روزنامه تریبیون: جنگ اوکراین، ایران را در موقعیت تأمین گاز اروپا قرار داده‌ است

ترجمه: محمود نواب مطلق

درتنگاتنگ جنگ اوکراین ایران که خود نیز در تحریم به سر می برد به دنبال ورود به بازارهای تجاری صادرات گاز به اروپا از طریق عقد قراردادهای جدید است.

این درحالیست که مذاکرات با غربی‌ها نیز در مورد تعیین چارچوب‌های برنامه هسته‌ای ایران (مذاکرات احیای برجام) کماکان به پیش می‌رود.

جنگ اوکراین و روسیه منجر به تحولات شگرفی در زمینه شکل‌گیری ائتلافهای جدید در منطقه شده‌است. در این میان ایران نیز قصد دارد با استفاده از موقعیت فراهم‌شده به ایفای نقش خود بپردازد.

در عین‌حال این کشور از زمانیکه ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا درسال ۲۰۱۸(۱۳۹۷) از برجام خارج شد در تحریم به سر می‌برد؛ لکن همواره تلاش کرده‌است به بازارهای صادرات گاز وارد شود و در موقعیت جنگ روسیه و اوکراین خود را به عنوان جایگزین تأمین کننده گاز اروپا به جای روسیه اولین تأمین‌کننده  سابق گاز این قاره مطرح کند.

بنابر اعلام یکی مسئولین وزرات نفت ایران از آغاز درگیریها؛ ایران امکان صادرات گاز به اروپا را در دست بررسی دارد.

به نقل از خبرگزاری «شانا» خبرگزاری رسمی وزارت نفت ایران؛ مجید چگنی معاون وزیر نفت ایران دراین خصوص گفت: «ما در حال بررسی صادرات گاز به اروپا هستیم اما هنوز به نتیجه‌ای دست نیافته‌ایم. ایران همواره به دنبال توسعه دیپلماسی اقتصادی و بازارهای انرژی خود بوده‌است.»

ایران یکی از بزرگترین ذخایر گازجهان را در اختیار دارد. اما به دلیل اعمال تحریم‌های آمریکا بر صنایع انرژی این کشور به بهانه برنامه هسته‌ای آن این صنایع دچار خساراتی شده‌اند.

در این شرایط هنوز آغاز مناسبات تجاری در زمینه انرژی میان ایران و اروپا در هاله‌ای از ابهام قراردارد.

 بررسی آماری انرژی جهان درنشریه «بریتیش پترولیوم» در سال ۲۰۲۱(۱۴۰۰)  بیانگر آنست که ایران درسال ۲۰۲۰(۱۳۹۹) ۸/۲۵۰ میلیارد مترمکعب گاز تولید کرده‌است. بنابراین در رده سوم بزرگترین تولیدکنندگان گاز جهان و پس از آمریکا و روسیه قراردارد.

این در حالیست که از آغاز حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه(۵اسفند۱۴۰۰) قیمت‌های نفت‌وگاز به شدت افزایش یافتند.

اوکراین نیز اعلام کرده ‌است روسیه از چهارشنبه۱۱مه(۲۱اردیبهشت) تحویل گاز در یک ایستگاه انتقالی کلیدی در شرق این کشوررا متوقف کرده‌است. به همین دلیل وضعیت وخیم تر شده‌است.

سال گذشته اروپا ۱۵۵میلیارد مترمکعب گاز خود را که معادل ۴۵درصد واردات این سوخت فسیلی محسوب می‌شود از روسیه تأمین کرده‌است. بازگشت ایران به بازار صادرات انرژی به اروپا  صرفا جبران کننده بخشی از واردات هیدروکربنی این قاره از روسیه خواهد‌بود.

در‌ این مورد کارشناسان «آژانس بین‌المللی‌انرژی» معتقدند: «درصورت لغو تحریم‌ها، ایران می‌تواند به عنوان یکی از منابع تأمین‌کننده انرژی اروپا وارد میدان شود، اما بازگشت ایران به این زودیها ممکن نخواهد‌ بود.»

درعین حال بخش اعظم تولید گاز ایران به مصرف داخلی می‌رسد. این کشور همچنین در معرض تورم و کمبود برخی اقلام غذایی ناشی ازجنگ اوکراین قرار گرفته است.

بیشترین میزان گاز ایران در یک میدان بزرگ گاز دریایی در منطقه پارس جنوبی در خلیج فارس تولید می‌شود. بنابراین حتی اگر تحریم‌ها هم لغو شوند ایران صرفا به عنوان جایگزین حاشیه‌ای گازروسیه برای اروپا خواهد بود.

این درحالیست که ایران از یکسال پیش درحال مذاکره با کشورهای غربی بر سراحیای برجام با متون قرارداد سال ۲۰۱۵(۱۳۹۴) در وین است.

برجامی که به دنبال خروج یکجانبه آمریکا درسال ۲۰۱۸(۱۳۹۷) به حالت احتضار رسید؛ از این سال تحریمهای شدیدی بر ضد ایران دوباره اعمال شد و ایران نیز در پاسخ به تدریج از برجام خارج شد.

منبع: روزنامه تریبیون