غول‌ها در اوج، خرده‌پاها در رنج!

هادی بهرامی

بورس ۱۴۰۳؛ سالی پر از فراز و نشیب برای سهامداران؛ از غول‌های صادراتی که یکه‌تازی کردند تا صنایع ریالی که نفس‌شان به شماره افتاد. آیا ۱۴۰۴ سال جبران است؟

طی یکسال اخیر، شاخص کل بورس ایران ۳۶ درصد و شاخص هم وزن ۱۸ درصد افزایش یافته است؛ در حالیکه نرخ تورم  با توجه به افزایش قیمت های خوراکی در ماه بهمن  بیشتر از این خواهد بود. همچنین شاخص صندوق های طلا ۱۳۰ درصد، تمام سکه ۱۲۸ درصد و بیت کوین ۵۸ درصد رشد را تجربه کرده و با توجه به شرایط سخت معیشت و اقتصاد کشور به نظر میرسد بازار بورس در سال ۱۴۰۳ عملکرد مطلوبی را از خود نشان نداد! صندوق های درآمد ثابت و اوراق بدون ریسک تا ۳۴ درصد سود سالانه پرداخت می کنند که نشان می دهد بازار سهام رشد کافی و متناسب با ریسک نداشته است.

در این آشفته بازار، برخی از صنایع به دلیل صادرات و دلاری محور بودن توانستند سودآوری و رشد قیمت خوبی را تجربه کنند  لو ان که تولیداتشان و صادراتشان هم کاهش یافت؛ در مقابل، برخی صنایع ریالی و یا کوچک سال سختی را پشت سر گذاشتند.

۱۴۰۴، سال تبدیل تهدید به فرصت!

واگذاری شرکت ایران خودرو، طرح تجدید ارزیابی دارایی ها، حمایت موقت از بازار بورس، افزایش نرخ دلار نیما، گسترش بازار صندوق های طلا، بهبود گردش کالا و سودآوری بورس کالا، افزایش تعداد عرضه اولیه ها و زیر ذره بین بودن بانک های در معرض انحلال را می توان اثرگذار ترین اخبار بورسی در سال ۱۴۰۳ دانست.

اخباری که تحقق ۱۰۰ درصدی آن ها ممکن است بنیاد شرکت های بورسی را زیر و رو کند و حتی منجر به رشد قیمت سهام شود؛ به طور مثال، رشد تعداد صندوق های طلا به عنوان سلاح بورس برای جذب سرمایه و سودآوری نهادها و همچنین جمع آوری نقدینگی، رهایی ایران خودرو از مدیریت نادرست و زیان انباشته، رشد سود خالص شرکت های صادراتی به دنبال افزایش نرخ دلار نیما و رسیدگی جدی به بانک های زیان ده می تواند برای بازار سرمایه، مردم و اقتصاد کشور اتفاق مثبتی باشد.

صنایع دلاری بورس در سالی که گذشت، سودآوری خوبی را تجربه کردند، در حالی که صنایع ریالی و شرکت های کوچک با چالش های متعددی دست و پنجه نرم کردند

در مقابل قطعی برق و گاز صنایع بخصوص پتروشیمی و فولادی باعث شد تا تولید به طور قابل توجهی کاهش یافته و در نهایت، سود خالص شرکت ها به دلیل ناترازی و مدیریت نادرست در بازه میان مدت ثابت بماند.

محدودیت دامنه نوسان سهام، عدم انحلال و حذف پروژه های بدون تولید و فروش از فرابورس، گردش نقدینگی ناسالم در بازارها و انباشت دارایی های غیرمولد دست به دست هم داده اند تا رشد قیمت سهام و سودسازی کل شرکت های بورس را متوقف کنند، اما در سال ۱۴۰۴ مدیران باید این مشکلات را حل کنند.

با تجدید ارزیابی دارایی ها، سرمایه گذاری هر چه بیشتر بر روی دارایی مولد، کنترل نرخ های بدون ریسک و اصلاح ساختار بازار می توان بورس را در سال های آتی تا حد زیادی از گرفتاری خلاص کرد!

