خنثی سازی تحریم ها با مثلث طلایی شهید رئیسی

سمیه شوریابی

سید ابراهیم رئیس‌الساداتی در ۲۳ آذرماه ۱۳۳۹ در محله نوغان شهر مشهد به دنیا آمد، اما تقریبا تمام منسب هایی مهم ایران را بر عهده گرفت که آخرین محل خدمت وی در لباس ریاست جمهوری بود.

عصراقتصاد- اگر چه منتقدان وی درباره عملکرد اقتصادی وی سخنان زیادی مطرح کردند اما باید پذیرفت که عملکرد این شهید جمهور را در ظرف زمانی و شرایط اقتصادی ارزیابی کرد.

دولتی که تحویل رئیسی شد؛ کسری بودجه بیش از ۳۰۰ هزار میلیاردی، خزانه منفی ۴۴ هزار میلیاردی و آوار مصائب کشور که فوری ترین آن کرونا بود میراثی شد که روی دستان رئیسی و دولتمردان تازه نفس افتاد. در عین حال و و تیم همراهش با دیپلماسی اقتصادی به ویژه متمرکز بر همسایگان و کشورهای شرق توانست تا در حوزه فروش نفت و گشایش های منطقه ای و کاهش تنش های منطقه ای و بهبود روابط با کشورهای همسایه گام های بلندی بردار که بدون شک آثار آن مداوم خواهد بود.

از این رو می توان بهترین و شاخص ترین کار در حوزه اقتصادی را در سه ضلع مثلث عملکردی دولتش دانست که نتیجه اش کم اثر کردن آثار تحریم بود. این سه ضلع که اثار ترکیبی و مکملی بر هم داشت عبارت بودند از: توسعه دیپلماسی اقتصادی ، انضباط مالی و پولی و بالاخره اصلاح بودجه و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی بود. ناگفته نماند که این اقدامات حتما با سختی هایی برای مردم عزیز همراه بود اما در ادامه روند برکات آن بر سر سفره های مردم نیز ظاهر خواهد شد.

در ادامه به مجموعه ای دستاوردهای دولت شهید جمهور می پردازیم.

توسعه دیپلماسی اقتصادی ، انضباط مالی و پولی و بالاخره اصلاح بودجه و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی سه ضلع مثلثی بود که تحریم ها بی اثر کرد

جهش صادرات نفت خام و میعانات گازی

شبکه خبری الجزیره در گزارشی نوشت: آیت‌الله رئیسی، در زمانی که ایران از تحریم‌های آمریکا رنج می‌برد، ریاست جمهوری را بر عهده گرفت، اما توانست تولید و صادرات نفت را احیا کند؛ به طوری که تولید نفت در دولت سیزدهم ۶۰ درصد رشد داشت.

دولت رئیسی توانست فروش نفت را به سه میلیون بشکه برساند که همین موضوع نیز محلی برای اختلاف و تنش میان سیاستمداران آمریکایی شده است. کسب مجدد جایگاه سومین صادر کننده عضو سازمان اوپک در حالی رخ داد که کشور این حجم از فروش نفت را پس از سال ۹۷ و آغاز تحریم های ظالمانه تجربه نکرده بود و آن چنان که سناتور آمریکایی می گفت: فروش نفت ایران از ۳۰۰ هزار بشکه به دو میلیون بشکه رسیده است.

تیم دولت رئیسی همچنین توانستند ایران را به عضویت دائم در شانگهای پس از ۱۵ سال عضویت بصورت ناظر در بیاورند.

توسعه و بهبود روابط با کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای های همسایه شمالی و… از دیگر اقدامات دولت در حوزه بهبود روابط اقتصادی با سایر کشورها بود.

گفتنی است سازمان همکاری‌های شانگهای یکی از بزرگترین، مهمترین، وسیع‌ترین و ثروتمندترین سازمان‌های منطقه‌ای جهان است و نقش بسیار مهمی در مناسبات تجاری و امنیتی جهان بازی می‌کند، عضویت دائم ایران در این سازمان فرصت‌های بسیاری برای کشورمان از جمله در زمینه اقتصادی ایجاد می‌کند و موجب رشد صادرات کشورمان به کشورهای عضو این پیمان شده است.

