مهمترین عوامل ورشکستگی واحدهای تولیدی و صنعتی در شرایط فعلی ایران

دکتر ملیکا ملک آرا / مشاور استراتژی کسب و کار و مدیر دپارتمان نوآوری و کارآفرینی کالج بین‌المللی ابن‌سینا

همواره سوالی ذهن کارآفرینان و علاقه مندان به سرمایه گذاری در  صنعت را مشغول می کند که دلیل شکست واحدهای صنعتی و بنگاه های اقتصادی کوچک و بزرگ چه بوده؟ بی شک نمیتوان یک نسخه برای تمام صنایع نوشت اما با تامل بر مولفه های ریز و درشت اقتصادی و صنعتی می توان عوامل اصلی را شناسایی کرد.

شرایط و محیط اقتصادی در تمام دنیا به‌‌‌طور مداوم در حال تغییر است و نیاز به تدوین برنامه‌های منعطف و کارآمد بیش از پیش برای بنگاه‌های اقتصادی احساس می‌شود. انقلاب صنعتی چهارم  و تحولات عظیم صنعتی پیرو آن سبب شده تا سرمایه گذاران، کارآفرینان و صاحبان بنگاه‌های اقتصادی برای ماراتُن بزرگی به وسعت تمام کشورها خود را آماده کنند. هر بنگاه اقتصادی در دنیای امروز دارای رقیبان خلاق و هوشمندی است که بی‌توجهی و غافل شدن از آن‌ها سبب از دست دادن مشتریان و ضررهای مالی و غیرمالی خواهد شد. این جمله را بارها شنیده‌ایم.

در طی سنوات گذشته مطرح می شد که محصول بنگاه اقتصادی باید دارای کیفیت مطلوب و قیمت مناسب باشد.

با اینکه این موضوع صحیح و مهم است اما در دنیای امروز، صرفا توجه به این دو مولفه کافی نیست. زیرا که مولفه‌های اثرگذار دیگری نیز بوحود آمده اند که باید شناسایی شوند و مدنظر قرار گیرند. صاحبان بنگاه‌های اقتصادی با تدوین سند استراتژیک، سند توسعه و برنامه عملیاتی مناسب قادر خواهند بود خود را با مولفه های جدید همسو کنند که از جمله این مولفه ها می توان به دستیابی زودتر به دانش روز، محور قرار دادن خلاقت و نوآوری در عمل، و سرعت انجام اقدامات اشاره کرد. تنها با شناسایی و برنامه ریزی کردن بر مولفه های جدید اقتصاد و صنعت است که تهدیدهای موجود و آتی را می توان به فرصت‌های ناب و طلایی تبدیل کرد.

یکی از اقدامات مهمی که مدیران بنگاه‌های اقتصادی در این راستا می‌توانند انجام دهند، تدوین برنامه‌های توسعه‌ای منظم و کارشناسی‌شده در چارچوب مولفه های نوین است.

برنامه‌هایی که با تحلیل‌های مختلف و سناریوسازی‌های متنوع، آینده مبهم را تا حد امکان شفاف‌ می سازد و از اکنون می تواند بحران‌های احتمالی پیش رو و تهدیدهای آینده را پیش‌بینی و همچنین راه‌حل‌ها و نظرات پیشنهادی برون‌رفت و جلوگیری از بحران را مدنظر قرار دهد. به همین دلیل است که تدوین نقشه ‌راه با در نظر گرفتن تمامی مولفه های در سناریوهای متنوع از ضرورت‌های مهم بنگاه‌های اقتصادی محسوب می‌شود.

لذا صاحبان صنایع می‌توانند با توجه به توان و پتانسیل موجود، بررسی عملکرد و تحلیل روندهای گذشته، بنگاه اقتصادی خود را با محوریت آینده‌پژوهی در موقعیت‌های گوناگونی ترسیم و در هر سناریو، آینده بنگاه خود را سنجیده و در راستای افزایش توان داخلی و رقابتی تلاش کنند.

امروزه فاکتورها و مولفه‌هایی نظیر مکان ارائه محصول، زمان ارائه محصول، نوع ارائه محصول و… از مولفه‌های اصلی و هم‌سطح تخصص و تجربه محسوب می‌شوند که باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها شود. پزشک، حسابدار یا تکنسینی را تصور کنید که در حوزه کاری خود دارای مهارت و تخصص قابل توجهی است اما به دلیل نداشتن مهارت‌های لازم در حوزه بنگاه‌داری، کالا یا خدمات خود را در مکان و زمان نامطلوبی ارائه می‌دهد که نتیجه آن عدم استقبال از آن است. فعالیت وی علیرغم دارا بودن مهارت‌های بالا در حوزه خود، آنچنان که باید و شاید موفقیت‌آمیز و راضی‌کننده نیست.

واحدهای صنعتی و بنگاه‌های اقتصادی‌ نیز که به مولفه‌های نوین توجه دارند و با به‌کارگیری حداکثر منابع خود درصدد رسیدن به موفقیت هستند، ضمن سریع‌تر طی کردن مسیر رشد و توسعه نسبت به دیگر رقبا، سهم بازار بیشتری را تصاحب می‌کنند.

در این راستا بهره‌گیری از ابزارها، رویکردها و مدل‌های علمی شناخته شده در عرصه مدیریت بنگاه اقتصادی، این امکان را فراهم می‌کند تا مسیر رسیدن به تعالی بیش از پیش هموار شود. یک بنگاه اقتصادی پیشرو با به‌کارگیری تکنیک‌های نوین مدیریتی و استفاده از شیوه‌های جدید فن‌آوری‌های پرشتاب، به بازدهی بالایی نسبت به گذشته دست خواهد یافت.