خودروی ملی تنها عامل تلفات جاده‌ای نیست
سکینه مهرایی
از اهم برنامه‌های جوامع توسعه‌یافته پیشگیری از تلفات انسانی است. در کشور ما افزایش آمار مرگ‌ومیر براثر سوانح جاده‌ای نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است.
با شنیدن اخبار ناگوار اولین پرسشی که به ذهن خطور می‌کند این است که علت واقعه چه بوده است؟ عوامل گوناگونی در وقوع یک اتفاق دخیل هستند.
همیشه آمار کشته‌شدگان در ایام تعطیلی افزایش پیدا می‌کند، از این رو در بررسی‌هایی که انجام شده به این واقعیت پی بردیم که عوامل مختلفی همچون استاندارد نبودن جاده ها ،سهل انگاری راننده ، بررسی کیفیت خودرو در تصادفات نیز نقش دارد.
در تعطیلات اخیر خبری منتشر شد که در جاده کبودر آهنگ همدان برخورد خودروی پراید با اسکانیا جان هفت نفر را گرفت پلیس راهوار در صحنه تصادف حاضر شده و مقصر این ساتحه را خودرو ساز داخلی دانسته است گرچه این اظهارات بیراه نیست اما گویا با این ادعا در صدد پنهان کردن عوامل مهتری است زیرا این اتفاق در جاده ای که فقط ۷متر عرض دارد وسیله نقلیه سنگین هم در تردد بوده اتفاق افتاده است ضمن آنکه سر نشینان خودروی پراید هم بیشتر از ظریفت مجاز بوده است.
در هیچ کجای دنیا راننده حق ندارد خارج از ظرفیت خودرو مسافر جابه جا کند حتی ایمن ترین خودروها هم با رعایت نکردن نکات ایمنی و نداشتن مهارت در رانندگی سبب خسارت می شوند در حالی که اگر راننده مجرب باشد حتی با اتومبیل خراب هم به مقصد می رسد شاید بتوان یکی از عوامل را که در پیشگیری از تلفات موثر است فرهنگ رانندگی دانست که نیاز به آموزش دارد در حادثه اخیر گردش به چپ راننده خودرو اصلی ترین عامل برخورد با اسکانیا عنوان شده است
درجاده های دو طرفه، هر راننده با قصد انجام سبقت حتی سبقت مجاز، ابتدا انحراف به چپ پیدا می کند تا قصد خود را محقق نماید و همین عامل دربیشتر مواقع منجربه تصادف می شود، اگر راننده قصد انحراف به چپ برای انجام سبقت مجاز را دارد، باید کاملاً هوشیارانه عمل نموده و با میدان دید کافی و بدون ریسک اقدام به این کار نماید، چرا که بخش مهمی از عوامل شکل دهنده تصادفات، انحراف به چپ رانندگان است.
گردش به چپ مرتبط با انحراف به چپ موجود در پیچ‌ها به دلیل سبقت غیرمجاز هنگام عبور از این مقاطع به وجود می‌آید و از طرفی تعدادی از پیچ‌ها نیز به دلیل داشتن نیروی گریز از مرکز بالا و عدم رعایت سرعت مطمئنه موجب واژگونی وسایل نقلیه میشود.
با توجه به اینکه عدم رعایت سرعت مطمئنه در پیچ‌ها و سبقت‌های غیرمجاز و همچنین انحراف به چپ باعث وقوع تصادفات شدید شده است.
از طرفی نداشتن جاده ترانزیت و تردد وسایل نقلیه سنگین طی ساعات روز آن هم در ایام تعطیلات و شلوغی جاده ها که اخیرا به وفور مشاهده میشود هم از دیگر دلایل قابل اشاره در سوانح جاده‌ای است و برای رفع آن نیاز به طرح لوایح قانونی یا امکان استفاده از راه‌های اختصاصی و سر سختی های نظارتی دارد با وجود مزایای جاده های ترانزیتی، همچنین چالش های مهمی از جمله هزینه های بالای ساخت و ساز و نگهداری، نگرانی های زیست محیطی و مسائل ایمنی در این زمینه وجود دارد. جاده های ترانزیتی ایران با چالش هایی مانند بودجه ناکافی، اقدامات ایمنی ناکافی و نگهداری ناکافی مواجه هستند که می تواند منجر به تصادفات و تلفات جانی شوند.
حقیقت امر این است که در کشور ما، آنطور که باید به جاده های ترانزیتی توجه نمی شود و همین توجه ناکافی، در برخی مناطق باعث بروز تصادفاتی گردیده که معمولا با تلفات جانی همراه هستند. نا مناسب بودن کیفیت آسفالت، استاندارد نبودن پیچ ها، علائم هشداری ناکافی، نور ناکافی، عدم خط کشی مناسب و باریک بودن مسیر جاده، از جمله چالش هایی است که در برخی نقاط با آن مواجه هستیم.
نادیده گرفتن ظرفیت سرنشینان خودرو از سوی صاحبان خودرو هم دلیل دیگری در روی دادن حوادث دلخراش جاده‌ای است. ضمن آن که هر محصولی تاریخ انقضا دارد خودرو هم محصولی است که برایش تاریخ مصرف تعریف شده است بر اثر توجه نکردن به فرسودگی خودروها چه از طرف صاحبان خودرو و چه از سوی نهادهای نظارتی تلفات و خسارات تشدیدمی شود. دراین تصادف هم مدل خودر و برای سال ۸۶ بوده است و در اصل تاریخ مصرف آن پایان یافته و در فرسودگی کامل بوده است.
نداشتن استاندارد جاده ها و نصب تابلوهای کنترل سرعت که در فواصل کم مدام تغییر می کند و باعث میشود تا رانندگان نتوانند به خصوص در روزهای تعطیل و شلوغی جاده ها، نابرابری های غیر متعارف و متناوب سرعت را کنترل کنند.
از این رو بخش عمده تصادفات را می‌توان ناشی از بی توجهی اداره راهنمایی و رانندگی دانست. این موضوع حتی در داخل شهر و میادین شهری هم وجود دارد و سبز یا قرمزشدن همزمان چراغ‌های راهنمایی بارها شهروندان به خصوص رانندگان شهری را هم کلافه و گله‌مند کرده است.
با علم به این نکته که بعضی از خودروهای تولید ملی برای تردد درون‌شهری است؛ اما بی مبالاتی اغلب رانندگان و استفاده آنها در جاده ها ایمنی را کاهش داده و سبب بروز نقص فنی خودرو می شود که میتواند خطر آفرین باشد در حالی که عوارض بین راهی هر ساله افزایش قیمت داشته است؛ اما جاده‌ها همچنان خطرناک و غیراستاندارد هستند.
حتی کنترل جاده به نحو احسن انجام نمی‌شود پس نباید انتظار داشت، در جاده‌های کم‌عرض تردد وسایل نقلیه سنگین مجاز باشد و تعداد سرنشینان خودروغیر مجاز؛ آن‌وقت هیچ گونه نظارتی هم بر آنها نشود و حادثه‌ای رخ ندهد وتمام قصور را به گردن تولید کنندگان خودور انداخت؛ چراکه بی کیفیت بودن خودروهای ملی تنها یک سر ماجراست.
