بازی با ترامپ براساس نظریه بازیها
رئیس کل بانک مرکزی، سیاست های این بانک را پس از انتخاب ترامپ در قالب نظریه بازی ها تحلیل و عنوان کرد که ایران کشوری با اقتصاد باز است و ما امروز با بسیاری از کشورها تعامل داریم که بسیار کمک کننده است.
وی تاکید کرد که باید منتظر اجرای سیاستهای ترامپ باشیم و تاثیر آن را بر رفتار کشورهای منطقه و اعضای بریکس ببینیم. بنابراین از صحبت های فرزین می توان استدلال کرد که باید منتظر کنش ترامپ بمانیم تا بانک مرکزی در پاسخ به آن واکنش نشان دهد.
به گزارش عصراقتصاد، بانک مرکزی برای اصلاح ساختار نظام بانکی در راستای انطباق شبکه بانکی با استانداردهای دنیا تلاش میکند. شبکه بانکی باید تلاش کند از نظر فنی، روشهای اجرایی و نیز عملیات بانکی، خود را با روندهای روز دنیا منطبق کند و حالا که انتخابات آمریکا به پایان رسیده و ترامپ بازگشته بانک مرکزی باید سیاست هایی مطابق با جو جهانی اتخاذ کند.
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در تشریح برنامه بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز و اصلاح نظام بانکی به اثر مستقیم ترامپ بر سیاست های بانک مرکزی ایران اشاره و بیان کرد: باید ببینیم سیاستهای ترامپ چگونه است و بر رفتار کشورهای منطقه و اعضای بریکس چه تاثیری میگذارد. ایران با وجود تحریمها، هنوز کشوری با اقتصاد باز است و ما امروز با بسیاری از کشورها تعامل داریم که بسیار کمک کننده است. این مسئله را در یک مدل نظریه بازیها میتوان تحلیل کرد.
فرزین ادامه داد: من برای روزهای اول در رابطه با نتیجه انتخابات آمریکا نگرانی داشتم، اما روز چهارشنبه که ترامپ انتخاب شد، نوسانات بازار ارز محدود بود و تابآوری را در بازارها شاهد بودیم و به نظر میرسد که اقتصاد ایران، اثرپذیری بالایی از نتایج انتخابات آمریکا نداشت.
وی با اشاره به سیاست ارزی بانک مرکزی اظهار کرد: بانک مرکزی در دو سال گذشته در رابطه با مسئله ارز سیاست تثبیت را اتخاد کرده و در چهارچوب این سیاست در پی آن هستیم که نوسانات نرخ ارز در بازارهای مختلف را به حداقل رسانده تا در یک نظام رسمی نیازهای تجاری و غیرتجاری کشور، تامین شود. با این حال اگر چه در دو سال گذشته این سیاست به کندی پیش رفت اما پیشرفت بسیار خوبی داشت و ما همچنان به این سیاست ادامه میدهیم.
رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با سیاست توسعه مرکز مبادله خاطر نشان کرد: در طول یک هفته گذشته با برگزاری و تداوم حراجهای سکه طلا، قیمت سکه حدود دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافته است. بنابراین از مرکز مبادله همچنان به عنوان تنظیم گر بازار طلا و ارز استفاده میکنیم و از ابزارهای مختلف نیز استفاده خواهیم کرد. ما در حال حاضر عرضه و حراج شمش و سکه طلا را در مرکز مبادله داریم و همچنین در تلاش هستیم تا در آینده با همکاری بورس کالا، یک قاعدهمندی در خصوص بازارهای ثانویه طلا نیز ایجاد شود.
حلقههای وابستگی اقتصادی ایران به آمریکا و اروپا محدود است
وی با اشاره به انتخاب ترامپ و اثر آن بر اقتصاد ایران نیز گفت: انتخاب ترامپ در آمریکا تاثیر بزرگی بر روی بازارهای جهانی میگذارد و میتوان آثار آن را از دو جنبه بررسی کرد. در مورد اول باید آثار آن بر اقتصاد ایران را در نظر گرفت که اقتصاد ایران نه تجارتی با ایالات متحده دارد و نه وابستگی آنچنانی به اقتصاد این کشور دارد؛ علاوه بر این ما در ایران تعاملات مالی و بازرگانی با آمریکا نداریم.
وی ادامه داد: در مجموع حلقههای وابستگی اقتصاد ایران به آمریکا و حتی اروپا محدود است و روابط اقتصادی بالایی با آنها نداریم. بنابراین انتخابات آمریکا و ریاست جمهوری ترامپ به صورت مستقیم اثر زیادی بر اقتصاد ایران ندارد و همانطور که پس از انتخاب ترامپ شاهد بودیم نوسانات بازار ارز کمتر از یک درصد بود. با این حال، از نظر اثرات غیر مستقیم، اقتصاد آمریکا اقتصاد بزرگی است و بر اقتصاد تمام جهان اثرگذار است.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: پس از انتخاب ترامپ برخی از رمزارزها و ارزهای دیجیتال تا ۲۰ درصد نیز افزایش قیمت تجربه کردند و ارزش یورو کاهش نسبتا زیادی داشت و این در حالی بود که ارز ما کمتر از یک درصد کاهش ارزش را تجربه کرد که یکی از کمترین واکنشها را نسبت به ارزهای سایر کشورهای جهان را نشان میدهد.
