معیشت ۷ هزار باغدار استهبان در معرض خطر سیاست های بازرگانی

مرضیه امیری
عصراقتصاد: بزرگترین انجیرستان دنیا در استهبان قرار دارد. استان فارس از مهمترین نواحی تولید انجیر خشک ایران محسوب می شود و حدود ۹۵ درصد انجیر تولیدی کشورمان مربوط به این استان است، انجیر خشک یکی از مهمترین اقلام خشکبار صادراتی ایران است که از نظر ارز آوری پس از پسته، کشمش و خرما در رتبه چهارم قرار دارد؛ ایران بعد از ترکیه به عنوان دومین کشور مهم تولیدکننده انجیر خشک به شمار می آید. اتحادیه اروپا بزرگترین خریداران انجیر خشک ایران است. بنا به گفته عضو هیأت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران صادرات این محصول با افزایش تعرفه در سال گذشته به ۳ هزار و ۹۷۶ تن رسید در حالی که سال ۹۶ حدود ۱۰ هزار و ۱۱۹ تن صادرات انجیر داشتیم؛ وی معتقدست اگر تعرفه صادراتی گمرک اصلاح نشود معیشت ۷ هزار باغدار استهبانی و ۳۰ هزار خانوار با مشکل روبرو می شود.

محمد یار محمدی، عضو هیأت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران گفت: بزرگترین انجیرستان دنیا در استهبان فارس قرار دارد، این انجیر سه پایه دارد و بر روی درخت خشک می شود برای باروری درخت باید در سه مرحله از شب عید تا اواخر تیرماه بر داده شود؛ همچنین در طی رشد انجیر هیچگونه سمی توسط کشاورز نباید به درختان زده شود چون حشرات می میرند به این دلیل است که انجیر استهبان ارگانیک است.

وی افزود: بارور شدن درخت انجیر توسط حشره‌ی کوچکی به نام زنبور بلاستوفاگا که درون ثمره‌ نوع نر درخت انجیر قرار دارد انجام می‌شود. در واقع این حشره وظیفه گرده افشانی و بارور کردن درخت انجیر را بر عهده دارد.

درخت نر انجیر به نام «بَر» معروف بوده و انواع مختلفی دارد. پس از تهیه میوه بَر انجیر تعدادی از آنها در درون قوطی‌هایی که از قبل از قسمت‌های مختلف درخت آویزان شده ریخته می‌شود. پس از مدت بسیار کمی حشرات موجود در میوه بر (بلاستوفاگا)، از آن خارج شده و با ورود به میوه‌های تلقیح نشده، باعث انجام تلقیح و باروری میوه می‌ شود تعداد دفعات گرده‌افشانی بسته به اندازه درخت انجیر و ثمر دهی آن و نیز نوع بر استفاده شده، ۳ نوبت و با فاصله زمانی ۳ تا ۶ روز است. به‌طور کلی می‌توان گفت گرده افشانی (بَر دادن) و انتخاب منبع گرده با کمیت و کیفیت مناسب برای تولید یک محصول اقتصادی در باغ‌های انجیر ضروری است.

۲ میلیون اصله درخت انجیر در استهبان و اطراف آن وجود دارد

عضو هیأت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران بیان کرد: هم اکنون ۲ میلیون اصله درخت انجیر در استهبان و اطراف آن وجود دارد و حداکثر ارتفاع این درختان ۲.۵ متر است در هیچ جای دنیا چنین واریته ای وجود ندارد ؛ همچنین عمر درختان ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال است ‌‌و به روش دیم بوده و ‌نیازی به آبیاری ندارد، اگر شاخه درختی هم شکسته شود و بر روی زمین فرو رود سال دیگرآن انجیر جوانه می زند.
انجیر استهبان در فائو ثبت می شود

یار محمدی تصریح کرد: ۴۰۰ اصله دیگر درخت انجیر در حال رشد است، انجیر بالای شش سال محصول می دهد با توجه یه بی نظیر بودن این نوع از انجیر قرار است در فائو به نام کشورمان ثبت شود.
پیش بینی تولید ۲۰ هزار تن انجیر در سال جاری

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان مازندران بیان کرد: با توجه به بارندگی های اخیر پیش بینی می شود در سال جاری ۲۰ هزار تن محصول داشته باشیم که حدود ۳ تا ۴ هزار تن آن مصرف داخل و باقی مانده آن صادر می شود.

