سود در سایه، شهر در بحران!

هادی بهرامی

بانک شهر، به عنوان یکی از ۱۰ شرکت برتر ایران از لحاظ دارایی و چهل و دومین شرکت از لحاظ میزان فروش و درآمد به شمار می رود و از این رو می توان بخشی از ستون فقرات مالی کشور به شمار آورد اما گویا با این وضعیت مالی این بخش از ستون فقرات مالی به جای نقش آفرینی موثر در تامین منابع مورد نیاز پروژه های شهری به دردی مبتلا شده که تحرک این بخش را مختل کرده است.

 به گزارش عصر اقتصاد، نگاهی به وضعیت مالی این بانک نشان می دهد که این مهره کلیدی از ستون فقرات مالی کشور اکنون دچار آرتروز مدیریتی و آسیب دیدگی ناشی از بحران های مالی شده و مطالبات معوق مانند خوره به جان اش افتاده است.

 زیان‌های انباشته و کمبود نقدینگی در بانک شهر، آینده‌ای مبهم را برای این نهاد اقتصادی به ارمغان آورده که در صورت عدم تغییر رویه، شاید در ادامه تنها نامی از آن باقی بماند!

بانک شهر که به رغم حمایت های زیاد دولتی ها و شهرداری ها نسبت کفایت سرمایه اش منفی ۶.۲ است، مانند برخی از صندوق ها و موسسات اعتباری، زیان انباشته و ریخت و پاش اساسی دارد که با مدیریت نادرست، درادوار گذشته رقم خورده است.

با وجود حمایت‌های مالی شهرداری و دولت، بانک شهر همچنان با مشکلات مالی جدی دست و پنجه نرم می‌کند. گزارش‌های مالی این بانک نشان‌دهنده ضعف شدید در عملکرد و عدم شفافیت است

این بانک برعکس دیگر بانک ها در دوره های مالی مختلف، اصلا گزارشات تفسیری منتشر نمیکند و فقط صورت های مالی در دسترس است. ظاهرا هم به اصول بانکداری اسلامی بدون ربا، گسترش فعالیت، افزایش دارایی ها و تقسیم سود عادلانه بین همه سهامداران اعتقاد ندارند، پاسخ سوالات و اعتراضات را هم نمی دهند، آن وقت فکر میکنند با منتشر نکردن گزارشات تفسیری در جهت شفاف سازی و حذف صورت مسئله مشکلات حل می شود!

زد و بند بانک شهر با سهامداران عمده

موسسه مالی و اعتباری شهر از سال ۱۳۸۷ با مجوز بانک مرکزی و با سهامداری شهرداری‌ های تهران و سایر کلانشهرهای کشور، تاسیس و فعالیت خود را به‌ صورت رسمی آغاز کرد. تأمین نیاز شهرداری‌ ها به اعتبارات کلان، تامین نقدینگی و سرمایه، پوشش هزینه‌ ها و مخارج شهر از وظایف این بانک تعریف‌ شده است. موسسه اعتباری شهر با سرمایه ۱ هزار و ۵۵۷ میلیارد تومان، تعداد ۳ هزار و ۲۷۱ نفر پرسنل و ۲۶۱ شعبه در حال فعالیت می باشد.

البته در پی واگذاری فروشگاه شهروند و شهر آفتاب و بخشیدن قطعاتی از زمین شهر از سوی شهرداری تهران به بانک شهر با عنوان احداث دکه های بانکداری الکترونیک و استقرار نامناسب این دکه ها و زد و بند های مربوط به اعطای زمین، انتقادات و نارضایی هایی به وجود آورده بود.

جالب است بدانید برخی از نور چشمی ها، سهامدار عمده بانک هستند و از ۷۵ میلیارد تومان تا ۳۱۶ میلیارد تومان، مالکیت سهام وشهر را دارند که حقیقتا یک رقم عجیب و غریب است!

نقدشوندگی بسیار پایین سهام وشهر

بانک شهر به مبلغ ۵۴ همت ارزش بازار دارد که با توجه به ارزش معاملات ۹ میلیاردی، به نظر میرسد نقدشوندگی پایینی دارد و اگر این رقم را با میانگین گروه های بورسی دیگر بخواهیم مقایسه کنیم، ارزش معاملات و عمق سفارشات این بانک بسیار کمتر است. شاخص NVT کل صنعت بانکداری بورس ۱۰۷۰ می باشد؛ این در حالیست که همین شاخص در بانک شهر ۵۸۰۶ بوده و نشان می دهد گردش نقدینگی اوراق بهادار آن نسبت به رقبا رقم خاصی نیست.

از قیاسش خنده آمد خلق را!

 واقعا خنده دار است که یک بانکی در کشور به مبلغ ۵۴ همت ارزش بازار و بیش از ۲۷ همت درآمد عملیاتی سالانه داشته باشد، اما فقط ۹ میلیارد تومان پول برای خرید و فروش سهام آن در گردش باشد. بانک ها یا همان موسسات تحت حمایت دولت و بانک مرکزی از صرافی ها باید خجالت بکشند که با تمام محدودیت ها، قانون گذاری های غلط، اقدامات ظالمانه بانک مرکزی و ریسک های غیرسیستماتیک بازار ارز دیجیتال، توانستند اعتماد مردم را تا حد زیادی جلب کنند و برخی از آن ها فقط از طریق نات کوین به ارزش معاملات بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان برسند …!

