ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر کشور با شتابی کمسابقه به مرز ۴۰۰۰ مگاوات نزدیک شده و برنامهریزی تازه دولت، صندوق ضمانت صادرات و شبکه بانکی، مسیر سرمایهگذاری در انرژیهای پاک را وارد مرحلهای جدید کرده است.
معاون وزیر نیرو از عبور ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر کشور از ۳۱۰۰ مگاوات و جهش ماهانه ۶۰۰ مگاواتی توسعه این بخش خبر داد و اعلام کرد: با اجرای تفاهمنامه سهجانبه ساتبا، صندوق ضمانت صادرات و انجمن انرژیهای تجدیدپذیر، مسیر تأمین مالی پروژههای خورشیدی و بادی تسهیل میشود و هدفگذاری ۱۱ هزار مگاواتی تا تابستان آینده قابل دستیابی است.
محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و رئیس ساتبا، اعلام کرد ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر کشور از ۳۱۰۰ مگاوات عبور کرده و «در صورت ادامه روند موجود، ماه آینده مرز ۴۰۰۰ مگاوات را نیز پشت سر خواهیم گذاشت».
طرزطلب با اشاره به صدور بیش از ۱۰۰ هزار مگاوات پروانه احداث نیروگاه تجدیدپذیر گفت: «حدود ۱۶ هزار مگاوات از این ظرفیت به قرارداد تبدیل شده است.» او افزود که طی ده سال گذشته، توسعه تجدیدپذیرها در کشور سالانه بهطور متوسط تنها ۱۲۰ مگاوات بوده، اما اکنون «ماهیانه بیش از ۶۰۰ مگاوات به شبکه برق افزوده میشود» و برنامه این است که این رقم به ۸۰۰ مگاوات در ماه افزایش یابد.
معاون وزیر نیرو هدفگذاری تابستان ۱۴۰۵ را «رسیدن به ظرفیت ۱۱ هزار مگاواتی نیروگاههای خورشیدی و بادی» عنوان کرد و گفت این هدف با استفاده از توان بخش خصوصی، حمایت دولت و بهرهگیری از منابع صندوق توسعه ملی قابل تحقق است.
به گفته طرزطلب، بزرگترین مانع توسعه تجدیدپذیرها «مشکل وثایق بانکی» است. او بیان کرد: «صندوق اعلام کرده برای دریافت تسهیلات، بخش خصوصی باید حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد وثیقه خارج از طرح ارائه کند؛ این موضوع برای شرکتهای صادراتمحور قابل حل است اما برای سایر سرمایهگذاران نیازمند حمایت دولت و مجلس هستیم.»
در همین راستا، امضای تفاهمنامه سهجانبه اخیر، که محور اصلی آن ارائه تضامین لازم برای تسهیل تأمین مالی تجدیدپذیرهاست، یکی از مهمترین اقدامات اخیر این حوزه ارزیابی میشود.
افشار فتحالهی، مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران، مأموریت سهگانه این نهاد را «اعتبارسنجی خریداران خارجی»، «بیمه محصولات صادراتی» و «صدور انواع ضمانتنامههای خدماتی و کالایی» عنوان کرد. او گفت: «برای باز کردن گره تأمین مالی تجدیدپذیرها دو مسیر را فعال کردهایم؛ یا وزارت نیرو با ضمانت صندوق نیروگاه تجدیدپذیر احداث کند، یا شرکتهای دانشبنیان و تولیدی با ضمانت صندوق خدمات ارائه دهند.»
فتحالهی همچنین تأکید کرد بخش بزرگی از پروژههای فنی و مهندسی صادراتی کشور با ضمانت صندوق پشتیبانی شده و اکنون این نهاد نقش پررنگی در پشتیبانی از احداث نیروگاههای خورشیدی و بادی ایفا خواهد کرد.