صادرات انجیر خشک به تمام کشورهای دنیا

صادرکننده نمونه ملی و استانی درباره صادرات انجیر گفت: به تمامی کشورها مانند اروپا، آمریکا و ژاپن انجیر خشک صادر می شود؛ مردم ژاپن به انجیر احترام زیادی می گذراند و آن را مقدس می دانند علاقه آنها به قدری است که هرسال زمانی که نمایشگاه خشکبار در کشورشان برگزار می شود از غرفه ما استقبال خوبی می کنند و حتی انجیر استهبان را در رسانه های مکتوب و دیداری خود تبلیغ می کنند.

یارمحمدی اظهار کرد: ما هر سال بالای ۵۰۰ تن صادرات انجیر داریم و شرکتی هم در ژاپن راه اندازه کردیم که در این زمینه فعالیت می کند. همچنین مقداری خرما، کشمش و پسته صادر می کنیم.

انجیر استهبان محصول ۱۰۰ درصد انحصاری کشورمان است

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان مازندران بیان کرد: انجیر استهبان در دنیا بی نظیر بود و رتبه اول و آخر را دارد، این محصول ۱۰۰ درصد در انحصار کشورمان است. همچنین بعد از ترکیه رتبه دوم را در دنیا داریم. انجیر استهبان بر روی درخت خشک می شود اما ترکیه انجیر تر را تبدیل به خشک می کند.

تصمیمات غیر کارشناسی گمرک صادرات انجیر را کاهش داد

وی افزود: سال گذشته میزان صادرات انجیر کم شد و آن به دلیل تصمیم غیرکارشناسی گمرک برای وضع نرخ تعرفه گمرک برای انجیر بود؛ آنها بدون آن که با اتحادیه خشکبار مشورت کنند، نرخ صادرات هر کیلوگرم انجیر را از ۲.۳ دلار به ۴.۹ دلار افزایش دادند این موضوع باعث شد تا صادرات انجیر به ۳ هزار و ۹۷۶ تن برسد؛ به طوری که در سال ۹۵ حدود ۹ هزار و ۱۴۳ تن و در سال ۹۶ حدود ۱۰ هزار و ۱۱۹ تن صادرات داشتیم.

صادرات صفر درصدی انجیر در فروردین

عضو هیأت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران تصریح کرد: فروردین ۹۸ نیز صادرات انجیر به صفر رسید در حالی که حداقل باید ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن انجیر صادر می شد؛ همچنین در ماه اردیبهشت و خرداد نیز زیر ۱۰۰ تن صادرات داشتیم به طوری که تنها شرکت ما توانست سه کانتینر صادر کند آن به دلیل قراردادی بود که با طرف ژاپنی داشتیم تا بدقول نشویم.

صادرکننده نمونه ملی و استانی اظهار کرد: نرخ پایه گمرک برای صادارت انجیر باید بین ۲.۵ تا ۳ دلار باشد تا صادرکنندگان و تولیدکنندگان بتوانند صادرات انجام دهند متأسفانه گمرک نرخ ها را بر مبنای بازار مولوی تهران وضع می کند در حالی که قیمت هر کیلو انجیر استهبان در سال گذشته بین ۳۰ تا ۳۲ هزار تومان بوده است. مذاکرات و نامه های مختلفی را به دفتر مقررات و استانداردهای بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی و امور باغبانی این وزارتخانه برای تعدیل قیمت انجیر خشک صادراتی ارسال کردیم متأسفانه تا کنون به نتیجه ای نرسیده ایم.

وی افزود: فروش انجیر صادراتی با انجیر داخلی متفاوت است به طوری که قیمت آن ۲ تا ۳ برابر اختلاف دارد. همچنین حمل انجیر باید با کانتینرهای یخچالی انجام شود اما به دلیل تحریم، قیمت حمل و نقل از یک هزار و ۱۰۰ دلار به بیش از ۸ هزار دلار برای هر کانتینر افزایش یافته است؛ یکی از مشکلات دیگر صادرات انجیر تغییر مبدأ کالا در امارات یا ترکیه بوده که باعث شده هزینه گمرک ورودی کشورهای مقصد را بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش دهد.
عضو هیأت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران افزود: اگر این مشکل رفع نشود معیشت بیش از ۷ هزار باغدار و ۳۰ هزار خانوار با مشکل روبرو می شود.