شاخص‌های منفی صادرات مثبت شد
بر اساس آمارهای اعلام‌شده از سوی گمرک کشور، در سال‌های گذشته خراسان رضوی سهم ۵۰ درصدی در صادرات کشور به افغانستان داشته است که این رقم در طی یک سال گذشته با همین میزان افت و کاهش همراه شده است.
باوجود اینکه در طی سال‌های گذشته در قالب برپایی اجلاس کمیته مشترک اقتصادی استان خراسان رضوی و ولایت هرات بسیاری از موانع سد راه صادرکنندگان در این جلسات به حل‌وفصل می‌رسید اما تغییر حکومت در افغانستان و عدم برپایی این اجلاس منجر به انباشت برخی مشکلات ازجمله کاهش روابط تجاری بین ایران و افغانستان شد.
تا قبل از روی کار آمدن دولت طالبان مرزهای شرقی و گمرک دوغارون با ازدحام عجیبی برای صادرات کالاهای ایرانی همراه بود که حتی تردد ۷۰۰ کامیون در طول روز قادر به کاهش صف‌های طولانی در این مرز شرقی نبود.
با روی کار آمدن طالبان متاسفانه به دلایل متعدد از روند تردد این کامیون ها و کالاهای صادراتی به مروز زمان کاسته شد تا آن جا که تعداد کامیون‌های صادراتی از ۷۰۰ خودرو در روز به تعداد ۱۷۰ کامیون رسید و این موضوع گواه این اینست که تمایل افغانستان برای خریرد و واردات کالاهای ایرانی بسیار کم شده است
تعطیلی بانک‌ها با ورود طالبان به کابل، خروج سرمایه‌داران از این کشور، کاهش قدرت خرید مردم و برخی از دلایل دیگر مانند گران تمام شدن کالاهای ایرانی همگی دست به دست هم داده تا مراودات تجاری افغانستان با ایران رو به کاهش بگذارد.
همین مسائل در کنار عواملی چون تنش‌های گاه و بیگاه مرزی به دلیل ناآگاهی طالبان از قوانین، موجب کاهش چشمگیر صادرات ایران به افغانستان شد به گونه‌ای که تاکنون به دلیل ترددهای غیرمجازها بارها مرزبانان ایران و افغانستان دچار تنش شده و این درگیری‌های موقتی و سطحی با تعطیلی گمرک دوغارون و یا کندی تردد کامیون‌های صادراتی همراه بوده است.
رایزنی‌های غیررسمی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در این رابطه اظهار کرد: از آنجاکه بخش زیادی از تجارت خارجی ما با کشور افغانستان است لذا اتفاقات اخیر افغانستان همه را غافلگیر و این روابط تجاری را تحت تأثیر خود قرارداد.
ابوالفضل چمندی با اشاره به این موضوع که دولت تلاش کرده تا با دیپلماسی غیررسمی روابط خود با افغانستان را ترمیم کند به بازار گفت: رفت‌وآمدهای غیررسمی حتی در سطح وزرا و حضور وزرای جدید افغانستان در ایران زیاد بود؛ هرکدام از این هیات‌ها به مشهد نیز سفر داشتند تا نسبت به بهبود روابط اقدام شود.
وی بیان کرد: از زمان تغییر حاکمیت در افغانستان برخی مناسبات تجاری به‌خصوص در حوزه حمل‌ونقل ترانزیت با کاهش چشمگیری روبرو شده بود که با مذاکرات دوجانبه و چندجانبه موفق شدیم سطحی از این کاهش را جبران کنیم.
وی با اشاره به اقدامات انجام پذیرفته در این رابطه اذعان کرد: کمیته مشترک اقتصادی ولایت هرات و خراسان رضوی پس از وقفه‌ای چندساله با حضور والی هرات و جمعی از مدیران و فعالان اقتصادی استان خراسان رضوی باری دیگر در ولایت هرات از سر گرفته شد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی افزود: در همین راستا با اعزام هیئتی اقتصادی متشکل از مسئول هماهنگی بازارچه‌های مرزی، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل، مدیرعامل سازمان همیاری شهرداری‌ها، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی، ناظر گمرکات، رئیس سازمان جهاد کشاورزی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی و مدیر اجرایی منطقه ویژه اقتصادی دوغارون به ولایت هرات در افغانستان برای ازسرگیری این اجلاس سفر داشتند.
