عصراقتصاد فعالیت‌های بزرگترین تولیدکننده ایزوسیانات‌ها را بررسی می کند؛ پتروشیمی کارون، تکمیل کننده پازل صنایع پایین دستی

فرزین سوادکوهی

عصراقتصاد: تفکر استفاده از گازهای کلر، مونوکسیدکربن و هیدروژن و نیز خوراک تولوئن، بنزن، فُرمالین، آمونیاک، اسید نیتریک و اسید سولفوریک انواع محصولات پایه ای و اصلی پتروشیمی، با ارزش افزوده ی بالا و برخوردار از کیفیت ممتاز جهانی تولید و به بازارهای داخلی و جهانی، بینشی بود که مدیران ارشد شرکت پتروشیمی کارون را بر آن داشت تا از شرکتی که صرفا به فعالیتی ساده در صنعت پتروشیمی فعالیت می کند جهش هایی بزرگتر و صد البته پرمنفعت تر برای اقتصاد کشور را سر لوحه کار خود قرار دهند.

کارون یک مجتمع بزرگ پتروشیمی در بندر امام خمینی (ره) و در سایت ۲ منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی است که ذیل هلدینگ بزرگ پتروشیمی خلیج فارس فعالیت می کند و در حقیقت نخستین برند تخصصی تولید کننده ی ایزوسیانات ها، مشتمل بر TDI و MDI و تکمیل کننده ی زنجیره ی ارزش پُلی یورتان ها در خاورمیانه و غرب آسیا را از آن خود کرده است.

نباید از یاد برد که افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، موضوعی است که در بند ۱۵سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و در بند ۱۷ سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، به دانش‌بنیان کردن صنایع بالادستی و پایین‌دستی نفت و گاز به‌ منظور افزایش خودکفایی تاکید شده است.

طبق سند چشم انداز صنعت پتروشیمی، ایران باید به اولین تولیدکننده مواد و کالاهای پتروشیمی از لحاظ ارزش در منطقه جنوب غربی آسیا تبدیل شود.

با توجه به آنچه گفته شد در حقیقت تولیدات شرکت پتروشیمی کارون تاثیرات شگرف وقابل تاملی در اشتغال و ارزش افزوده پائین دست این صنعت دارد چرا که تولیدات این شرکت در صنایع مرتبط با پلی یورتان بکار می رود و چرخ بسیاری از کارخانه ها و کارگاه های صنعتی را به چرخش در می آورد.

تولید انواع ابر، اسفنج و فوم با کاربری در تولید مبلمان، صندلی های اداری و خانگی و صندلی خودرو تنها بخش کوچکی از گستره تولیدات این شرکت محسوب می شود.

طیفی دیگر از محصولات این مجموعه صنعتی در تولید انواع عایق های صوتی و حرارتی و برای تولید انواع ساندویچ پنل، دیوارهای پیش ساخته و یخچال های خانگی و صنعتی بکار می‌رود.

محصولات پتروشیمی کارون در بسیاری از صنایع مهم دیگر مانند صنعت تولید کفش وصندل نیز کاربری های فراوانی دارد.صنایعی مانند تولید زیره ی کفش و چرم مصنوعی، صنایع پزشکی و بهداشتی، لوازم ارتوپدی، و انواع باند،الاستومر، چسب ها و لمینت های صنعتی و ….از طریق همین محصولات قابلیت تولید در بخش پائین دستی پیدا می کنند.

تولوئن دی ایزوسیانات،متیلن دیفییل دی ایزوسیانات، اسید کلریدریک،اسید نیتریک،اورتوتولوئن دی آمین، متاتولوئن دی آمین، آنیلین و نیتروبنزن سبد اصلی تولید محصولات پتروشیمی کارون را تشکیل می دهد که واحدهای صنعتی بسیاری را تغذیه می کند.

پتروشیمی کارون محور عملکرد خود را به سوی ارزش محوری سوق می دهد و کلیشه وزن محوری را کنار گذاشته است چرا که اعتقاد دارد ایجاد ارزش افزوده بالاتر باید به جای تناژمحوری به سمت ارزش‌یافتن محصولات پتروشیمی حرکت کند.

بر همین اساس هم هست که علیرضا صدیقی‌زاده مدیرعامل این مجموعه بزرگ صنعتی معتقد است پتروشیمی کارون نیاز به تعامل مستمر با شرکت‌های دیگر دارد، چراکه همزمان ۹ مورد خوراک خود را از هفت مجتمع دریافت می‌کند و به همین دلیل سیستم رگولاتوری و هماهنگی کارون با هلدینگ خلیج فارس و شرکت ملی صنایع پتروشیمی در پایداری تولید اهمیت زیادی دارد.

او همچنین تاکید دارد که تناژمحوری دردی از چالش های پیش رو درمان نمی کند و باید ارزش تولیدی محصولات بالاتر برود. در حقیقت ارزش محوری موضوع اصلی راهبری این شرکت است.

