دامداران در دام گرانی نهاده
در حالی قیمت گوشت در بازار بالا است که غالبا به قاچاق دام نسبت داده می‌شود اما فعالان صنعت با تکذیب این ادعا می‌گویند: قاچاق توجیه عرضه‌کننده‌های نهایی است تا گوشت را گرانتر از نرخ عرف بفروشند.
صنعت دام و طیور کشور در شرایطی به حیات خود ادامه می‌دهد که دامداران از یک سو با گرانی نهاده و از سوی دیگر با مازاد دام و ممنوعیت صادرات دام مواجه هستند. این در شرایطی است که به گفته فعالان بخش بالا رفتن قیمت گوشت در بازار هیچ دخلی به دامداران ندارد و آنها کماکان دام خود را با قیمت‌های پایین به فروش می‌رسانند.
تعیین عوارض ۱۶۷۰۰ تومانی برای صادرات دام سنگین نوعی خود تحریمی است
احمد مقدسی فعال صنعت دامداری درباره گرانی نهاده‌ها به بازار می‌گوید: وقتی ارز ۴۲۰۰ تومانی قطع شد جو و ذرت ۱۸۰۰ تومانی حدودا ۶ برابر شد و به ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان رسید و از سوی دیگر سویای ۳۴۰۰ تومانی به ۱۶ هزار تومان رسید. این گرانی بر شرایط فعلی اثر گذاشت و گلایه دامداران از گرانی نهاده به جا است.
مقدسی افزود: در حقیقت جهش قیمت نهاده‌ها به تبع موجب بالا رفتن قیمت تمام شده شیر و گوشت شده به طوری که الان قیمت تمام شده شیر ۱۳هزار و ۱۰۰ تومان و قیمت تمام شده دام سنگین (گوساله نر چاق) حدود ۱۰۰هزار تومان است.
وی با بیان اینکه قیمت گوشت تابع بازار است، ادامه داد: در شرایطی قیمت تمام شده دام سنگین ۱۰۰ هزار تومان است که الان هر کیلیو گوشت بایستی در بازار به نرخ ۸۲هزار تومان بفروش برود.
مقدسی افزود: از سوی دیگر قیمت شیر به صورت دستوری است و ۱۲هزار و ۳۰۰ تومان اعلام شده است.
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران خاطر نشان کرد: البته مشکلات دامداران و فعالان این بخش به همین جا ختم نمی‌شود چرا که از یکطرف واردات بی‌رویه گوشت باعث شده بازار کساد شود و از سوی دیگر حال که صادرات آزاد شده عوارض ۱۶هزار و ۷۰۰ تومانی بابت صادرات دام سنگین مزیت صادرات دام را از ما گرفته است. به این ترتیب می‌توان گفت ما دچار خودتحریمی شده‌ایم.
وی اظهار کرد: مساله اینجا است که الان که دولت ارز ترجیحی نمی‌دهد چرا نمی‌تواند این عوارض صادراتی را حذف کند؟ این عوارض باعث شده که نتوانیم مازاد دام را صادر کنیم.
با حذف ارز دولتی هزینه تولید یک کیلو گوشت از ۵۵ هزار به ۱۲۰ هزار تومان رسید
منصور پوریان، رئیس شورای تامین‌کنندگان دام کشور درباره گرانی نهاده می‌گوید: همانطور که می‌دانید نهاده ارتباط مستقیمی با تولید گوشت دارد؛ به طوری که قبل از آزادسازی قیمت‌ها دو نوع نهاده در کشور موجود بود. یکی دولتی بود که با قیمت کاملا مشخص و دولتی به دامدار داده می‌شود و سبب شده بود هزینه تولید بسیار پایین‌تر از مقادیر فعلی باشد.
پوریان افزود: بعد از آزادسازی قیمت‌ها و آزادشدن قیمت نهاده عملا قیمت‌ها سرسام آور بالا رفت به نحوی که قیمت نهاده بالاتر از عرف خود شد و سبب شد هزینه تولید یک کیلو گوشت قرمز درحالی که تا پیش از این قیمت برای دامدار ۵۴-۵۵هزار تومان می‌شد به یکباره به ۱۲۰ هزار تومان برسد! به عبارت دیگر افزایش نهاده تاثیر ۱۰۰درصدی بر گرانی گوشت داشت.
وی با بیان اینکه ما از مخالفان سرسخت آزادسازی قیمت در بخش نهاده بودیم چون این روزها را می‌دیدیم، افزود: در زمانی که ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌دادند قیمت هر کیلوگرم گوشت مشخص بود اما با آزادسازی قیمت نهاده الان قیمت هر کیلو گوشت مشخص نیست.
پوریان ادامه داد: مساله اینجا است که الان قیمت جو به عنوان یک نهاده پایه تولید به ۱۳هزار و ۵۰۰ تومان است، ذرت هم در محدوده ۱۲هزار تومان است. به عبارت دیگر به طور میانگین قیمت نهاده‌ها بین ۱۱هزار تومان تا ۱۴هزار و ۵۰۰ تومان در نوسان است لذا این نوسان قیمت‌ها باعث می‌شود قیمت تمام شده شیر و گوشت در نوسان باشد.
۸۰درصد هزینه‌های تولید مربوط به نهاده و علوفه است
این مقام مسئول در پسخ به این سوال که چند درصد هزینه‌های تولید مربوط به قیمت نهاده است، گفت: ۸۰درصد هزینه‌های تولید متعلق به نهاده و علوفه است که سهم قابل توجهی است.
