فاصله تورمی دهک‌ها در بهمن ماه چقدر است؟ / برآورد تورم سال ۱۴۰۱

نرخ تورم کل کشور در بهمن ماه ۱۴۰۱ برابر ۴۷,۷ درصد است که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۵.۱ درصد برای دهک دهم تا ۵۴.۹ درصد برای دهک اول نوسان دارد.

به گزارش تجارت‌نیوز، روند تغییر شاخص قیمت در تازه‌تارین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در بهمن ماه سال ۱۴۰۱، اگرچه از سرعت تورم ماهانه کاسته شد ولی همچنان در سطح بالای ۳.۵ درصد باقی ماند.

تورم نقطه به نقطه بهمن ۱۴۰۱(رشد شاخص کل قیمت نسبت به بهمن ماه سال قبل)، حدود ۵۳.۴ درصد و طی دوازده ماه منتهی به بهمن ماه نیز ۴۷.۷ درصد اعلام شده است.

نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری در این ماه برابر با ۴۶.۹ درصد و برای خانوارهای روستایی با حدود پنج واحد درصد فاصله رقمی بالاتر و برابر با ۵۱.۷ درصد است.

شاخص قیمت مصرف‌کننده کل کشور بر اساس دهک‌های هزینه‌ای بهمن ماه ۱۴۰۱ نیز حکایت از این دارد که نرخ تورم کل کشور در بهمن ماه ۱۴۰۱ برابر ۴۷,۷ درصد است که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۵.۱ درصد برای دهک دهم تا ۵۴.۹ درصد برای دهک اول نوسان دارد.

محدوده تغییرات تورم دوازده ماهه در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۷۱.۳ درصد برای دهک اول تا ۶۶.۳ درصد برای دهک هشتم است.

همچنین، در مورد گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» بین ۳۵.۱ درصد برای دهک‌های اول و چهارم تا ۳۹.۴ درصد برای دهک دهم است.

بر اساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌ای، فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۹,۸ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (۹.۶ واحد درصد) ۰.۲ واحد درصد افزایش داشته است.

فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ۰.۱ واحد درصد افزایش داشته و در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ۰.۴ واحد درصد افزایش داشته است.

روند بلندمدت تورم

در سال ۱۳۹۱ با تشدید تحریم، متوسط تورم ماهانه افزایش یافت و به ۲.۷ درصد رسید. پس از آن طی بازه ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۶ میزان افزایش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در هر ماه نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه)، در سطح کمتر از یک درصد و برابر با میانگین ۰.۹ درصد بوده است.

از سال ۱۳۹۷ همزمان با تثبیت نرخ ارز رسمی به ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار آمریکا و تشدید مجدد تحریم‌ها، به تدریج بر سرعت افزایش ماهانه شاخص قیمت‌ها افزوده شد، به نحوی که میانگین تورم ماهانه در سال ۱۳۹۷ به ۳.۳ درصد افزایش یافت.

در سال ۱۳۹۹ نیز به طور مجدد متوسط تورم ماهانه همراه با افزایش به ۳.۴ درصد رسید. در سال ۱۴۰۰ تا حدودی از شدت تورم ماهانه کاسته شد ولی با این حال در سطح بالای ۲ درصد با کسب میانگین رقم ۲.۵ درصد قرار گرفت.

طی یازده ماهه ۱۴۰۱ متوسط تورم ماهانه با رقم ۳.۹ درصد افزایش قابل توجهی می‌یابد. طی هفت ماه از سال جاری، تورم ماهانه ۳ درصد و بالاتر مشاهده می‌شود و تورم بهمن ماه سال ۱۴۰۱ به بالاترین رقم بعد از تورم ماهانه بهمن ۱۳۹۱(برابر با ۴.۷ درصد) طی ده سال اخیر می‌رسد.

عوامل دخیل در تورم/ رشد شاخص نسبت به ماه قبل

عوامل اثرگذار بر افزایش ۳.۵۱ درصدی شاخص بهای کالاها و خدمات خانوارهای کشور در بهمن ماه ۱۴۰۱ در مقایسه با دی ماه همین سال، مشارکت ۲.۸۶ واحد درصدی گروه کالایی و ۰.۶۴ واحد درصدی گروه خدمات است.

بر اساس تفکیک گروه‌های عمده، مهم‌ترین عوامل مشارکت‌کننده در تورم ماهانه بهمن، افزایش شاخص بهای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با سهم ۱۱.۸۸ واحد درصد، مسکن با سهم ۰.۴۷ واحد درصدی، حمل و قل با سهم ۰.۴ واحد درصدی، پوشاک و کفش با سهم ۰.۱۷ واحددرصدی و مبلمان و لوازم خانگی با سهم ۰.۱۲ واحددرصدی و در مجموع با سهم حدود ۳.۱۳ واحددرصد، یعنی برابر با ۸۹ درصد سهم از افزایش شاخص کل، هستند.

در این ماه بر شدت مشارکت گروه کالایی خوراکی و آشامیدنی در تورم ماهانه افزوده شد و شاخص بهای این گروه کالایی گروه خوراکی و آشامیدنی با افزایش ۴.۸ درصدی فقط طی یک ماه، نقش فزاینده و مسلطی را در تورم ماهانه داشت.