در حال حاضر خوراک ۱۰درصد مجتمع‌های پتروشیمی کشور مایع است و طبیعی است که صنعت پتروشیمی به سمت توسعه این مجتمع‌ها همچون پتروشیمی کارون حرکت کند، زیرا درست است که تناژ تولیدی کمتری دارد اما اشتغال و ارزش‌افزوده بالایی را محقق خواهد کرد.

اینک تردیدی وجود ندارد که هرگونه نقصی در تامین خوراک این مجتمع تولیدی می تواند ضررهای هنگفتی به بار بیاورد و لازم است در نقشه راه تامین خوراک پتروشیمی های کشور برای پتروشیمی کارون حساب جداگانه ای باز شود.مدیرعامل پتروشیمی کارون در خصوص مشکلات پیش روی مجموعه متبوعش می گوید: تامین خوراک علی الخصوص CO ما را در مضیقه قرار داده و همین می تواند کاهش وعدم پایداری تولید به بار بیاورد.

در شرایطی که از ۷ مجتمع خوراک دریافت می شود وقاعدتا با قطع تامین خوراک ‌از سوی هر کدام از آن‌ها شرکت پتروشیمی کارون ناچار به توقف تولید است ، نمی‌توان پس از یک توقف ،مجددا سرعت تولید را بالا برد. پس باید این مخاطرات در برنامه های سیاستگزاران صنعت پتروشیمی کشور به طور جدی لحاظ شود.

کارشناسان و رسانه های تخصصی حوزه صنعت پتروشیمی همواره تاکید دارند که توجه به تکمیل زنجیره ارزش، رمز موفقیت این صنعت در ایجاد رونق اقتصادی در کشور و رشد اشتغال زایی خواهد بود. این امر بدون حمایت تصمیم گیران و مسئولان در دولت و مجلس، فراتر از وزارت نفت، امکان پذیر نخواهد بود.

در واقع نگرش توسعه ای در صنعت پتروشیمی بیش از گذشته باید به سمت یکپارچگی این صنعت در قالب یک زنجیره ارزش یکپارچه از بالادست تا پایین‌دست و صنایع تکمیلی سوق داده شود.چراکه توسعه صنایع تکمیلی در پتروشیمی می تواند هم اشتغالزایی در صنعت پتروشیمی را افزایش دهد و هم صنعت و به تبع آن اقتصاد تولیدی کشور را از پایه در قالب کارگاهها و کارخانه‌های کوچک به تحرک وا دارد.

در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان سال تولید، پشتیبانی و مانع زدایی ها نامگذاری شده، پشتیبانی از صنعت پتروشیمی و رفع موانع تولید در این صنعت، مهمترین وظیفه مسئولان و تصمیم گیران سطح کلان کشور در عرصه های اجرایی و تقنینی و نظارتی است تا موجبات رونق هر چه بیشتر در اقتصاد کشور را فراهم سازند.

نگاه به این موضوع که هم‌اکنون در ایران توانایی‌های مختلفی وجود دارد و دیدگاهی ویژه به خودکفایی و نوآوری در کشور می‌شود و رویداد امروز نقطه آغازی برای همکاری صنایع پتروشیمی و خودروسازی ایران باشد همان مبحثی است که شرکت پتروشیمی کارون آن را سرلوحه فعالیت های خود قرار داده است.

نکته مهم دیگر اینکه در پتروشیمی کارون از توان جوانان متخصص ایرانی بیشترین بهره ها کسب می شود.شاهد این ادعا نوع تربیت و آموزش کارکنان است که پسش از این از مسائل مهم پیش رو تلقی می شد.

عملکرد ها نشان می دهد جوانان شاغل در این محموعه صنعتی به‌خوبی توانسته‌اند از پس چالش های حوزه تولید برآیند .

بر پایه اطلاعات موجود میانگین سنی کارکنان در پتروشیمی کارون ۳۵ سال است و شیوه تعاملی این کارکنان با مدیران خود متفاوت است .یعنی مشکلی که می توانست موانع بزرگی بر سر راه تولید ایجاد کند.

صدیقی‌زاده خود به عنوان مدیر عامل شرکت پتروشیمی کارون می گوید :” در یک مقطع پایداری تولید و در مقطعی دیگر دریافت خوراک به‌موقع برای ما قله بود و در هرکدام از این قله‌ها همین جوانان شرکت کمک کردند و به قله رسیده‌ایم و وظیفه مدیران این است که همواره قله‌های جدیدی را تعریف کنند و می‌توان گفت برای ۱۰ سال آینده فضای رشد برای شرکت تعریف شده است.”

اینک بدون هیچ تردیدی می توان از توانمندی های شرکت پتروشیمی کارون به عنوان عنصری یاد کرد که در تکمیل پازل صنایع پائین دست ،نقشی حیاتی ایفا می کند و امعان نظر به رفع چالش های پیش روی این مجموعه بزرگ اشتغال آفرین و سود آور می بایست در دستور کار هادیان و راهبران و سیاستگزاران صنعت پتروشیمی قرار بگیرد.