قدرت خرید کارگران باز هم کاهشی شد
با افزایش نرخ ارز و افزایش تورم عمومی، کارگران دو راه بیشتر ندارند. اول اینکه کارفرمایان افزایش قابل توجه حداقل دستمزد را بپذیرند و راه دوم اینکه کارگران از هزینههای خود بکاهند.
به گزارش تجارتنیوز، این روزها تغییرات نرخ ارز آنچنان سریع و لحظهای است که نمیتوان نرخ دقیقی برای آن اعلام کرد. اما این نرخها دیگر فرقی نمیکند هر رقمی را ثبت کند، یک هشداری را برای همه میدهد. اینکه موج بعدی نگرانیها که البته همین حالا هم شروع شده، افزایش قیمت کالاها، مسکن و اجاره آن و در مرتبه بعدی قیمت خدمات مختلف است.
بررسیها از قدرت خرید دلاری دستمزد کارگران نشان میدهد در حال حاضر ارزش دستمزد ماهانه یک کارگر با دو فرزند ۱۳۵ دلار در ماه است. این میزان در میانگین بلندمدت ۱۸ ساله حدود ۲۲۴ دلار و در سالهایی که تورم زیر ۱۰ درصد بوده، ۳۰۰ دلار بوده است.
پرواضح است با افزایش نرخ ارز و افزایش تورم عمومی، کارگران دو راه بیشتر ندارند. اول اینکه کارفرمایان افزایش قابل توجه حداقل دستمزد را بپذیرند و راه دوم اینکه کارگران از هزینههای خود بکاهند.
با تجربههای پیشین، به نظر میرسد صرفا راهحل دوم که تبعات اجتماعی-اقتصادی و حتی امنیتی آن بسیار وحشتناک است، برای کارگران کار میکند. اما براساس اصول مختلف قانون اساسی، دولت مکلف است در این مواقع بخشی از قدرت خرید ازدسترفته خانوارها را بازسازی و تامین کند.
در این خصوص برای سال آینده ۳ سناریو میتوان مطرح کرد. ۱. مورد اول ادامه وضعیت فعلی تخصیص یارانه نقدی بدون افزایش آن است.
۲. مورد دوم تغییر یارانهها از تخصیص ارز نیمایی به کالاهای اساسی به یارانه نقدی خانوارهای کمدرآمد و ۳. تخصیص کالابرگ الکترونیک با هدف افزایش قدرت خرید است. به نظر میرسد مورد دوم میتواند موثر عمل کند.
پرواضح است یکی از تبعات کاهش ارزش پول ملی، کاهش قدرت خرید اغلب حقوقبگیران و بهویژه حداقلبگیران و کارگران است.
در این خصوص یک مقایسه ساده بین ارزش دلاری حقوق و دستمزد دریافتی کارگران از سال ۱۳۸۴ تا اسفند ۱۴۰۱ نشان میدهد ارزش دلاری دریافتی یک کارگر با دو فرزند طی این مدت بهطور میانگین ماهانه ۲۲۴ دلار و در سالهایی که کشور جهشهای ارزی و التهابات ارزی را تجربه نکرده، حولوحوش ۳۰۰ دلار در ماه بوده است.
برای نمونه در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ رقم دلاری دستمزد کارگران به ترتیب ۱۸۳ و ۲۲۰ دلار و در سال ۱۳۸۶ حدود ۲۶۴ دلار بوده است. این مقدار در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ به ترتیب به ۳۰۷، ۳۵۶ و ۳۵۸ دلار در ماه رسیده است.
در سال ۱۳۹۰ با شروع تحریمها این مقدار به ۲۱۱ دلار و در سال ۱۳۹۱ که همزمان با اوج تحریمها و تشدید تورم بود، این مقدار به ۱۴۸ دلار رسید. با کاهش تورم و کاهش تبعات تحریمها، در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ ارزش دلاری دستمزد ماهانه کارگران به ۲۶۰ تا ۳۰۰ دلار رسیده اما این مقدار بار دیگر با شروع تحریمها و شروع التهابات ارزی و تشدید تورم، بین سالهای ۱۳۹۷ تا اسفند ۱۴۰۱ حولوحوش ۱۱۵ تا ۱۶۳ دلار بوده است.
درمجموع اگر وضعیت رفاهی کارگران را با نرخ ارز بسنجیم، درحالحاضر قدرت خرید کارگران نسبت به دوره بلندمدت ۱۸ ساله کاهش ۴۰ درصدی را بهخود دیده و نسبت به سالهایی که کشور با التهابات ارزی و تورم بالا روبهرو نبوده، کاهش ۵۵ درصدی را تجربه کرده است.
