زیست‌فناوری ایران می‌تواند پیشگام منطقه شود
گلرخ داوران، پزشک و کارآفرین، از نخستین فعالیت‌های خود با راه‌اندازی پلتفرمی برای مشاوره آنلاین پزشکی آغاز کرد؛ پلتفرمی که پس از سرمایه‌گذاری مجموعه اسنپ با نام «اسنپ دکتر و دارو» ادامه یافت و به یکی از بزرگ‌ترین سامانه‌های سلامت دیجیتال منطقه بدل شد.
او در سال گذشته با علاقه به حوزه سلول‌درمانی و ژن‌درمانی وارد عرصه زیست‌فناوری شد و علاوه بر پژوهش‌های علمی، در سطح اکوسیستم نیز به فعالیت پرداخت.
داوران اکنون با تیم «دیتکتیوم» همکاری دارد؛ استارتاپی که بر تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی در آسیای غربی تمرکز کرده است. گفتگوی عصر اقتصاد را باوی دنبال کنید:
به نظر شما زیست پزشکی ایران در ۱۰ سال آینده چه موقعیتی در جهان خواهد داشت؟
ایران در حوزه زیست‌پزشکی پیشینه علمی ارزشمندی دارد و همین پشتوانه باعث شده امروز در نقطه حساسی قرار بگیریم. اگر در دهه آینده بتوانیم با سرعت تحولات جهانی همگام شویم، این پیشینه می‌تواند سکوی پرشی برای ما باشد تا جایگاه قابل توجهی در سطح بین‌المللی به دست آوریم. ما از نظر سرمایه انسانی و ظرفیت علمی در وضعیت بسیار خوبی هستیم. اما واقعیت این است که این حوزه بسیار پرشتاب پیش می‌رود؛ اگر در آن مشارکت فعال نداشته باشیم، ممکن است این فرصت از دست برود. بنابراین آینده زیست‌فناوری ایران وابسته به میزان سرمایه‌گذاری، سیاست‌گذاری و تلاش جمعی ما برای همراهی با این روند سریع جهانی است.
رویداد بایوتلنت چگونه به شبکه‌سازی میان پژوهشگران، اساتید و صنعت کمک می‌کند؟
ایران سابقه قابل توجهی در حوزه درمان و نوآوری‌های حوزه سلامتی دارد و در سال‌های گذشته از بهترین ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی در این زمینه برخوردار بوده است. امروز تمرکز ما در بایوتلنت کنسر بر این است که این پشتوانه علمی را به یک اکوسیستم واقعی تبدیل کنیم. به همین دلیل، این رویداد تلاش می‌کند میان اساتید و پژوهشگران دانشگاهی و نیروهای ارزشمند انسانی این حوزه از یک طرف، و صنعت، سرمایه‌گذاران جسورانه (VCs)، سرمایه‌گذاران شرکتی (CVCs) و سرمایه‌گذاران فرشته از طرف دیگر، پل ارتباطی ایجاد کند.
هدف ما ساختن یک بستر مشترک است که در آن سرمایه انسانی ارزشمند دانشگاه‌ها و ذهن‌های تازه در تکنولوژی، در کنار منابع مالی علاقه‌مند به این حوزه پرظرفیت، یک اکوسیستم نو را شکل دهند. بازاری که بر اساس پیش‌بینی‌ها نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) چشمگیری دارد و فرصت‌های اقتصادی و علمی فراوانی را به همراه خواهد داشت. بایوتلنت کنسر عملاً این اتصال‌ها را تسهیل می‌کند و زمینه‌ساز رشد هم‌زمان علم، فناوری و سرمایه در کشور خواهد بود.
نقش بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران در موفقیت این رویداد چقدر پررنگ است؟
نقش بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران در بهره‌برداری از پتانسیل این رویداد کاملاً کلیدی است. این رویداد اساساً با حمایت بخش خصوصی شکل گرفته و امروز هم حمایت صنعت و صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در اختیار دارد. با این حال ما به دنبال آن هستیم که تمامی بازیگران علاقه‌مند در این حوزه از سرمایه‌گذاران فرشته گرفته تا صندوق‌های سرمایه گذاری و صندوق های سرمایه گذاری شرکتی درگیر شوند، چه برای آشنایی بیشتر، چه برای سرمایه‌گذاری و چه برای مشارکت فعال در ساخت اکوسیستم.
