گشایش های جدید بین ایران و روسیه با پیام رسان محرمانه

در آستانه سفر رئیس‌جمهوری به مسکو، خبر حذف سوئیفت از مبادلات بانکی ایران و روسیه و جایگزینی آن با یک پیام‌رسان محرمانه، نویدبخش فصل تازه‌ای در همکاری‌های اقتصادی دو کشور است. با حذف سوئیفت از مبادلات بانکی ایران و روسیه، دو کشور نه تنها به دنبال استقلال مالی هستند، بلکه با امضای توافقنامه‌ای تاریخی، به دنبال ایجاد یک سیستم مالی موازی و مستقل از غرب می‌باشند.

به گزارش عصراقتصاد، در حالی که کمتر از دو سال از راه‌اندازی سیستم پیام‌رسان محرمانه میان بانک‌های ایران و روسیه می‌گذرد، سفیر ایران در مسکو رسماً اعلام کرد که سوئیفت از چرخه تبادلات مالی دو کشور حذف شده است. این خبر در حالی منتشر شد که پزشکیان، رئیس‌جمهوری عازم سفری به روسیه شد؛ سفری که انتظار می‌رود منجر به امضای یک توافقنامه جامع ۲۰ ساله بین دو کشور شود.

امضای توافقنامه جامع و تحولات مالی

رئیس‌جمهوری ایران روز پنجشنبه به همراه هیئتی بلندپایه از مقامات دولتی و بخش خصوصی، عازم مسکو شد. مهم‌ترین هدف این سفر، امضای توافقنامه جامع ۲۰ ساله با روسیه در کاخ کرملین است. این توافقنامه که شامل بخش‌های مختلف همکاری از جمله تبادلات پولی و بانکی است، در حالی به امضا می‌رسد که همواره چالش‌های مربوط به مبادلات بانکی و نبود پیمان‌های پولی، موانع جدی پیش روی تجار و سرمایه‌گذاران دو کشور بوده است.

نتیجه یک تلاش دو ساله

حذف سوئیفت از مبادلات بانکی ایران و روسیه، نتیجه تلاش‌های دو سال گذشته برای ایجاد یک سیستم جایگزین و مستقل است. این پیام‌رسان محرمانه که جزئیات بیشتری از آن منتشر نشده است، امکان تبادل پیام‌های مالی بین بانک‌های دو کشور را بدون نیاز به سوئیفت فراهم می‌کند. این اقدام، گامی مهم در راستای کاهش وابستگی به سیستم‌های مالی غربی و تقویت همکاری‌های دوجانبه به شمار می‌رود.

سفر رئیس کل بانک مرکزی و عملیاتی شدن سند اقدام مشترک

در آستانه سفر رئیس‌جمهوری به روسیه، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز راهی مسکو شد تا با همتای روسی خود دیدار کند. بانک مرکزی هدف از این سفر را افزایش همکاری‌های پولی و بانکی و عملیاتی کردن بخش‌های دیگر سند اقدام مشترک بانکی میان دو کشور اعلام کرده است.

این سند که شامل سه بخش اصلی «استفاده از پول‌های ملی در تجارت دو کشور»، «اتصال پیام‌رسان‌های بانکی بومی (سپام و SPFS)» و «اتصال شبکه‌های پرداخت کارتی» است، به تدریج در حال اجرا شدن است و حذف سوئیفت از مبادلات بانکی دو کشور، نشان‌دهنده جدیت طرفین در پیاده‌سازی مفاد این سند است.

بریکس و تلاش برای ایجاد یک نظام مالی چندقطبی

تحولات مالی بین ایران و روسیه، هم‌راستا با تلاش‌های بین‌المللی برای کاهش سلطه دلار و ایجاد یک نظام مالی چندقطبی است. پیمان بریکس که ایران نیز عضو آن است، در تلاش است تا با ایجاد پول واحد و سیستم پرداخت جدیدی به نام “بریکس‌پی”، نظام مالی بین‌المللی را دگرگون کند.

بریکس‌پی، به عنوان جایگزینی برای سوئیفت، به کشورهای عضو این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به سیستم‌های مالی غربی، به مبادلات تجاری بپردازند. این امر می‌تواند به کاهش وابستگی به دلار و یورو و تقویت اقتصادهای نوظهور منجر شود.

تلاش برای تسویه حساب با روبل و افزایش قدرت مانور ریال

به گفته نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه، در حال حاضر بخشی از معاملات تجاری میان دو کشور با روبل تسویه می‌شود و بانک مرکزی ایران نیز روبل خریداری می‌کند. انتظار می‌رود با ایجاد بازار ارز تجاری و عرضه روبل در این بازار، امکان مبادلات با روبل و همچنین افزایش قدرت مانور ریال در برابر روبل فراهم شود.

اتصال شبکه‌های پرداخت کارتی شتاب و میر

در راستای توسعه روابط مالی دو کشور، شبکه‌های پرداخت کارتی ایران (شتاب) و روسیه (میر) نیز به یکدیگر متصل شده‌اند. این اتصال به گردشگران ایرانی امکان می‌دهد تا با کارت‌های بانکی خود از خودپردازهای روسیه روبل برداشت کنند و بالعکس. در مراحل بعدی این طرح، امکان خرید با کارت‌های شتاب در فروشگاه‌های روسیه نیز فراهم خواهد شد.

آغاز فعالیت پیام‌رسان بانکی محرمانه از بهمن ۱۴۰۱

محسن کریمی معاون وقت بین‌الملل بانک مرکزی که بهمن ۱۴۰۱ برای امضای اجرایی شدن این پیام‌رسان محرمانه با حضور معاون بانک مرکزی روسیه به مسکو رفته بود اعلام کرد که از یک سال گذشته سند اقدام مشترک بین بانک های مرکزی دو کشور به امضا رسیده بود که امروز اولین اقدام از سند مورد اشاره عملیاتی شد.

براین اساس از امروز سامانه‌های پیام رسان بانکی ملی دو کشور به یکدیگر متصل شدند و این امکان نیز فراهم شد که همه بانک‌های عضو سامانه پیام رسان‌های ملی ایران با همه بانک‌های کشور روسیه تبادل پیام های بانکی روسیه داشته باشند.

خبر حذف سوئیفت از مبادلات بانکی ایران و روسیه، نشان‌دهنده عزم جدی دو کشور برای کاهش وابستگی به سیستم‌های مالی غربی و تقویت همکاری‌های اقتصادی است. همزمان با این تحول، سفر رئیس‌جمهوری به مسکو و امضای توافقنامه جامع ۲۰ ساله، نویدبخش فصل جدیدی در روابط دو کشور است.