وی با تاکید بر اینکه مشکل فعلی تولید عدم شفافیت‌ها است، گفت: زمانی که قرار شد یارانه نهاده‌ها را حذف کنند بنا شد یارانه حذف شده در خود بخش هزینه شود که اینگونه نشد. متاسفانه کسانی که به دولت مشاوره می‌دادند تولیدکننده واقعی نبودند وگرنه می‌دانستند که ما به عنوان یک کشور خشک وابستگی زیادی به نهاده داریم بخصوص تولید مرغ و گوساله کاملا وابسته به نهاده است.
پوریان ادامه داد: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی سبب شد که تولید دیگر صرفه اقتصادی نداشته باشد. اگر امروز نوسان قیمت و جهش قیمت را مشاهده می‌کنید به دلیل این است که ابزار لازم برای کنترل بازار را نداشتیم اما وارد پروسه‌ای شدیم که یکشبه بدون اینکه حمایت‌های اولیه انجام گرفته باشد، اجرا شد.
وی تصریح کرد: در واقع زمانی باید ارز حذف می‌شود که نیاز نهاده‌ای مرغداران و دامداری‌ها حداقل برای ۶ماه تامین می‌کردند یا حداقل پیش از حذف تامین نقدینگی می‌کردند اما چنین نشد.
این فعال صنعت ادامه داد: از سوی دیگر قرار بود دامداران را در بحث صادرات آزاد بگذارند اما چنین نشد و از همه مهمتر اینکه قیمت‌های دستوری را در این بخش دیدیم. این سبب شد بازار دچار تنش شود و با توجه به اینکه کلیه کالاها تاثیرگذاری روی هم دارند موجب شد گرانی را در لایه‌ها و بخش‌های مختلف بازار شاهد باشیم.
این مقام مسئول درباره ممنوعیت دولاره صادرات دام سبک نیز اظهار کرد: شاید یکی از موضوعات مهم این است که وقتی دولت یا وزارت جهاد هیچ حمایتی از دامدار نمی‌کند پس قرار نیست جلوی تولیدکننده را بگیرد که بنا دارد محصول خود را به کجا بفرستد. آن هم در حالی که دامدار سرمایه خود را با چنگ و دندان حفظ کرده است.
عدم شفاف بودن وضع صادرات دام بیانگر نداشتن تصمیم‌گیری درست متولیان امر است
وی با گلایه از اینکه همه امور دستوری است اما حمایت از سوی دولت نمی‌شود، گفت: بحث صادرات دام نیز مانند دیگر مسائل هر روز دستخوش تغییر است و این نشان می‌دهد که هیچ تصمیم درستی برای این موضع گرفته نشده و در نتیجه دائم ممنوع و آزاد می‌شود.
پوریان خاطر نشان کرد: این در رایطی است که از یکسو مازاد دام داریم و از سوی دیگر با کاهش تقاضا مواجه هستم و شاهد هستیم بازار متاثر از سایر کالاها است؛ به این معنا که وقتی یک متغیر کلیدی تغییر کند اسباب تغییر در سایر کالاها را هم فراهم می‌سازد.
وی ادامه داد: مشکل این است که همه چیز به ارز وابسته شده است و با بالا رفتن قیمت ارز همه چیز دستخوش تغییر می‌شود و حال می‌بینیم که جلوی دام سبک را گرفته‌اند و انتظار دارند از این تغییر قیمت‌ها پایین بیاید!
پوریان همچنین در مورد قیمت گوشت گوسفندی در بازار گفت: عوامل بازاری همیشه یک فضای جدا از تولید دارند. به همین ترتیب امروز قیمت بره نر کشتاری در میادین ۸۰ تا ۸۲ هزار تومان است و سایر اقلام دامی به تناسب پایین‌تر از این نرخ است. بنابراین می‌بینیم که در بازار دلخواهانه عرضه می‌شود و لذا دامدار نقشی در قیمت‌های بازار ندارد اما متاسفانه وزارتخانه سریعا جلوی صادرات دام را می‌گیرد چون به اصطلاح فقط زورش به تولیدکننده می‌رسد.
قاچاق دام سبک دروغی بیش نیست
رئیس شورای تامین‌کنندگان دام کشور در پاسخ به این سوال که آیا خروج غیرقانونی دام را در زمان ممنوعیت صادرات تایید می‌کنید یا خیر، گفت: خیر، این ادعا کاملا مردود است. مطمئن باشید اسم قاچاق به عراق یک توجیه است برای اینکه سیستم قصابی و عرضه‌کننده‌های نهایی گوشت به خاطر اینکه گوشت را با قیمت بالاتر از عرف می‌فروشند بتوانند بهانه‌ای داشته باشند.
پوریان خاطر نشان کرد: اولا بازه قیمت دام سبک در عراق با قیمت در ایران برابری می‌کند و برخی مواقع قیمت دام سبک در عراق حتی پایین‌تر از ایران است. با این تفاسیر چه انگیزه‌ای می‌توان داشت که دام را به آن طرف برد؟
وی در پایان گفت: باز هم تاکید می‌کنم صحبت‌هایی که مبنی بر قاچاق دام سبک گفته می‌شود بیشتر یک بهانه برای بازاربازی قصابان و عرضه‌کننده‌های نهایی گوشت است تا از این طریق قیمت گوشت را در بازار داخل بالا ببرند.