در طراحی رویداد نیز نقش سرمایه‌گذاران پررنگ دیده شده است؛ از جمله حضور آنان در جایگاه داوران، که مانند هیئت ژوری عمل می‌کنند، و همچنین حضور در بخش سرمایه‌گذاری رویداد با عنوان «کافه سرمایه» که فرصت تعامل مستقیم میان استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کند. به باور ما هر چه مشارکت بخش خصوصی گسترده‌تر باشد، نتیجه نهایی برای تمامی طرفین ارزشمندتر خواهد بود.
در سطح بین‌المللی، چه الگویی برای این رویداد در نظر گرفته‌اید؟
در سطح بین‌المللی، رویدادهایی مانند BioSpain با جلسات matchmaking و ICCS با ترکیب ارایه و بازخورد مستقیم از سرمایه‌گذاران، نمونه‌های بسیار الهام‌بخشی برای ما بوده‌اند. با این حال، BioTalent قرار نیست کپی صرف آن‌ها باشد؛ بلکه یک اکوسیستم منحصربه‌فرد منطبق با نیازهای ایران است. ما می‌خواهیم ارتباط تنگاتنگی میان دانشگاه، صنعت و سرمایه‌گذاران و همچنین ذهن‌های نوآور ایجاد کنیم تا ظرفیتی بومی برای توسعه سلول‌درمانی و ژن‌درمانی شکل دهیم. در اینجا پشتوانه علمی بسیار قوی داریم و می‌توانیم یک ساختار پیشگام در منطقه باشیم.
فکر می‌کنید چنین برنامه‌هایی چقدر می‌تواند به جلوگیری از مهاجرت نخبگان کمک کند؟
واقعیت این است که یک رویداد به تنهایی نمی‌تواند مانع مهاجرت نخبگان شود، زیرا این موضوع به عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاست‌گذاری وابسته است. اما BioTalent می‌تواند آغازگر یک مسیر باشد. اگر این رویداد به شکل‌گیری یک اکوسیستم واقعی منجر شود و سرمایه‌گذاری و همکاری میان دانشگاه، صنعت و سرمایه‌گذاران را فعال کند، آن‌گاه می‌تواند نقشی مؤثر در ایجاد انگیزه برای ماندن و فعالیت نخبگان در کشور داشته باشد.
هدف اصلی ما دقیقاً همین است؛ اینکه پژوهشگران و کارآفرینان جوان احساس کنند فرصت‌های واقعی برای رشد، سرمایه‌گذاری و اثرگذاری در داخل کشور وجود دارد. ما تلاش می‌کنیم سهم خودمان را در این مسیر ایفا کنیم.
چه فناوری‌های نوظهوری (مانند ویرایش ژن یا بیوانفورماتیک) در محورهای این رویداد جایگاه ویژه‌ای دارند؟
در محورهای این رویداد، فناوری‌های بسیار پیشرفته‌ای جایگاه ویژه دارند. از جمله ایمونوتراپی‌های نوین مانند CAR-T و CAR-NK که در سطح جهانی به‌عنوان خط مقدم درمان‌های سرطان شناخته می‌شوند.
همچنین بخش قابل توجهی از راهکارها بر پایه هوش مصنوعی طراحی شده‌اند، چه در زمینه تشخیص زودهنگام و چه در حوزه پیش‌بینی ریسک و شخصی‌سازی درمان‌ها. تمرکز دیگر، پزشکی دقیق و شخصی‌سازی‌شده است که می‌تواند آینده درمان بیماران مبتلا به سرطان را متحول کند. ترکیب این حوزه‌ها با سرمایه‌گذاری و صنعت، جذابیت ویژه‌ای برای علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران در این عرصه ایجاد خواهد کرد.