افزایش سهم درآمدهای پایدار بودجه در دولت سیزدهم

در دولت سیزدهم به ریاست شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی، تغییراتی در بودجه سالانه کشور رخ داد که از جمله آن می توان به بهبود تراز عملیاتی، افزایش سهم درآمدهای پایدار دولت و اجتناب از کسری بودجه پنهان اشاره کرد. همچنین دولت به سمتی رفت که کسری بودجه از محل منابع بانکی جبران نشود که افزایش پایه پولی را به همراه داشته باشد.

کاهش نرخ رشد نقدینگی

روند رشد دوازده ماهه پایه پولی با آغاز به کار دولت سیزدهم و متأثر از رویکرد انضباط گرایانه دولت و سیاست‌های پولی و نظارتی فعال بانک مرکزی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهشی بوده و از ۴۲.۸ درصد در پایان تیرماه ۱۴۰۰ به ۳۹.۶ درصد در پایان مهرماه سال ۱۴۰۲ رسید. لازم به اشاره نیست که اگر روند دولت قبلی در تولید نقدینگی با درصدهای مذکور ادامه می بافت باید انتظار ابَر تورم می بودیم که زمزمه اش را هم برخی کارشناسان اقتصادی مطرح می کردند.

تورم ماهانه اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ به ۲.۸ درصد، تورم نقطه‌به نقطه به ۳۱ درصد، تورم سالانه ۳۷ درصد، تورم خوراکی‌ها به ۳۳.۷ درصد و تورم غیر خوراکی‌ها به ۳۸.۸ درصد رسیده است

کاهش نرخ تورم

گزارش مرکز آمار از تورم اردیبهشت ۱۴۰۳ نشان می‌دهد تورم سالانه به ۳۷ درصد کاهش یافته که کمترین رقم از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا کنون به شمار می‌رود. داود منظور در صفحه شخصی خودش در فضای مجازی نوشت: گزارش مرکز آمار در خصوص شاخص تورم در اردیبهشت نشان دهنده ادامه روند کاهشی تورم است. وی افزود: تورم نقطه به نقطه در آستانه ورود به کانال ۲۰ درصد قرار دارد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد: تورم ماهانه اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ به ۲.۸ درصد، تورم نقطه‌به نقطه به ۳۱ درصد، تورم سالانه ۳۷ درصد، تورم خوراکی‌ها به ۳۳.۷ درصد و تورم غیر خوراکی‌ها به ۳۸.۸ درصد رسیده است.

رشد اقتصادی مثبت ۴ درصدی پس از ۱۰ سال

دولت رئیسی توانست با یک شیب ملایم رشد اقتصادی کشور را پس از یک رکود ۱۰ ساله با رشد اقتصادی صفر درصد مثبت کند و در گام اول به ۳ درصد و بعد از آن به ۴ درصد برساند، این افتخار تنها ادعای آمارهای داخلی نیست بلکه صندوق بین المللی پول و همچنین بانک جهانی نیز آن را تایید کرده اند.

سویتر: کسب مجدد جایگاه سومین صادر کننده عضو سازمان اوپک در حالی رخ داد که کشور این حجم از فروش نفت را پس از سال ۹۷ و آغاز تحریم های ظالمانه تجربه نکرده بود و آن چنان که سناتور آمریکایی می گفت: فروش نفت ایران از ۳۰۰ هزار بشکه به دو میلیون بشکه رسیده است

توسعه حمل و نقل

دولت رئییسی توانست در مدت حضور شهید رئییسی در بیش از یک‌هزار روز فعالیت شاهد اضافه شدن ۳۲ میلیون تن به ظرفیت اسمی بنادر کشور باشد. ظرفیت اسمی بنادر کشور در این مدت از ۲۶۴ میلیون تن در ابتدای دولت به ۲۹۶ میلیون تن افزایش یافته است.
همچنین در مدت یاد شده، ظرفیت کانتینری بنادر بازرگانی کشور به ۷۰۰ هزار TEU (واحد شمارش کانتینر) افزایش یافت.
اکنون ظرفیت کانتینری کشور به رقم ۸.۷ میلیون TEU رسیده است که افزایش ۷۰۰ هزار TEU نشان می‌دهد.