فرزین خاطرنشان کرد: همزمان با انتخاب ترامپ بازارهایی مانند فلزات، رمزارزها و سایر بازارهای مالی جهان متلاطم شد و ترامپ اگر مطابق روش گذشته خود عمل کند و روابط خود با کشورهای خارجی را کاهش دهد، این مسئله میتواند فرصتها و تهدیدهایی را برای کشورهای دنیا به همراه داشته باشد. به طوری که بخشی از هراسهای به وجود آمده به این دلیل است که ترامپ در دوره ریاست جمهوری قبلی خود در چارچوب سیاست مرکانتیلیستی عمل کرد و از سیاستهای جهانیسازی دور شد.
وی اظهار کرد: اعمال محدودیت تجارت با آمریکا و کاهش حضور تجاری در بازارهای دنیا توسط ترامپ، اثرات زیادی بر اقتصاد اروپا و چین خواهد داشته که برای ما هم تهدید و هم فرصت را به همراه دارد، اما مهم این است که کنشگری ایران در قبال این سیاستها چه باشد.
اقتصاد ایران، اقتصاد ۸ سال پیش نیست
رئیس کل بانک مرکزی بیان داشت: اقتصاد ما در همان روز اول نشان داد که در برابر این اتفاق (روی کار آمدن ترامپ) تابآوری بالایی دارد. اقتصاد ایران، اقتصاد ۸ سال پیش نیست که انتخاب ترامپ اثر زیادی بر آن داشته باشد. در حال حاضر تعامل اقتصادی ما با کشورهای منطقه و کشورهای عضو گروه بریکس افزایش یافته و با عضویت ایران در بریکس سیستمهای مدیریت تحریم تقویت و از قدرت لازم برای مقابله با شوکهای خارجی برخوردار است.
فرزین خاطرنشان کرد: ارزیابی میکنم اگر بتوانیم کنشگری لازم را در برابر تصمیمات ترامپ داشته باشیم، حتی فرصتهایی نیز برای ما وجود دارد و میتوانیم با تهدیدها مقابله کنیم. ما بیش از دو سال است که عضو بریکس هستیم و بسیاری از پیشنهاداتی که در دست اجرا است را خود ما پیشنهاد کردهایم تا در بریکس اجرایی شود. در حال حاضر بخشی از همکاریها با کشورهای عضو بریکس عملیاتی شده و استفاده از دلار را در تعاملات خود با بسیاری از کشورها حذف کردهایم. علاوه بر این، از ذخایر ارزی مطمئنی برخوردار هستیم.
وی با اشاره به مزیتها و فرصتهای حضور ترامپ برای کشورهای عضو بریکس گفت: حضور ترامپ و رویکرد او میتواند باعث شود که همکاریها در بریکس افزایش یافته و کشورهای عضو سعی میکنند که از فرصت تعامل با هم برای جلوگیری از اثرات سیاستهای ترامپ استفاده کنند.
سیاستهای تامین مالی بانک مرکزی
فرزین با اشاره به ابزارها و روشهای تامین مالی از سوی بانک مرکزی گفت: ما امروز دو راه داریم. یا باید نقدینگی را افزایش دهیم که باعث افزایش تورم میشود یا باید با برخی از سیاستها، تامین مالی را بدون افزایش نقدینگی انجام دهیم.
وی گفت: یک سیاست مربوط به اوراق گام است که بر نقدینگی اثر زیادی ندارد و بنگاهها میتوانند از آن استفاده کنند. سال گذشته اوراق گام دچار مشکل شد و کارایی بالایی نداشت. امسال مشکلات مربوط بین این اوراق با بورس برطرف شده و میتوانیم نزدیک به ۱۰۰ همت، اوراق گام به بنگاهها بدهیم.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: با برخی بنگاهها مانند بخشهای خودرو، دارو، پتروشیمی و فولاد این زنجیره را تکمیل کردهایم و اگر بنگاههای اقتصادی، زنجیرههای خود را تکمیل کنند، میتوانند از این اوراق گام استفاده کنند.
فرزین اظهار کرد: یک سیاست دیگر برای رفع تنگناهای نقدینگی، افزایش LC داخلی (اعتبار اسنادی داخلی) است. ما امسال برنامه ریزی کردیم که بانکها تا ۸۰۰ همت در تامین مالی بنگاهها از LC داخلی استفاده کنند. همچنین، بانک مرکزی ابزار دیگری تحت عنوان فکتورینگ یا مطالبات قراردادی را طراحی کرده و آیین نامه آن را به بانکها ابلاغ کردهایم که بیشتر مناسب پیمانکاران است.
وی ادامه داد: کار دیگری که سال گذشته انجام دادیم اما از آنجایی که مقداری نرخ آن بالا بود و اعتراضاتی به همراه داشت، تحت عنوان گواهی سپرده خاص بود که سال گذشته نرخ آن ۳۰ درصد بود اما امسال قول میدهیم تا ۲۵ درصد برسد.
رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: یک طرح جدید دیگر هم که در حال کار بر روی آن هستیم این است که از ماده ۲۱ قانون رفع موانع تولید استفاده کردیم تا بتوانیم سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را تامین مالی کنیم؛ یعنی به بنگاهها یک حد اعتباری بدهیم.
این کار را با همکاری وزارت صمت، وزارت جهاد، وزارت بهداشت انجام میدهیم که با دستگاههای تولیدی بیشتر در ارتباط هستند و از طریق بانکهای توسعهای انجام میشود. در حال حاضر بخش زیادی از تامین مالی بانکها به سراغ سرمایه در گردش حرکت کرده و طرحهای ایجادی به سختی تامین مالی میشوند و امیدواریم با این کار به عنوان بانک مرکزی در تامین مالی بنگاهها موفق باشیم.