راه و رسم حمایت از صنایع کوچک

امیر علی رمدانی

دکتری صنایع و مشاور سازمانی

امروزه نقش مهم  بنگاه‌های کوچک و متوسط‌ (SME: Small & Medium Enterprises)   در رشد و توسعه جوامع بر همگان مشخص شده است.

در این میان، صنایع کوچک یکی از ارکان مهم صنعت و گزینه‌ای اثرگذار در رشد اقتصادی و همچنین اشتغال‌زایی و به عنوان محرک صنایع متوسط و بزرگ محسوب می‌شود. از نگاه دیگر، این صنایع حد واسط بین صنایع خانگی و صنایع بزرگ هستند که در برخی موارد با برون‌سپاری بخشی از فعالیت‌های خود به بنگاه‌های اقتصادی خانگی (به عنوان پیمانکار فرعی) سهم مؤثری در اقتصاد خانواده و اشتغال ایفا می‌کنند. پراکندگی مکانی این صنایع در اقصی نقاط کشور با سرمایه‌بری کم، از نکات بسیاری مهمی است و نکته مهم دیگر این است که این صنایع مانند نهال‌هایی هستند که اگر به‌موقع و به طور صحیح از آن‌ها مراقبت نشود و مورد حمایت قرار نگیرند، با کوچک‌ترین موانع و آسیبی به زمین خواهند خورد. هنگامی‌که یک صنعت در کشور با سرمایه‌گذاری نسبتاً کمی شروع به فعالیت می‌کند، زنجیره اقتصادی عظیمی را در راستای فعالیت خود به حرکت وادار می‌سازد؛ بنابراین حمایت از صنایع کوچک یعنی حمایت از تولید ملی در راستای تحقق اهداف اقتصادی کشور.

در همین راستا چندی پیش در پایگاه خبری سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران خبری مبنی حمایت‌های جدید این سازمان از سرمایه‌گذاران صنعتی در سال جاری و اختصاص اعتبار به منظور توسعه زیرساخت شهرک‌های صنعتی منتشر شد. بر اساس این گزارش، علی رسولیان، مدیر عامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، در سفر به استان لرستان و بازدید از شهرک صنعتی «سلطان – گندمینه» الیگودرز از تامین اعتبار ۴ هزار میلیارد تومانی برای توسعه زیرساخت‌های شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور در سال جاری خبر داد. به گفته او، سال گذشته برای توسعه زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی در کشور ۳۶۰۰ میلیارد تومان هزینه شد. از دیگر مشوق‌های اعلام شده، اختصاص تخفیف ۵۰ درصدی واگذاری زمین برای سرمایه‌گذارانی است که در شهرک‌ها و نواحی صنعتی سرمایه‌گذاری کنند. همچنین با توجه به نامگذاری امسال به نام «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها»، ۳۰ درصد مشوق بهره‌برداری پیش از موعد برای واحدهایی که قبل از زمان مقرر، واحد خود را به بهره‌برداری رسانند در نظر گرفته شده است.

به طرق مختلفی می‌توان طرح‌های صنعتی را طبقه‌بندی کرد اما اگر آن‌ها به دو گروه طرح‌های ایجادی (هنوز شروع به فعالیت نکرده) و طرح‌های درحال توسعه (واحدهایی که فعال هستند و نیاز به به‌روزرسانی دارند) تقسیم‌بندی شود، در خصوص هرکدام می‌توان تحلیل ها و پیشنهادهایی ارائه کرد.

برای طرح‌های ایجادی‌‌ باید تاکید کرد با توجه به اینکه بسیاری از استان‌های کشور از صنایعی‌‌ برخوردارند  که به صورت سنتی در حال تولید هستند، باید‌ با بررسی فرصت‌‌ها و پتانسیل‌های هر استان، زمینه‌های تولید را شناسایی و با تدوین مطالعات امکان‌سنجی طرح‌های صنعتی مورد نظر، اقدام به ایجاد واحد صنعتی یا جذب سرمایه‌گذاران صنعتی کرد. این در حالی است که امروزه بسیاری از تولیدات سنتی استان‌ها، به فراموشی سپرده شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود در صورت احیای آن‌‌ها رویدادهای مطلوبی رخ دهد.

در خصوص طرح‌های توسعه‌ای نیز باید موضوع تحقیق و توسعه بیش از پیش در واحدهای صنعتی موجود (واحدهای فعال) مورد توجه قرار گیرد. در راستای برنامه توسعه‌ای‌‌ باید خاطرنشان کرد که تحقیق و توسعه در شاخه‌های مختلفی مانند توسعه محصولات جدید، توسعه فرایندهای تولید، توسعه بازارهای هدف و غیره انجام می‌شود. همچنین به منظور افزایش سهم بازار نیز باید بازار را مورد بررسی قرار داد و ضمن محاسبه سهم هر گروه از مشتریان، برنامه‌های مناسب بازاریابی و فروش آنان را تدوین کرد. بنابراین با تحقیقات درباره شاخه‌های مختلف برنامه‌های ایجادی یا توسعه‌ای‌‌ می‌توان ظرفیت‌های موجود را شناسایی و حمایت از آن‌‌ها را در راستای اهداف بلند اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار داد.

با توجه به اینکه یکی از اهداف سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، حمایت از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی می‌باشد، امید است با این حمایت‌ها جدید شاهد رشد، توسعه و رونق تولید بیش از گذشته در کشور باشیم.