رشد ۶۰ درصدی خرید گندم

تا پایان سال ۱۴۰۱ حجم گندم خریداری شده گندم کاران به ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید که نسبت سال ماقبل رشد ۶۰ درصدی را تجربه کرد همچنین تمام مطالبات تا پایان سال ذکر شده پرداخت شد، پیش بینی می شود تا پایان سال جاری نیز شاهد رشد این اعداد و ارقام باشیم.

کاهش نرخ بیکاری

طبق اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری تابستان ۱۴۰۲ به ۷.۹ درصد رسید که نسبت به تابستان پارسال ۱.۰ درصد کاهش یافته است.

متوسط نرخ بیکاری ۱۵ ساله و بیشتر در طول سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ برابر ۱۰.۸ درصد است این در حالی است نرخ بیکاری در طول سال‌های دولت سیزدهم کاهش مناسبی داشته است.

متوسط نرخ بیکاری در دولت سیزدهم برابر ۸.۸ درصد بوده است به نحوی که این نرخ از ۹.۶ در سال ۱۳۹۹ به ۸.۱ در سال ۱۴۰۲ رسیده است.

خالص اشتغال ایجاد شده (تغییرات شاغلان) از منفی ۱۰۱۰ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ به ۷۷۴ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ رسید و در پاییز این سال نرخ بیکاری فصلی به رکورد تاریخی ۷.۶ درصد رسید.

راه اندازی کریدور شمال – جنوب

برنامه کشور ترانزیت ۲۰ میلیون تنی در کوتاه‌مدت (یک‌سال) و ترانزیت ۵۰ میلیون تنی در بلندمدت با درآمدزایی ۵۰ میلیارد دلار است، ایران قصد دارد با توسعه زیرساخت‌ها و همچنین تسهیل قوانین، دستیابی به این درآمد را ظرف چند سال آینده عملیاتی کند.

حذف ارز رانتی ۴۲۰۰ و رفع موانع تولید

توزیع رانتی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی صورت گرفت، مانع بزرگی بر سر راه کسب و کارهایی بود که دسترسی به ارز دولتی و رانت ایجاد شده نداشتند، از این جهت حذف ارز ترجیحی را می‌توان مقدمه خوبی برای شفاف‌سازی اقتصاد و حرکت به سمت تولید رقابتی عنوان کرد به علاوه با این اقدام افزایش ده برابری یارانه‌ها پس از ۱۲ سال را شاهد بودیم.

تسهیل صدور مجوز کسب و کارها

فعال شدن پایگاه ملی مجوزها یکی از اقدامات مهم دولت بود، این پایگاه از سال ۸۶ طبق ماده ۷ قانون اجرایی شدن اصل ۴۴ باید فعال می‌شد اما عملاً به دلیل تعارض منافع دولتی ها تحقق پیدا نمی‌کرد، وزارت اقتصاد با جدیت این مسئله را دنبال کرد و روند صدور مجوزها با اصلاحی که متولی آن خود خاندوزی به عنوان نماینده مجلس در کمیسیون اقتصادی در خصوص ماده ۷ قانون اجرای اصل ۴۴ انجام داده و پس از آن در وزارت اقتصاد انجام داد تا حدود زیادی محقق شد.

رفع ممنوعیت واردات خودرو پس از ۴ سال

دی ماه سال گذشته با وارد شدن اولین محموله پس از ۴ سال ممنوعیت واردات خودرو برداشته شد، هم اکنون نیز اقداماتی در زمینه واردات خودروهای برقی و اقتصادی انجام گرفته که این خودرو ها با سیاست های اتخاذ شده به بازار تزریق می شوند.

انتشار اسامی بدهکاران کلان بانکی برای اولین بار

هدف دولت سیزدهم از افشای فهرست اسامی بدهکاران کلان بدحساب بانکی آگاهی افکار عمومی و ایجاد مطالبه‌گری عمومی در وصول مطالبات از چنین اشخاصی است، مردم می‌بایست از افرادی که بعد از چندین و چند سال از پرداخت بدهی‌های خود به شبکه بانکی، امتناع می‌کنند و قصد پرداخت ندارند، آگاه شوند.

