فناوری، فرمان اقتصاد را به‌دست گرفت
مهرین نظری
در حالی که اقتصاد ایران همچنان زیر سایه سنگین تورم و رکود دست‌وپا می‌زند، داده‌های گزارش «حقوق و دستمزد ۱۴۰۴» منتشرشده توسط جاب‌ویژن، تصویری روشن از یک تغییر عمیق در ساختار بازار کار ارائه می‌دهد.
شواهد آماری نشان می‌دهند که بازار کار ایران، به شکلی معنادار از مشاغل سنتی فاصله گرفته و به‌سوی مهارت‌های فناورانه و حوزه‌های دانش‌بنیان حرکت می‌کند؛ تغییری که نه‌فقط در سطح کلان اقتصادی، بلکه در تجربه روزمره شاغلان هم قابل ردیابی است.
ماتریس رشد حقوق در این گزارش نشان می‌دهد گروه‌هایی همچون مدیران محصول، متخصصان علوم داده، برنامه‌نویسان، تسترهای نرم‌افزار و نیروهای DevOps در صدر دریافت‌کنندگان بالاترین حقوق و بیشترین رشد دستمزد قرار دارند. این یعنی افرادی که در این حوزه‌ها فعالیت می‌کنند، نه‌تنها در سال گذشته درآمد بالاتری نسبت به سایر گروه‌ها داشتند، بلکه در سال جدید هم بیشترین افزایش حقوق را تجربه کرده‌اند.
در نقطه مقابل، شاغلان در مشاغلی مانند کارمندان اداری، فروشندگان حضوری، صندوقدارها و ویزیتورها با کمترین سطح حقوق و رشد درآمد مواجه بودند. فاصله میان این دو قطب، تنها تفاوت در درآمد نیست؛ بلکه نشانه‌ای است از تغییر محورهای تولید ارزش در اقتصاد ایران. حالا دیگر نه بازوی قوی، بلکه ذهن تحلیل‌گر و مهارت دیجیتال، سرمایه اصلی نیروی کار است.
این تغییر جهت، اتفاقی مقطعی یا موقتی نیست. گزارش جاب‌ویژن نشان می‌دهد که رشد دستمزد در حوزه‌های فناوری همزمان با افزایش تقاضا برای استخدام در این بخش‌ها بوده است. بازار کار به‌طور واقعی متمایل به جذب نیروی متخصص در زمینه‌هایی مانند توسعه نرم‌افزار، تحلیل کسب‌وکار، شبکه و محصول شده و شرکت‌ها حاضرند برای جذب این نیروها، رقم‌های بیشتری پیشنهاد دهند.
این روند دقیقاً در راستای تحولی جهانی است که در آن اقتصادها از تکیه بر منابع طبیعی و نیروی فیزیکی، به سمت بهره‌برداری از دانش، خلاقیت و فناوری سوق پیدا می‌کنند. جایی که رقابت شرکت‌ها نه با انبار بزرگ‌تر یا نیروی کار بیشتر، بلکه با سرعت در تصمیم‌گیری، کیفیت داده‌ها و مهارت مهندسی شکل می‌گیرد.
در مدل جدید بازار کار، ارزش شغلی افراد نه بر پایه تعداد سال‌های سابقه، بلکه براساس مهارت‌های واقعی و به‌روز آن‌ها در حوزه‌های دیجیتال تعریف می‌شود. سرمایه در گردش یک سازمان، نه الزاماً در زمین و ماشین‌آلات، بلکه در توانایی تیم فنی و نوآور آن نهفته است.
برای نیروی کار هم، پیام این تغییر روشن است: انتظار برای بهتر شدن شرایط، دیگر راه‌حل نیست. کسانی که همچنان منتظرند کارفرماها پیشنهادهای بهتری بدهند یا اوضاع اقتصادی بهتر شود، هر روز بیشتر از قطار در حال حرکت بازار کار عقب می‌مانند. در مقابل، افرادی که تغییر را زودتر تشخیص می‌دهند و با یادگیری مهارت‌های فناورانه وارد مسیر جدید می‌شوند، نه‌تنها درآمد بیشتری کسب می‌کنند، بلکه امنیت شغلی و افق روشن‌تری برای آینده خواهند داشت.
داده‌های جاب‌ویژن نشان می‌دهند که بازار کار امروز، بازاری فرصت‌محور است؛ بازاری که به‌جای پاداش دادن به صبوری، به مهارت واکنش نشان می‌دهد. فرصت‌هایی که امروز در حوزه فناوری خلق شده‌اند، ممکن است فردا به استانداردهای تازه‌ای تبدیل شوند و کسانی که امروز خود را با این تغییرات وفق دهند، آینده بازار کار را خواهند ساخت.
