شفافیت اقتصادی به روایت دولت سیزدهم
دولت سیزدهم بر خلاف دولت‌های گذشته از همان آغاز به کار خود مجموعه اقداماتی عملیاتی را در جهت شفافیت اقتصادی انجام داد.
به گزارش ایبِنا، ارتقاء شفافیت از اولویت‌های دولت سیزدهم بوده که اقدامات مهمی در یک سال اول دولت در راستای تحقق آن صورت گرفته است. یکی ازاین اقدامات بی‌سابقه در راستای شفافیت حداکثری اطلاعات بانکی، انتشار اسامی ابر بدهکاران بانکی بود که با همکاری وزارت اقتصاد و بانک مرکزی برای اولین بار در تاریخ بانکداری کشور انجام شد.
احسان خاندوزی؛ وزیر اقتصاد و دارایی، این عدم شفافیت در این بخش را یکی از مشکلات بسیار قدیمی می‌داند چرا که بخشی از منابع بانکی در دست عده‌ای از مشتریان بد حساب، سال‌ها باقی می‌ماند و مانع دسترسی عامه مردم به بخشی از تسهیلات می‌شد.
علی صالح آبادی؛ رئیس کل بانک مرکزی هم در گفتگویی تلویزیونی اظهار می‌دارد: ” در گذشته مقرراتی نبود تا اسامی ابربدهکاران به مردم اعلام شود، اما بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۱به تفکیک تمام بانک‌ها اسامی هر فرد حقیقی یا حقوقی که بدهی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان داشته باشد در سایت بانک مرکزی منتشر می‌شود. “
در همین راستا، علیرضا قیطاسی؛ دبیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و غیر دولتی هم از معرفی لیست بدهکاران تسهیلات معوق در پایان هر فصل خبر داده است.
اصلاح نظام بانکی با انتشار صورت‌های مالی بانک‌ها
عدم شفافیت صورت‌های مالی در شرکت‌های دولتی عملاً این مکان‌ها را به یک تاریکخانه تبدیل کرده بود، اما دولت سیزدهم از ابتدای روی کار آمدن با انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی بورسی و غیربورسی در این زمینه قدم برداشت. البته این انتشار صورت‌های مالی تنها محدود به شرکت‌های دولتی نیست و بانک‌ها هم این شفافیت را برای خود الزام می‌دانند.
سعید شمسی نژاد؛ مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ایبِنا، تاکید می‌کند: ” الزام خودمان به انتشار صورت‌های مالی داریم و هر ۶ ماه صورت‌های مالی خودرا منتشر می‌کنیم، یک الزام دیگر هم که امسال مقرر کردیم این است که برای اولین بار صورت‌های مالی ۶ ماهه را حسابرسی کنیم که این کار رو به پایان است واز این پس صورت‌های مالی بانک مهر ایران هم به صورت ۶ ماهه و هم سالانه حسابرسی و در سایت کدال یا سایت خود بانک به طور رسمی منتشر می‌شود. “
مزایای انتشار لیست ابر بدهکاران و صورت‌های مالی
صمد عزیز نژاد؛ عضو هیات مدیره بانک ملی معتقد است که اولین مزیت انتشار لیست ابربدهکاران بانکی این است که جلوی ورود استخر ایجاد بدهی‌های غیر جاری مسدود می‌شود و دوم آنکه این اشخاص به عنوان مشتری بد برای کل شبکه بانکی مطرح و شناسایی می‌شوند.
آیزک سعیدیان؛ کارشناس اقتصادی هم تصریح می‌کند که در گذشته این روال برقرار نبود که بانک‌ها بخواهند اسامی را شفاف اعلام کنند و مقتدرانه می‌گفتند ما اعلامی نداریم و یک چیز ساده روی کدال می‌گذاشتند، ولی شفاف سازی که الان داریم می‌بینیم به هیچ وجه در گذشته وجود نداشته است. الان یک رویه جدید پایه گذاری شده و بانک‌ها مکلف شدند که صورت‌های مالی خود را به صورت شفاف با ضرر و زیان و میزان برداشت اعلام کنند.
میثم مهرپور؛ کارشناس اقتصادی هم خاطر نشان می‌کند که امروز انتشار صورت‌های مالی نشان می‌دهد که چه اتفاقی دارد در این تاریکخانه‌ها و پستو‌ها می‌افتد و اصل این شفافیت هم برای کارشناسان اقتصادی، مردم و برای سیاست گذاران و تصمیم گیران اتفاق مثبتی است که نتایج آن را در صورت تداوم خواهیم دید.
البته انتشار صورت‌های مالی تنها محدود به انتشارآن‌ها نیست و قراراست از روش‌های نوین هم در این زمینه استفاده شود. این خبر را علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه مراسم رونمایی از سامانه‌های پل و تسهیلات فرزندآوری اعلام می‌کند که در ماه‌های آینده در نظر داریم صورت‌های مالی بانک‌ها را در قالب XBRL (صورت مالی بر اساس معیار بین‌المللی) هم منتشر کنیم و این پروژه در بانک مرکزی شروع شده و تا ۲۲ بهمن‌ماه، صورت مالی یک بانک در قالب XBRL منتشر می‌شود؛ سپس این موضوع به سایر بانک‌ها تعمیم خواهد شد.
تابا، سامانه‌ای برای تعیین بهتر نرخ سود بین بانکی
بانک مرکزی در راستای شفافیت، اقدامات دیگری را نیز انجام داده که از جمله آن می‌توان به راه اندازی سامانه تابا یا تسویه اوراق بهادار الکترونیک در بازار بین بانکی اشاره کرد.
ناصر ملکیان؛ رئیس دایره بازار بین بانکی ریالی، درباره مزایای این سامانه می‌گوید: ” با کیفیت بهتر از ثبت معاملات و شفافیت معاملات روبرو خواهیم شد و نرخ‌هایی که به دست می‌آوریم به صورت غنی شده و واقعی‌تر است و این کمک می‌کند بانک مرکزی در راستای سیاست‌گذاری خود بازار را به درستی شناسایی کند و به سمتی که می‌خواد هدایت کند. “
ممنوعیت خرید و فروش ارز و سکه خارج از شبکه بانکی
ممنوعیت خرید و فروش ارز و سکه خارج از شبکه بانکی هم اقدام دیگری بود که سبب شد تا ضمن شفافیت در این بازار، مدیریت فضای ارز هم سرو سامان بگیرد.
کامران سلطانی زاده؛ دبیر کل کانون صرافان دراین باره توضیح می‌دهد: اگر هموطنان بدانند که بازار از طریق شبکه رسمی و صرافی‌های سراسر کشور نیاز‌های آن‌ها را برآورده می‌کند به هیچ وجه به سمت معاملات غیر رسمی و فضای غیر رسمی جهت رصد قیمت‌ها سوق پیدا نمی‌کنند و بیشتر جهت رصد قیمت‌ها به معاملات رسمی و سامانه‌های رسمی مثل سنا، سامانه بازار متشکل و سایت کانون صرافان و سایت صرافی سراسر کشور مراجعه می‌کنند، چون این‌ها سامانه‌هایی هستند که قیمت مورد نظر مردم را به قیمت واقعی به فروش می‌رساند.
به طورکلی مجموعه این اقدامات صورت گرفته توسط دولت سیزدهم و بانک مرکزی در راستای شفافیت و تقویت نظارت بوده تا بتواند ضمن جلوگیری از تخلفات؛ منابع بانکی را به سمت فعالیت‌های مولد هدایت کند.