جلوگیری از قاچاق گسترده آرد

سامانه‌ یکپارچه مدیریت آرد، خرید آرد توسط نانوایان، فروش آن توسط کارخانجات و حمل و نقل آرد را در کشور، ثبت و رصد می‌کند و مانع از قاچاق گسترده آرد می‌شود با اجرایی شدن تدبیر دولت بدون آنکه مشکلی در سبد نان کشور به وجود بیاید کاهش چشمگیری در مصرف آرد کشور به وجود آمد.

اجرای نسخه نویسی الکترونیکی بعد از ۱۶ سال

اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیک و عدم پذیرش نسخ کاغذی در راستای اجرای تکالیف قانونی سازمان بیمه سلامت، از ابتدای دی ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد.

اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری پس از ۱۴ سال

تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، پرستاران را دارای هویت و استقلال کرد، قبل از بحث مالی و ارزش ریالی، هویت بخشی و استقلال‌بخشی به پرستاری را باید مدنظر قرار داد که این استقلال در ابعاد حرفه‌ای، کارایی، درآمدی و … اتفاق افتاده است.

پوشش ۹۰ درصدی بیمه ناباروری

دولت سیزدهم در بحث نازایی مصمم است هزینه‌هایی را که از جیب مردم پرداخت می‌شود، کاهش دهد؛ در این راستا خدماتی در مراکز درمان ناباروری که شامل خدمات فوق تخصصی هستند مانند خدمات IVF و روش میکرواینجکشن (ICSI) و خدمات لقاح داخل رحم و خدمت انتقال جنین در مراکز دولتی با پوشش ۹۰ درصدی تعرفه دولتی و در مراکز خصوصی و مراکز تامین اجتماعی با پوشش ۹۰ درصدی تعرفه عمومی غیردولتی در حال انجام هستند.

رونمایی از سامانه چک الکترونیکی

بانک مرکزی آبان‌ماه سال جاری سامانه چک الکترونیک را رونمایی کرد، چک الکترونیک نوع جدیدی از چک است که با دارا بودن تمام قوانین چک کاغذی، با یک امضای الکترونیکی اعتبار پیدا کرده و به صورت دیجیتال صادر می‌شود این چک امنیت بیشتری در عملکرد و نقد شوندگی نسبت به چک‌های کاغذی دارد و با همین هدف بانک مرکزی سامانه چکاد را برای ارائه چک امن دیجیتالی راه‌اندازی کرده است.

بهره‌برداری از ۶ نیروگاه برق با ظرفیت ۱۰۲۶ مگابایت

دولت سیزدهم با افزایش ۶ هزار مگاواتی تولید برق در یک‌سال، رکورد افزایش ظرفیت تولید برق طی یک‌سال را بر جای گذاشت این در حالی است که سیاست دولت روحانی عدم ساخت نیروگاه جدید بود و به همین دلیل کشور با مشکلات جدی در حوزه نیروگاهی مواجه شده بود.

ساماندهی انبارهای اموال تملیکی و فروش خودروهای رسوبی

تعیین تکلیف خودروهای خارجی که ۵ سال در انبارهای اموال تملیکی بلاتکلیف مانده بود، سال گذشته یکی از اقدامات مهم در مجموعه وزارت اقتصاد بود که درآمد قریب به ۳ هزار میلیارد تومانی برای دولت به همراه داشت.

افتتاح پروژه های نیمه تمام

اولویت جدی دولت که از روزهای اول توسط رئیس جمهور اعلام شد تکمیل پروژه های ناتمام بود، برای همین در طول این مدت بسیاری از پروژه های زمین مانده تکمیل و افتتاح شد، متروی پرند بعد از هجده سال، فرودگاه سقز پس از ۲۰ سال، آزادراه شیراز اصفهان پس از سیزده سال و ده ها پروژه دیگر نظیر چالش های آبی از جمله این موارد است.