در این مراسم، محمدرضا رضاییکوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس، با اشاره به ظرفیتهای بالقوه ایران برای صادرات برق اظهار کرد: «کشوری که توان تأمین نیاز داخل و صادرات برق را دارد، سالها از این امکان غافل بوده است.» او گفت وابستگی به نفت و کمتوجهی به انرژیهای پاک سبب شده امروز کشور درگیر محدودیت سوخت، تنش آبی و فشارهای تحریمی باشد.
رضاییکوچی تصریح کرد بیش از ۳۵ نماینده مجلس به طور مستمر موضوع صادرات برق را پیگیری میکنند و «رئیسجمهور تأکید کرده اولویت کشور توسعه تجدیدپذیرهاست». او رفع مشکلات تضامین بانکی و محدودیتهای ارزی از سوی بانک مرکزی را پیششرط توسعه این حوزه دانست.
پیام باقری، نایبرئیس اتاق ایران، نیز در این مراسم تأکید کرد توسعه تجدیدپذیرها زمانی به نتیجه میرسد که «ارکان اقتصادی کشور در کنار هم قرار گیرند». به گفته او بخش خصوصی سالها منتظر ایجاد بستر مشارکت بوده و اکنون با توجه به بحران آلودگی هوا و ضرورت کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، «توسعه انرژیهای تجدیدپذیر نه یک انتخاب، بلکه یک اجبار است». او اصلاح نظام بانکی را لازمه تسریع در روند سرمایهگذاری دانست.
نقش صنعت و بانکها در جبران ناترازی برق
داود مددی، رئیس هیاتمدیره انجمن انرژیهای تجدیدپذیر ایران، با اشاره به قطعیهای برق صنایع گفت: «صندوق ضمانت صادرات در حال کمک به صنایع صادراتمحور است تا در زمان قطعی برق خسارت نبینند.» او تأکید کرد که ظرفیت تجدیدپذیرها باید «حداقل به ۲۰ هزار مگاوات» برسد تا توسعه پایدار محقق شود.
فرشید فرخنژاد، مدیرعامل بانک ملت، نیز گفت: این بانک با همکاری صندوق توسعه ملی و ساتبا در حال بررسی پروژههای متعدد تجدیدپذیر است. او پذیرش ضمانتنامههای صندوق ضمانت صادرات را «کمککننده جدی» برای سرمایهگذاران دانست و بر تعهد بانک ملت برای رفع ناترازی برق کشور تأکید کرد.
تفاهمنامه جدید میان ساتبا، انجمن انرژیهای تجدیدپذیر و صندوق ضمانت صادرات ایران با هدف توانمندسازی و ظرفیتافزایی در حوزه انرژیهای پاک منعقد شده است. بر اساس مفاد این توافق، سازوکارهایی برای پشتیبانی عملی از سرمایهگذاران پیشبینی شده که شامل فراهم شدن امکان صدور تضامین مورد نیاز برای دریافت تسهیلات بانکی، ایجاد چارچوب نظارتی برای مرحله بهرهبرداری نیروگاهها، انجام فرایند اعتبارسنجی متقاضیان و نیز حمایت از پروژههای صادراتمحور در حوزه برق تجدیدپذیر است.
علاوه بر این، صدور انواع ضمانتنامههای ارزی و ریالی مرتبط با تأمین سرمایه در گردش شرکتهای فعال در این بخش نیز در قالب این تفاهمنامه امکانپذیر شده تا مسیر توسعه پروژههای خورشیدی و بادی با سرعت و اطمینان بیشتری دنبال شود.
به گفته مقامات حاضر، اجرای این تفاهمنامه میتواند یکی از گامهای مهم در رفع گلوگاه تأمین مالی و شتابدهی به توسعه نیروگاههای خورشیدی و بادی در کشور باشد.
سوتیتر: افزایش شتاب توسعه تجدیدپذیرها، با عبور ظرفیت کشور از مرز سه هزار مگاوات و برنامهریزی برای جهش مستمر ماهانه، مسیر برق پاک و کاهش ناترازی انرژی را تقویت کرده است