عوامل مهم در افزایش شاخص گروه مزبور، افزایش ۱۲.۴ درصدی شاخص بهای سبزیجات، ۱۰.۸ درصدی شاخص بهای گروه گوشت قرمز و ماکیان و رشد ۲.۳ درصدی شاخص بهای گروه میوه و خشکبار نسبت به ماه قبل بوده است.

شاخص بهای گروه انرژی (آب، برق و سوخت) در بهمن ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبیل، حدود ۵.۹ درصد افزایش داشته و میزان مشارکت این گروه در تورم ماهانه بهمن، حدود ۰.۱۱ واحد درصد بوده است.

از منظر طبقه‌بندی کالایی بر حسب ماندگاری، در بهمن ماه ۱۴۰۱ بیشترین افزایش شاخص بهای کالایی نسبت به ماه قبل مربوط به گروه کالاهای بادوام با رقم ۴.۶ درصد است.

در ماه مورد بررسی مشارکت دو گروه کالایی بادوام و بی‌دوام در تغییرات ماهانه شاخص کل به ترتیب برابر با ۰.۴۷ و ۲.۸ واحد درصد و مشارکت گروه کالاهای کم‌دوام فقط ۰.۲۲ واحد درصد است.

 عوامل اثرگذار بر افزایش ۵۳.۳۸ درصدی شاخص بهای کالاها و خدمات خانوارهای کشور در بهمن ماه ۱۴۰۱ در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، مشارکت ۳۸.۸ واحد درصدی گروه کالایی و ۱۴.۶ واحد درصدی گروه خدمات بوده است.

بر اساس تفکیک گروه‌های عمده، مهم‌ترین عوامل مشارکت‌کننده در تورم فوق، افزایش شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با مشارکت ۲۵.۵ واحد درصدی مسکن (شامل اجاره و خدمات تعمیر مسکن) با سهم ۹.۱ واحد درصدی، حمل و نقل با سهم حدود ۵.۶ واحد درصدی، بهداشت و درمان با سهم ۳.۱ واحد درصدی و پوشاک و کفش با سهم ۲.۶ واحد درصد و در مجموع با سهم حدود ۴۶.۳ واحد درصدی، یعنی برابر با ۸۷ درصدی سهم از افزایش شاخص کل، هستند.

در ماه مورد بررسی، دو گروه با کمترین افزایش شاخص بها در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، گروه دخانیات و گروه ارتباطات هستند. شاخص بهای دخانیات در بهمن ۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه سال قبل، حدود ۳۴ درصد افزایش داشته است.

میزان مشارکت این گروه در تورم نقطه‌ای بهمن ماه، حدود ۰.۳ واحد درصد است. افزایش شاخص بهای مصرف‌کننده مربوط به گروه خدماتی ارتباطات در این ماه در مقایسه با بهمن ماه سال قبل نیز برابر با ۱۵.۳ درصد و  کمترین مشارکت در تورم نقطه به نقطه این ماه نیز متعلق به این گروه و با سهم ۰.۲۱ واحد درصدی است.

 در میان اقلام خوراکی و آشامیدنی چهار گروه کالایی شامل نان و غلات، گوشت قرمز و ماکیان، روغن‌ها و چربی‌ها و محصولات لبنی در مجموع با مشارکت ۱۷.۳ واحد درصدی، حدود ۶۸ درصد از مشارکت ۲۵.۵ واحد درصدی گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها را در تورم ماه مورد بررسی تشکیل داده‌اند.

از منظر طبقه‌بندی کالایی برحسب ماندگاری، بیشترین مشارکت در تورم بهمن ۱۴۰۱ مربوط به گروه کالاهای بی‌دوام با حدود ۳۰.۴ واحد درصد سهم است.

برآورد تورم در سال جاری

تورم ایران طی دو سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ تک‌رقمی بود که از سال ۱۳۹۷، به طور مجدد دوررقمی، و روند افزایشی آن آغاز شد، به نحوی که در سال ۱۴۰۰ به ۴۰.۲ درصد رسید.

متوسط تورم ماهانه طی یازده ماهه نخست سال ۱۴۰۱ حدود ۳.۹ درصد، طی فصل اول همین سال ۶.۴ درصد، طی فصل دوم سال حدود ۲.۹ درصد و طی فصل سوم نیز حدود ۲.۳ درصد بوده است.

 طی یازده ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱، کمترین تورم ماهانه متعلق به ماه آذر و برابر با ۱.۹۲ درصد و بالاترین تورم ماهانه نیز مربوط به خرداد و برابر با ۱۲.۲ درصد بوده است.

با فرض اعمال چهار حالت ممکن برای استمرار تورم ماهانه ۱، ۲، ۳ و ۴ درصد در ماه پایانی سال ۱۴۰۱، تورم کل در پایان سال جاری برای هر یک از موارد مزبور به ترتیب برابر ۶.۴۹ درصد، ۴.۴۹درصد، ۲.۴۹ درصد و ۱.۴۹ درصد برآورد می‌شود که حدود ۹ واحددرصد از تورم سال قبل بالاتر خواهد بود.