آیا شاخص سازها قدرتمند تر می شوند؟

شاخص هم وزن در سال ۱۴۰۳ با اختلاف چشمگیر، کمتر از شاخص کل بورس رشد داشته است که با توجه به شاخص سازی ها، سهام شرکت های کوچک بسیار ضعیف تر از قبل شده اند و عملکرد مطلوبی نداشتند! دولت طی ۴ ماه با ایجاد فشار خرید توانست سهام شرکت های بزرگ با ارزش بازار بیش از ۵۰ همت را رشد داده و شاخص کل را از ۱ میلیون و ۹۷۰ هزار واحد به سقف تاریخی ۲ میلیون و ۹۵۰ هزار واحد برساند.

جالب است بدانید شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار سرمایه در همین مدت ۶۳ درصد رشد کرده است و در مقایسه با شاخص کل می توان چنین برداشت کرد که تقریبا ۹۰ درصد نقدینگی به صنایع بزرگ و شاخص ساز تزریق شده است تا شاخص نمایشی بازار را مثبت نشان دهند!

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار بورس درگیر مقاومت ۱۸۵ هزار واحد است که احتمال دارد در بازه کوتاه مدت تا حمایت ۱۵۰ هزار واحد ریزش داشته باشد و پس از چند ماه دوباره به سمت اهداف ۱۸۵ و ۲۵۸ هزار واحد صعود کند. هدف ۲۵۸ هزار واحدی برای این شاخص در دسترس می باشد که ۴۸ درصد بازدهی در دل خود دارد و لمس شدن آن میتواند منجر به رشد بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت سهام اکثر شرکت های شاخص ساز شود.

پیش بینی می شود سهام شرکت های شاخص ساز بتوانند تا اواسط سال ۱۴۰۴ یک رشد دیگر داشته باشند و نقدینگی اضافه را از بازار های موازی به خود جذب کنند!

افزایش سود شرکت های دلاری در سال آینده

جالب است بدانید ۱۴ درصد از کل ارزش بازار بورس را گروه پتروشیمی با ۴۷ نماد تشکیل می دهد که با P/E گذشته نگر ۷.۹ ارزش بازار ۱۲۱۷ همتی دارد و با توجه به حاشیه سود ۲۳ درصدی، عملکرد شرکت های تاثیرگذار و پوشش سود ۹ ماهه امسال نسبت به ۱۴۰۲، سود خالص صنعت برای سال ۱۴۰۴ بیش از ۱۴۰ همت با P/E فوروارد ۸.۶ برآورد می شود.

صنعت فلزات اساسی نیز، نسبتا عملکرد خوبی از لحاظ بنیادی در سال ۱۴۰۳ داشته است و می تواند برای سال آتی ۲۲۴ همت سود خالص بسازد که P/E را به ۴.۲ می رساند. پالایشی ها به دلیل شدت تحریم، افت قیمت نفت و مالیات سنگین کمی در سودآوری عقب افتاده اند به همین خاطر فروش کل صنعت ۱۱۵۴ همت با حاشیه سود خالص ۱۱ درصد و P/S فوروارد ۱ پیش بینی می شود.

اخبار مهم بورسی ۱۴۰۳ از واگذاری ایران خودرو تا افزایش نرخ دلار نیما، همگی می‌توانند بنیاد شرکت‌ها را متحول کرده و فرصت‌های جدیدی خلق کنند

معدنی ها در دسته بندی استخراج کانه های فلزی هم عملکرد نسبتا ضعیف تری داشتند که بخش عمده آن مربوط به تحریم ها و مشکلات معادن می شد، اما با توجه به شرایط خاص صنعت و نوسانات نرخ فروش به نظر می آید شرکت های فعال در این صنعت در سال ۱۴۰۴ بتوانند حدود ۱۱۰ همت سود خالص بسازند که P/E forward را به ۴.۷ خواهد رساند و همین موارد ممکن است بر قیمت سهام در سال ۱۴۰۴ تاثیر قابل توجهی بگذارد! شاخص صنعت کانه های فلزی کمی با کلیت بازار سرمایه متفاوت حرکت می کند و همین متفاوت بودن ممکن است سال ۱۴۰۴ را همگام با سودسازی مناسب برای شرکت های معدنی مثبت کند؛ البته ناگفته نماند که این گروه هم شرکت های متنوعی از لحاظ ارزش بازار و فروش دارد و باید در چینش پرتفوی آن را لحاظ کرد.

