مشکلات دانش بنیان ها زیرساختی است

محمد نقی‌زاده/ مدرس دانشگاه

شرکت های دانش بنیان از نظر زیرساخت‌ها با مشکلاتی مواجه هستند که یکی از مهمترین زیرساخت‌ها بحث بازار است؛ بازار شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور ما پیشرفته و پیچیده نیست و در ایران بسیاری از محصولات های‌تک خریداری ندارد.

درآمد سرانه کشور ۴ هزار و ۵۰۰ دلار است و طبیعی است که قدرت و توان خرید بسیاری از کالا‌ها از جمله محصولات های‌تک برای بخشی از مردم وجود نداشته و به دلیل گران‌بودن، مصرف‌کننده آن نیستند بنابراین باید همانند کشور‌هایی مانند چین و هند به سمت صادرات این محصولات حرکت کرد و در این مسیر کمک‌های دولتی به منظور کسب بازار‌های صادراتی ضروری است.

زیرساخت‌های مربوط به مراحل ابتدایی توسعه فناوری نیز در کشور موجود نیست که به صورت خاص منظور بخش پایلوت‌ها است. پایلوت مرحله‌ای است که ریسک فناوری بالا و فاصله با بازار نیز زیاد است و اگر شرکتی بخواهد فعالیت کند با مشکل مواجه بوده و ما در این زمینه با ضعف زیاد مواجه هستیم.

در حال حاضر صندوق نوآوری و شکوفایی بر این موضوع متمرکز نیست، چون در لایه آخر است و بخش کمک‌کننده‌ برای شرکت‌ها و محققان یا آنقدر کم و ناکافی است و یا اینکه در برخی موارد اصلا وجود ندارد. به همین دلیل برخی از تحقیقات در اقتصاد کشورشکل نمی‌گیرند.

در تمام دنیا و لیبرال‌ترین اقتصاد‌ها که مبتنی بر اقتصاد آزاد فعالیت می‌کنند، به صورت خاص از شرکت‌های های تک حمایت می‌شود و در این موضوع هیچ تردیدی وجود ندارد. به طور مثال در انگلیس و آمریکا از این دسته از شرکت‌ها حمایت‌های خاصی می‌شود و حتی شرکت‌های سایر کشور‌ها نیز ترغیب می‌شوند تا در این کشور‌ها به فعالیت بپردازند.

استارت‌آپ‌ویزا نمادی از جذب شرکت‌ها و افراد خلاق و صاحب ایده است و کشوری مانند کانادا نیز در این زمینه فعال بوده و با اعطای اقامت دائم و کارت شهروندی تضمین می‌کند تا به توسعه صنایع های‌تک کمک شود.

حمایت از استارت‌آپ‌ها در کشور‌های پیشرو دنیا به نحو مطلوبی وجود دارد، ایجاد پارک‌های علم و فناوری و سایر حمایت‌ها ازدسته حمایت‌های دولتی در این بخش‌ها است.

قرار است این کسب وکار‌ها از جوانه‌ای رشد کنند؛ این جوانه باید در یک آکواریوم رشد پیدا کند و به طور حتم در یک جنگل نمی‌تواند رشد لازم را داشته باشد و وقتی به رشد رسید و ثبات یافت به عنوان پیشرو در صنایع حرکت خواهد کرد. به طور مثال در صنایع دارویی شرکت‌های کوچک بزرگ شده و صنعت دارو را به پیش می‌برند.

رابطه استارت‌آپ‌ها و دولت یک رابطه دوسویه است، پس از حمایت‌های دولتی این صنایع هستند که با پرداخت مالیات و اشتغال به کمک دولت می‌آیند بنابراین حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در مقعطی ضروری است.

اکنون شرایط نامطلوب اقتصادی بر همه صنایع حاکم است بنابراین باید از کار و تولید در همه صنایع حمایت شود و صنایع های‌تک نیز باید در این میان مورد توجه قرار گیرند.

اکنون حمایت دولت از صنایع های‌تک تنها محدود به تسهیلات مالی اندک شده است. در صورت حمایت و افتادن در مسیر به طور قطع این شرکت‌ها قادرخواهند بود که مسیر خود را طی کنند.