ردپای پتروشیمی ها در گرانی دلار!

سهیلا روزبان

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی در پاسخ به عصر اقتصاد گفت: تنها ۲ میلیارد دلار ارز در بازار توافقی عرضه شده است.

 به گزارش عصر اقتصاد این میزان عرضه، نشان می دهد عرضه ارز در این مدت کم بوده و احتمالا با توجه به وضعیت قطعی گاز و کاهش درآمدها، شرکت های پتروشیمی به نوعی به دنبال جبران کاهش درآمدهای ناشی از تولید بوده اند.

بی جهت نیست که معاون وزیر نفت در پاسخ به عصر اقتصاد گفته است که کندی عرضه ارز به دلیل کاهش تولید متانول بوده است.

به هر روی دلیل  کاهش عرضه ارز از سوی پتروشیمی ها چه کاهش تولید بوده و چه جبران درآمد ریالی در اثر فروش ارز گران تر، نشانی از رد پای پتروشیمی ها در گرانی هایی اخیر دلار است.

دلار  که در هفته گذشته فاصله چندانی با ۶ رقمی شدن نداشت حالا چند روزی است که روند نزولی به خود گرفته است. حالا هر اسکناس آمریکایی به قیمت حدود ۸۹ هزار و ۶۰۰ تومان (در زمان لحظه تنظیم گزارش) در بازار آزاد معامله می شود.

هم زمان با روند کاهشی قیمت ها در بازار ارز، بانک مرکزی پیش‌فروش یک میلیون قطعه سکه را هم در مرکز مبادله عملیاتی کرد. اما پیش فروش سکه تنها اقدام دولت برای کنترل قیمت ها در بازار نبوده است.

کارشناسان می گویند  اجرای طرح پیش فروش خودرو و شرط دولت برای بلوکه کردن ۳۰۰ میلیون تومانی پول در حساب اشخاص متقاضی هم در جمع آوری نقدینگی از بازار ها بی تاثیر نبوده است.

با وجود این اما همچنان نگرانی ها نسبت به آینده بازار ارز ادامه دارد. بازاری که در روزهای گذشته رکوردهای بی سابقه ای را شکست و فاصله زیادی را با ۱۰۰ هزار تومان نداشت، هنوز خیلی شرایط با ثباتی را تجربه نمی کند.

در این میان برخی از  کارشناسان اقتصادی بر این باورند که شرایط فعلی بازار ارز، زمینه را برای نوسانات محدود در کوتاه‌مدت فراهم کرده است. به گفته آنها در صورتی که شوک‌های جدیدی به بازار وارد نشود، دلار می‌تواند به سمت ثبات نسبی در بلندمدت حرکت کند.

با این حال، برخی تحلیلگران هشدار می‌دهند که کاهش عرضه ارز و افزایش تقاضای سفته‌بازی در مقاطع خاص می‌تواند بار دیگر محرک رشد قیمت دلار باشد و بازار را در مسیر صعودی قرار دهد.

در این میان کم نیستند افرادی که معتقدند تهدیدهای ترامپ در خصوص تشدید تحریم ها علیه ایران و احتمال کاهش فروش نفت و به دنبال آن افت درآمدهای ارزی می تواند قیمت دلار را دوباره صعودی کند. در چنین شرایطی عرضه ارز از سوی پتروشیمی ها می تواند نقش مهمی را در  افت و خیز قیمت دلار بازی کند.

پتروشیمی های که قرار بود با عرضه ارز خود در بازار به کمک بانک مرکزی بیایند به نظر عملکرد موفقی را در این زمینه از خود بجای نگذاشته اند. البته حسن عباس زاده معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی در اینباره به عصر اقتصاد می گوید که وضعیت عرضه ارز پتروشیمی ها خوب بوده و واحدهای پتروشیمی تمامی درآمد ارزی خود وارد کشور می کند.

به گفته او، تا حدود یک ماه گذشته پتروشیمی ها چیزی حدود ۹ میلیارد دلار ارز وارد بازار کرده اند.

اما حمید حسینی سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی خیلی این ادعا ها را قبول نداشته و از روند کند عرضه ارز در بازار خبر می دهد. او  به عصر اقتصاد می گوید که پتروشیمی ها منتظر افزایش قیمت دلار هستیم تا بتوانیم ارز خود را با قیمت بیشتری در بازار توافقی عرضه کنند.