۱۴۰۴، سال طلایی برای شاخص سازها؟

شاخص گروه های پتروشیمی و فلزات اساسی با کمی اصلاح و پولبک به حمایت استاتیک می توانند در سال ۱۴۰۴ رشد خوبی را تجربه کنند، اما این رشد ممکن است جبران کننده ریسک های تورمی و غیرسیستماتیک نباشند؛ پس بهترین استراتژی در سال آینده می تواند حفظ تعادل بین دارایی های ریسک گریز و سهام شرکت های سودساز و ارزان قیمت باشد.

شاخص صنعت کانه های فلزی با شکست مقاومت سنگین ۶۹۵ هزار واحد می تواند تا ۸۵۰ هزار واحد رشد کرده و منجر به رشد بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت سهام شرکت های معدنی شود! با توجه به کنترل عمدی و سیاست های ناعادلانه در صنعت فرآورده های نفتی، پیشنهاد می شود تنها سهام شرکت های کوچک تر و بنیادی را برای سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۴ انتخاب کنید؛ زیرا شرکت های بزرگ پتانسیل زیادی ندارند. پیش بینی می شود شاخص گروه فلزات اساسی با یک ریزش ۱۵ درصدی در کوارتر اول ۱۴۰۴ مواجه شده و سپس رشد خود را شروع کنند و ATH های بالاتری به ثبت برسانند.

صنعت پتروشیمی، تاپ گینر بورس در سال ۱۴۰۳!

شاخص صنعت پتروشیمی ۶۳ درصد، فلزات اساسی ۳۲ درصد، فرآورده های نفتی ۳۱ درصد و کانه های فلزی ۱۰ درصد در سال ۱۴۰۳ رشد داشته است که نشان می دهد سهام شرکت های پتروشیمی یا همان شیمیایی نسبت به کل بورس و ۳۰ شرکت بزرگ، بازده خوبی را به ثبت رسانده اند.

لیدر صنعت پتروشیمی، سهام نوری است که ۲۶۴ همت ارزش بازار دارد و در همین مدت ۱۲۵ درصد بازدهی نصیب سرمایه گذاران خود کرده است! پس از پتروشیمی نوری، شدوص ۱۲۵ درصد، شخارک ۱۲۰ درصد، شکربن ۹۰ درصد، شجم ۸۲ درصد و پارس ۵۸ درصد رشد قیمت را در یکسال اخیر، تجربه کرده است.

برای رهایی بورس از گرفتاری‌ها، مدیران باید در سال ۱۴۰۴ با تجدید ارزیابی دارایی‌ها و اصلاح ساختار بازار، به دنبال راهکارهای اساسی باشند

از گروه فرآورده های نفتی نیز، سهام شپنا ۲۵ درصد به ارزش بازار ۱۴۲ هزار میلیاردی خود افزود و شبندر ۲۸ درصد رشد قیمت را تجربه کرد که با توجه به نصف شدن سود خالص این دو شرکت در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به نظر میرسد عملکرد مطلوبی نداشته اند. در مقابل، شبریز، شراز و شنفت تاپ گینر صنعت شدند و بازده متناسب با رشد شاخص ایجاد کردند؛ به طوری که شبریز با رشد ۲۳ درصدی سود خالص ۹ ماهه توانست ۱۱۰ درصد بازده قیمت برای سرمایه گذاران خود ایجاد کند و شراز و شنفت هم به ترتیب ۸۵ و ۸۶ درصد رشد قیمت را به ثبت رساندند.

در صنعت فلزات اساسی نیز، شاهد عملکرد مطلوب برخی از شرکت ها بودیم که در سال ۱۴۰۳ با وجود مشکلات کاهش تولید ناشی از قطعی برق و گاز، تحریم ها، مالیات سنگین دولت و افزایش بهای تمام شده توانستند بازده خوبی از لحاظ حقوق مالکانه، قیمت سهام و سود خالص داشته باشند. سهام فملی ۷۲ درصد، فسپا ۴۹ درصد، فولاد ۴۴ درصد و فافزا ۵۳ درصد در این یکسال افزایش یافته است.

در مقابل، صنعت کانه های فلزی و معادن به غیر از سهام شرکت پویا زرکان آق دره با نماد فزر که ۱۱۱ درصد بازدهی داشته است، نقدینگی قابل توجهی را مانند سایر صنایع دلاری به خود جذب نکرده و به همین دلیل رشد مناسبی نداشته است.