دولت باید مصرف بنزین را کنترل کند؛ افزایش قیمت بنزین، سبب تورم ثانویه خواهد شد
مصرف بالای انرژی در ایران حالا دیگر به حدی عادی شده که گویا هیچ برنامۀ مشخصی برای تقلیل آن وجود ندارد.
دقیقاً در روزهایی که شایعۀ گران شدن بنزین در فضای عمومی جامعه پیچیده و البته دولتمردان همچنان تأکید دارند که هیچ برنامهای برای افزایش قیمت ندارند، مصرف بنزین یک بار دیگر رکورد زد و در روزهای پایانی تابستان به بالاترین حد خود و به رقم مصرف ۱۳۷ میلیون لیتر بنزین رسید و در میانگین نیز در شهریورماه امسال، عدد ۱۲۲ میلیون لیتر ثبت شده که در نوع خود بسیار بزرگتر از میانگین جهانی است.
این مصرف غیرمنطقی را میتوان از جهات مختلفی بررسی کرد که اولین آن مصرف بالای خودروهای تولیدی و وارداتی است. این خودروها عموماً استاندار مصرف را در پایینترین سطح ممکن دارند و به همین دلیل در پیکهای مسافرتی، این مصرف بالا خود را نشان میدهد.
از طرف دیگر، تولید بنزین یک فرایند طولانی و هزینهبر است به هیچ وجه با درآمد حاصل از آن همخوانی ندارد و عملاً بخش زیادی از بودجۀ کشور در این مصرف بدون بازگشت، هزینه خواهد شد. به این مورد، هزینۀ انتقال بنزین را نیز باید افزود که این موضوع در ایام مسافرت، خود به یک معضل برای سوخترسانی تبدیل میشود. به این موارد، استاندارد نبودن اغلب جادههای برونشهری را هم اضافه کنید.
وزیر نفت در خصوص برنامههای وزارت نفت برای رفع ناترازی بنزین گفت: «بهدلیل افزایش مصرف بنزین، در این حوزه با ناترازی روبهرو شدیم اما توانستیم بنزین موردنیاز مردم در تابستان امسال را در شرایطی تأمین کنیم که مصرف بنزین به بیش از ۱۴۰ میلیون لیتر در روز رسیده بود اما هیچ جایگاهی با کمبود بنزین مواجه نشد.در ادامه ما برای مدیریت موضوع ناترازی بنزین بر دو اقدام متمرکز هستیم؛ نخست اتخاذ سیاستهای غیرقیمتی که بر این اساس توانستیم مصرف بنزین را مدیریت کنیم و دوم بهرهبرداری هرچه سریعتر از پالایشگاههای در حال احداث که انشاءالله دو پالایشگاه جدید را تا پایان دولت عملیاتی میکنیم.»
رئیس کانون انجمنهای صنفی جایگاهداران نیز درباره یکی از راهکارهای کنترل مصرف بنزین گفت: «هر یک متر مکعب مصرف سیانجی منجر به کاهش مصرف یک لیتر بنزین میشود اگر از تمام ظرفیت جایگاههای موجود سیانجی استفاده شود ۴۰ میلیون لیتر از مصرف بنزین کم میشود ولی فعلا این سوخت ۲۵ میلیون لیتر مصرف بنزین را کاهش داده اما جایگاههای فعلی این توان و ظرفیت را دارند تا ۴۰ میلیون متر مکعب خدمات ارائه دهند که مستلزم این است که خودروسازان به سمت تولید خودروهای سیانجیسوز بروند و علاوه بر خودروهای عمومی برای خودروهای شخصی هم استفاده از سیانجی جدی گرفته شده و توسعه پیدا کند.»
به هر حال، این میزان مصرف بنزین در کشور اگر مدیریت نشود، دولت برای جبران هزینهها، راهی جز افزایش قیمت نخواهد داشت که این مهم قطعاً بازار را دچار یک تورم ثانویه خواهد کرد. تورمی که مهار آن، انرژی بسیار بالایی از دولت خواهد گرفت و در نهایت نیز قیمتهای خود را تثبیت و تمام کارکردهای دولت را تحتالشعاع قرار خواهد داد.