پتروشیمی ها چقدر دلار روانه بازار کردند؟

۱۵ دی امسال بود که رییس کل بانک مرکزی نشستی را با فعالین صنعت پتروشیمی برگزار کرد.  در همان روز بود که آقای رییس از حضور پتروشیمی‌ها در بازار ارز تجاری یا همان بازار توافقی ارز برمبنای عرضه و تقاضا خبر داد. گفته می شد که با اجرایی شدن این طرح بسیاری از ریسک‌هایی که شرکت‌های پتروشیمی تاکنون با آن مواجه بودند، برطرف شده و مقدار عرضه ارز در بازار بیشتر خواهد شد. حالا حدود ۱.۵ ماه از این توافق می گذرد اما به نظر می رسد که نرخ های موجود در بازار توافقی ارز هم نتوانسته جذابیت لازم برای فعالین این صنعت داشته باشد.

عباس زاده معاون وزیر نفت در پاسخ به این سوال که چرا با وجود توافقات صورت گرفته، ارز پتروشیمی ها کمکی به بهبود وضعیت بازار نکرده توقف تولید متانول و برخی دیگر از محصولات پتروشیمی را بهانه کرده و می گوید: با توجه به قطعی های گاز، مقدار تولید در برخی از محصولات همچون متانول کاهش یافته و این مساله باعث کندی تحویل ارز شده است.

اما سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های گفته های دیگری را مطرح کرده و در این‌باره به عصر اقتصاد می گوید:  بر اساس توافق صورت گرفته پتروشیمی ها باید هفته ای یک میلیارد دلار وارد بازار می کردند. این در حالی است که در یک ماه گذشته کل مقدار ارزی که کل صادرکنندگان وارد  سامانه تجاری کردند ۲ میلیارد دلار بوده که تمام آن هم مربوط به پتروشیمی نبوده و بخشی از آن هم مربوط به فولادی ها و سایر حوزه بوده است.

او با بیان اینکه ارز چندانی از سوی پتروشیمی ها در بازار عرضه نمی شود، اظهار داشت: ماهانه بین ۴ تا ۴.۵ میلیارد دلار صادرات کشور بوده و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته مقدار صادرات غیر نفتی امسال به ۵۵ میلیارد دلار خواهد رسید.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان همچنین ادامه داد: صادرات کشور در ۱.۵ ماه گذشته نه تنها کاهش نیافته بلکه بیشتر هم شده است. بنابراین اینکه مقدار عرضه ارز در سامانه کاهش یافته ناشی از عدم ارز از سوی واحدهای پتروشیمی است.

آنگونه که این کارشناس حوزه انرژی می گوید: بر اساس توافقات صورت گرفته واحدهای پتروشیمی حدود ۴ ماه برای عرضه ارز خود در سامانه فرصت دارند. آنها هم به امید رشد قیمت دلار و کسب سود بیشتر منتظر هستند زمانی که قیمت ها افزایش پیدا کرده و به بالاترین حد خود میرسد، دلار خود را در بازار توافقی عرضه کنند.

از بازار ارز چه خبر ؟

بررسی‌های بازار نشان می‌دهد که نرخ هر اسکناس دلار آمریکا در مرکز مبادله روز گذشته به ۶۹,۴۲۹ تومان رسیده همچنین، نرخ حواله دلار در بازار ارز تجاری (نرخ توافقی) ۶۶۹۴۴ تومان رسیده است.

همزمان با رشد قیمت دلار، نرخ یورو نیز افزایش یافت. هر اسکناس یورو در مرکز مبادله ۷۲,۷۵۵۵ تومان قیمت‌گذاری شده است. در بازار حواله، نرخ یورو۷۱۳۶۹ تومان رسیده است.

درهم امارات نیز از این روند افزایشی مستثنی نبود. قیمت هر اسکناس درهم به ۱۸,۹۰۵ تومان رسید است. نرخ حواله درهم نیز در مرکز مبادله به ۱۸,۲۲۴ تومان رسیده است. که نشان می دهد با اعمال فشارها به پتروشیمی و عرضه آنها تا حدودی بازار روند نزولی اما بسیار ارام به خود گرفته است.

راه حل های دم دستی بانک مرکزی برای کنترل قیمت ها

گفتنی است بانک مرکزی البته برای مهار قیمت طلا و دلار، در چند روز گذشته چندین نوبت حراج شمش برگزار کرد و خبر داده که پیش‌فروش سکه مرکزی انجام می‌شود و گواهی سکه منتشر خواهد شد. قیمت سکه امامی که داشت کانال ۸۰ میلیون تومان را تجربه می‌کرد تحت تاثیر این سیاست‌ها، کمی عقب نشست اما این‌ها نیز راه‌حل‌های موقت و دم‌دستی است. راه علاج باید به طور جدی پیدا شود تا این بیمار رو به احتضار نیفتد.