و بین‌المللی، انقلاب صنعتی نسل چهارم در این حوزه مورد بررسی تخصصی قرار گیرد.

همچنین در این رویداد آخرین تحولات روز دنیا در حوزه هوشمندسازی معادن مورد مطالعه قرار می‌گیرد و امید است با بحث و تبادل نظر تخصصی کارشناسان، نیازهای این حوزه شناسایی و راهکارهای کارآمدی مطرح ‌شود.”

نکته جالب این است که محورهای دومین همایش معدنکاران دیجیتال دقیقا مشابه محورهای مطرح شده در اولین همایش آن است.

محورهای این همایش عبارتند از :

• مروری بر آخرین تحولات معدنکاری دیجیتال در جهان
• بررسی زیرساخت‌های معدنکاری دیجیتال در ایران
• توجیه سرمایه‌گذاری؛ تاثیرات بالقوه دیجیتالی شدن و کاهش هزینه‌‌های پیاده‌سازی
• صنعت نسل ۴.۰: اتصال سیستم‌‌های تولید فعلی به ابزارهای دیجیتال
• ایجاد مراکز نوآوری دیجیتال در صنعت و الزامات توسعه اکوسیستم دانش ‌بنیان در معدنکاری هوشمند
• ابزار دیجیتال برای مدیریت امور اکتشافات و معادن
• فن‌آوری‌های دیجیتال برای نظارت و ایمنی معدن
• نقش تحولات دیجیتال در تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی
• انتقال تجربیات و ایجاد ارتباط پایدار بین فعالان حوزه دیجیتال و معادن

هرچند که به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران برگزاری همایشها یکی از ابزارهای مهم برای بررسی مشکلات و چالشها، تبادل تجربیات، ارایه آخرین دستاوردهای علمی و پژوهشی، طرح دستاوردها و دیدگاه ها، پویایی سازمانها و… به شمار می آید، اما تجارب برگزاری صدها سمینار و همایش در ایران نشان دهنده این موضوع است که اغلب این نشستها ارمغانی جز وقت کشی و صرف هزینه های سنگین و گاه نجومی برای جامعه و کشور نداشته اند. از سوی دیگر تجارب نشان داده است که حاصل برپایی بسیاری از همایشهای دیگر نیز تنها انتشار یک کتاب به صورت خلاصه مقاله یا مقاله بوده که آن نیز به دلیل ضعف در نظامهای پژوهشی اغلب روانه بایگانی کتابخانه ها شده و می شود.

با این حال، هرچند که در سالهای اخیر از شمار سمینارهای پرهزینه که اغلب در هتلهای چند ستاره و ممتاز و با ریخت و پاش فراوان برگزار می شد، کاسته شده، اما این مسأله به این معنا نیست که دیگر با معضلی با عنوان «همایشهای بی خاصیت» مواجه نیستیم.