مسعود وطنخواه
بازار سرمایه در ۱۰دقیقه ابتدایی دیروز با افزایش عرضه و شناسایی سود از سوی سرمایه‌گذاران مواجه شد که همین امر سبب کاهش حدود ۱۳هزار واحدی و نزول به تراز یک‌میلیون و ۲۲۱هزار واحدی شد.
اما در ادامه و تا پایان زمان معاملات، حضور گسترده حقوقی‌ها روند بازار سرمایه برخلاف پیش‌بینی فروشندگان رقم زد؛ به گونه‌ای که در بهترین حالت فروشندگان مجبور شدند دو کارمزد خریدوفروش و مالیات برای جایگزینی سهام فروخته‌شده بپردازند.
اختیاری شدن فروش برای بازارگردان‌ها از مهمترین خبرهای روز گذشته بود که از سوی مدیریت عملیات بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران اعلام شد.
بازارگردان‌ها در بازارهای مالی عهده‌دار تسهیل معاملات هستند. در بازارهای جهانی از کلمه (Market Maker) معادل «بازارساز» استفاده می‌کننند که به معنی عضوی از شرکتی است که اوراق بهادار را در قیمت مشخص‌شده در سیستم معامله‌گری خرید و فروش می‌کند، اما این اصطلاح در بورس تهران با نام «بازارگردان» نامیده می‌شود.
تا قبل از صدور این اطلاعیه بازارگردان‌ها موظف به خرید از بازار سرمایه و عرضه در این بازار بودند که شائبه نوسان‌گیری بازارسازها را برای فعالان بازار سرمایه ایجاد کرده بود؛ اما با اعلام اینکه فروش برای بازارگردان‌ها برای روز دوشنبه اختیاری است این پیام که راه برای صعود قیمتی سهام ارزنده مهیاست، به بازار مخابره شد؛ زیرا از این پس الزامی به عرضه سهام دارای صف خرید نیست. البته عمر این اطلاعیه منحصر به روز دوشنبه است و باید ببینیم که آیا برای روزهای دیگر نیز تعمیم پیدا می‌کند یا نه؟
شاخص کل بورس روز گذشته در حالی با افزایش هزار و ۲۴۰واحدی در تراز یک‌میلیون و ۲۳۵هزار واحدی ایستاد که شاخص کل هم‌وزن کاهش ۵هزار و ۱۴۵واحدی در سطح ۴۳۲هزار واحدی ایستاد.
در شاخص کل تاثیر شرکت‌ها بر اساس بزرگی (تعداد سهام) و سرمایه آنهاست؛ بنابراین ارزش تمام شرکت‌ها برابر نیست و وزن شرکت‌ها و مقدار در شاخص کل متفاوت است. برای نمونه، نمادهای بزرگی همچون فملی، فولاد، فارس، خودرو، شستا، که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند تاثیرگذارتر از شرکت‌های کوچک‌اند.
اما در محاسبه شاخص کل (هم‌وزن)، وزن و اندازه شرکت‌ها تاثیرگذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت‌ها در این شاخص به یک میزان اثر دارد.