وی اظهار کرد: پس از یک وقفه چندساله و کاهش روابط تجاری ایران و افغانستان، پنجمین اجلاس کمیته مشترک اقتصادی استان خراسان رضوی و ولایت هرات برگزار شد.
چمندی بابیان اینکه این اجلاسیه تاکنون در ۴دوره برگزارشده افزود: کمیته مشترک اقتصادی ولایت هرات و خراسان رضوی در این چند سال اخیر تشکیل نشده بود که با پیگیری‌های انجام‌شده، سرانجام موفق شدیم پنجمین دوره این اجلاس را با حضور والی هرات و جمعی از مدیران و فعالان اقتصادی استان در ولایت هرات برگزار کنیم.
افزایش ظرفیت دوغارون
معاون اقتصادی استاندار خراسان رضوی با اشاره به اهمیت این اجلاسیه در بهبود روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی و تجاری گفت: یکی از مهم‌ترین توافق‌های صورت گرفته افزایش ظرفیت عبور خودروهای حمل بار از مرز دوغارون است که در اوایل سال به سطح بسیار پایینی رسیده بود و در مذاکرات اولیه آن را ۲ برابر و اکنون در حال مذاکره برای افزایش ۴ برابری آن هستیم.
این سفر منجر به انعقاد تفاهم‌نامه ۴۷ بندی رسمی بین ولایت هرات و خراسان رضوی شد و یکی از مهم‌ترین محورها تسهیل حمل‌ونقل خراسان رضوی در مرز دوغارون است.
وی ادامه داد: با تحولات اخیر افغانستان تعداد کامیون‌های رفت و برگشتی به کمتر از ۳۰۰ کامیون در روز رسیده بود اما امروز این تعداد به ۶۰۰ کامیون در روز رسیده است و در این سفر تفاهم شد این تعداد به ۱۲۰۰ کامیون در روز نیز برسد.
بهبود شاخص‌های صادرات
وی اضافه کرد: میزان صادرات از خراسان رضوی به افغانستان در هشت ماه نخست سال ازنظر ارزشی ۲۴ درصد کاهش داشت اما شیب آن بهبود داشته است.
چمندی ادامه داد: همچنین در مهر امسال صادرات ما به این کشور نسبت به سال قبل ۳۴ درصد رشد داشته است و میزان صادرات استان در چهار ماه ابتدایی سال وضع به‌شدت منفی داشت که در حال حاضر وضعیت بسیار رو به رشدی داریم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی بابیان اینکه صادرات کالا به افغانستان ازنظر ارزشی ۲۴ درصد کاهش داشته و این میزان در ابتدای سال منفی ۴۵ درصد بود، تصریح کرد: در هشت ماه نخست امسال صادرات ما به تاجیکستان ۲۲۰ درصد، روسیه ۲۰۴ درصد، قطر ۲۴۲ درصد و سوریه ۹۵۹ درصد افزایش و به قرقیزستان منفی ۱۷ درصد کاهش داشته است. در ۱۱ کشور اول مقصد صادراتی از استان افزایش صادرات کالا را در این مدت شاهد هستیم.
چمندی خاطرنشان کرد: ترانزیت خارجی استان در هشت ماه امسال نسبت به سال قبل ۵۳ درصد رشد داشته است. مرز سرخس سالانه هفت میلیون تن ظرفیت جابه‌جایی دارد که اکنون ظرفیت آن حدود ۲.۵ میلیون تن است و تلاش می‌کنیم این میزان به حداکثر برسد. سرمایه‌گذاران خارجی بسیاری در سرخس در حال سرمایه‌گذاری هستند. وضعیت کشور و تمرکز دولت بر کشورهای همسایه قابل‌ملاحظه است.