سهام بانک شهر با نقدشوندگی بسیار پایین روبرو است، و حتی با وجود درآمد بالای عملیاتی، ارزش بازار و گردش مالی آن چندان چشمگیر نیست

افزایش هزینه ها، گریبان گیر بانک

درآمد تسهیلات اعطایی، سپرده گذاری و اوراق بدهی بانک شهر در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به مبلغ ۲۷ همت میباشد که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲۸ درصد افزایش یافته است. فکر میکنید هزینه سود سپرده هایش چه قدر باشد؟؟

 ۲۰ همت هزینه سود سپرده دارد که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴۸ درصد رشد کرده است که دقیقا هزینه عملیاتی یکسال ۱۴۰۲ را کاملا پوشش داده و به نظر میرسد تا پایان سال ۱۴۰۳ این رقم به ۲۵ همت نیز برسد.

در مقایسه سود و زیان سال ۱۴۰۳ با ۱۴۰۲ حاشیه سود ناخالص ۹ ماهه به میزان ۸ درصد و ۶ ماهه ۱۶ درصد کاهش یافته است که نشان دهنده ضعف بانک در تجهیز و تخصیص سرمایه مشتریان میباشد.

با وجود اینکه هزینه مطالبات مشکوک الوصول در ۹ ماهه امسال به ۸۰۰ میلیارد تومان رسیده، اما رشد چشمگیری در بلند مدت داشته است که نشان میدهد بانک شهر توانایی وصول مطالبات خود را نداشته و هزینه های اساسی متحمل می شود.

جمع درآمد های عملیاتی بانک تا پایان سال ۱۴۰۳ به مبلغ ۳۷ همت برآورد میشود که حداقل ۲۷ همت آن، هزینه سود سپرده ها خواهد بود و با توجه به هزینه های بالا و سود کم در دوره مالی ۹ ماهه به نظر میرسد پرونده ۱۴۰۳ به خوبی بسته نشود و زمینه ساز مشکلات مالی اساسی در سال های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ باشد! شرکت سود خالص قابل قبولی دارد، اما طی چندین سال گذشته بین سهامداران خود تقسیم نمی کند و جبران زیان انباشته سنگین می شود.

استخدام بی مورد پرسنل، مدال طلا ندارد!

در حالی که  مشکوک الوصول ها هنوز تعیین تکلیف نشده وما درآمد های عملیاتی در این ۵ سال در مقابل تورم افسارگسیخته، حمایت دولت و شهرداری، فقط ۲۸۰ درصد رشد کرده و از ۷.۶ همت به ۲۹ همت رسیده است. زیان انباشته این بانک با آن همه تبلیغات مثبت، اسپانسری و حمایت ارگان های بزرگ در این ۵ سال از ۱۸۷۵ میلیارد تومان به رقم وحشتناک ۲۱ هزار و ۹۱۳ میلیارد تومان رسیده است.

با هزینه‌های بالای سود سپرده‌ها و مطالبات مشکوک الوصول، بانک شهر در آستانه بحران مالی جدی قرار دارد. بدون اصلاحات اساسی، مشکلات این بانک ادامه خواهد داشت

سوال همگان این است که چرا بانک شهر با زیان انباشته ۱۲.۶ همت (در ۹ ماهه ۱۴۰۳) باید تعداد کارکنان خود را از ۲۵۲۵ نفر به ۴۰۵۵ نفر برساند؟ معلوم نیست در این بانک چه میگذرد!! هدف افزایش ثروت سهامداران با حفظ اصول بانکداری اخلاقی و تحکیم پایه های اقتصاد کشور را قربانی استخدام سلیقه ای پرسنلی کرده اند که بود و نبود آن، هیچ تاثیری در گسترش فعالیت و رشد سودآوری ندارد!

مقایسه دردناک آمار و ارقام در این ۵ سال

تورم در این مدت بیش از ۲۵۰ درصد، جمع درآمد های عملیاتی بانک شهر ۲۸۱ درصد، هزینه مطالبات مشکوک الوصول ۸۴۱ درصد، زیان انباشته ۱۰۸۰ درصد، هزینه های اداری ۱۴۶۰ درصد و تعداد پرسنل ۶۱ درصد افزایش یافته است که با نشانگر رشد فزاینده هزینه ها در مقابل رشد لاک پشتی درآمد ها می باشد؛ البته سود خالص که اصلا اوضاع جالبی در بازه بلند مدت ندارد و از ۴.۶ همت زیان در سال ۱۳۹۸ به ۶.۵ همت در سال ۱۴۰۲ رسیده است که اگر درست مدیریت شود، به سهامداران سودی نخواهد رسید و به فکر جبران زیان انباشته خواهند بود.

جای تاسف دارد که یک بانک با ۵۴ همت ارزش بازار و ۴۵ همت ارزش خالص دارایی ها (NAV متشکل از املاک و مستغلات) و حمایت های همه جانبه ارگان ها و از همه مهم تر بهره ناچیز ۲۳ درصدی، نتواند به مشتریان، سپرده گذاران و مخصوصا سهامداران بورسی، سود خالص پرداخت نماید!