موانع ورود لوازم خانگی ایرانی به بازارهای بین‌المللی به روایت مدیر عامل امرسان

این روزها با توجه به حمایت‌‌های دولتی از صنعت لوازم خانگی که قرار است تا سال ۱۴۰۵ استمرار داشته باشد، گرفتن سهم بازار داخلی برای تولیدکنندگان لوازم خانگی سهل‌تر شده است؛ به همین دلیل، رقابت در بازارهای صادراتی می‌تواند برای این صنعتگران جذاب‌تر از قبل باشد.

برای آشنایی با موانع و مشکلاتی که سر راه تولیدکنندگان لوازم خانگی برای صادرات آنها وجود دارد، گفت‌وگویی با سلطان‌حسین فتاحی، عضو هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران و مدیرعامل گروه صنایع امرسان انجام داده‌‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

حمایت‌های دولتی از صنعت لوازم خانگی به صورت گسترده شکل گرفته است و بنا به گفته ها تا سال ۱۴۰۵ نیز ادامه خواهد داشت؛ به نظر شما این روند چقدر می‌تواند در توسعه صنعت لوازم خانگی ایرانی موثر باشد؟

از آنجا که درآمدهای ارزی کشور در سالهای اخیر کاهش پیدا کرد، دولت برای کنترل وضعیت ارزی کشور مجبور شد واردات لوازم خانگی را ممنوع اعلام کند و این ممنوعیت همچنان ادامه دارد؛ اما بالاخره در زمانی باید این محدودیت به پایان برسد. بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در سال ۹۲ و با ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی اکثر تولیدکنندگان لوازم خانگی بخش خصوصی اقدام به سرمایه گذاری در زمینه واردات تکنولوژی و افزایش ظرفیت خود کردند و این باعث شد در زمان ممنوعیت واردات سال ۹۷ آمادگی پاسخ دادن به تقاضای بازار را داشته باشند و این آمادگی در این ۳ سال تقویت شده و اکنون مشاهده می کنیم که علاوه بر پاسخگویی به بازار داخلی اکثر تولیدکنندگان با دریافت استاندارهای بین المللی در حال صادرات به  کشورهای دیگر هستند. درباره حمایت از تولید لوازم خانگی اشتباه فرض نکینم؛ همه دنیا برای اینکه بتواند از صنایع خود حمایت و صنعت کشور خود را رقابت پذیر کنند، حمایت های گوناگونی را در دستور کار خود قرار می دهند. از جمله کشورهای کره جنوبی و ترکیه که سال‌ها ممنوعیت واردات در این زمینه داشتند و در این زمان با مشوق های صادراتی تولیدکنندگان برای صادرات محصولاتشان تشویق می کردند. در زمان هایی که واردات لوازم خانگی ممنوع است بهترین کار برای ایجاد نوآوری و خلاقیت و همچنین رقابت پذیری، صادرات است. اکثر کشورها زمانی که از صنایع خود حمایت می کنند، زمین مجانی، نقدینگی با سود پایین و بازار داخل و صادراتی و همچنین مشوق های صادراتی را برای تولیدکنندگان در نظر می گیرند تا سرمایه گذاران به جای سرمایه‌گذاری در فعالیت های واسطه‌ای در سرمایه گذاری برای ایجاد ارزش افزوده شرکت کنند و این باعث می شود که بهره وری بالا رود و در همین راستا رقابت پذیری نیز افزایش پیدا می کند و اکثر تولیدکنندگان هم می توانند با بالابردن رقابت پذیری خود سهم خود را از بازار افزایش دهند.

با توجه به حمایت‌های دولت از صنعت لوازم خانگی آیا کیفیت و تنوع آنها برای کسب بازارهای بین المللی مناسب است؟

به دلیل اینکه اکثر سرمایه گذاران صنعت لوازم خانگی بخش خصوصی هستند و منافع خود را می توانند به خوبی تشخیص دهند، سرمایه گذاری های خوبی در زنجیره تامین انجام دادند و اکنون در حال صادرات آن محصولات هستند. اکثر شرکت ها صادرات را از چند سال پیش در دستور کار خود قرار دادند از جمله شرکت امرسان که در حال صادرات محصولات خود است. در این زمینه برای اینکه تسلط بیشتری به بازار هدف داشته باشیم کارخانه تولید یخچال و فریزر در بغداد و چند کشور دیگر بنا کردیم و خیلی به بازار هدف نزدیک هستیم و به صورت رقابت پذیر در بازار سهم می گیریم. این روند نشان می دهند که برای بقاء تولید حتما باید صادرات داشته باشند. در این مسیر باید استانداردهای بین المللی را رعایت کنند؛ چراکه محصولات آنها در مغازه ها کنار تولیدکنندگان خارجی قرار می گیرد و باید از نظر کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش بتوانند محصول خود را پوشش دهند تا سهمی از بازار داشته باشند. در راستای خدمات پس از فروش برای تثبیت افکار مصرف‌کنندگان نیز تمام تولیدکنندگان داخلی ۳ سال گارانتی محصول دارند که باعث می شود تا روی کیفیت قطعات، مونتاژ و طراحی با دقت بیشتری کار شود.

برای ورود به بازارهای بین‌المللی جدید چه تغییراتی در عرصه لوازم خانگی نیاز است؟

برای ورود به بازار هر کشوری باید با شرایط خاص آن کشور حرکت شود و قبل از ورود به بازار، تحقیق بازار درستی انجام شود. حجم لوازم خانگی در آن کشور چقدر است؟ چه برندهایی رقیب هستند؟ سهم هر کدام از رقبا در بازار چند درصد است؟ می خواهید در کدام بخش بازار حضور داشته باشید؟ می خواهید چه مقداری گردش مالی داشته باشید تا بر اساس آن بودجه بندی کنید؟ و اینکه در آن بازار چه مدل و محصولی را می پسندند و برای آنها مشتری وجود دارد تا بتوان طراحی و تولید را بر اساس آن انجام داد؟

اینکه بر این باور باشیم هر آنچه تولید می‌کنیم، قابلیت صادرات به کشورهای دیگر را دارد باید پرهیز کنیم. شاید در برخی بازارهای امکان صادرات همین محصولات وجود داشته باشد؛ اما این بازارها بسیار کوچک است. برای رسیدن به سهم بیشتری از بازار بین المللی باید با فرهنگ آن کشورها آشنا باشیم و طراحی بر اساس این شناخت انجام شود تا به درستی قدم برداریم و بتوانیم بازار را تسخیر کنیم.

در بازار لوازم خانگی و برای تولید و صادرات نیاز به نقدینگی وجود دارد و به دلیل عدم ورود ایران به FATF و ناتوانی در بازگشایی LC ریسک بازگشت پول افزایش پیدا می کند و باعث می شود که رغبت صادرکنندگان به بازارهای بین المللی کاهش پیدا کند. برای افزایش حجم صادرات اولین نیاز ما پیوستن کشور عزیزمان به پیمان های بین المللی بانکی است و همچنین نیازمند لجستیک مناسب هستیم که باید از سوی خودمان حمایت شود.

همچنین نیازمند پیوستن به پیمان های بین المللی و توافقنامه های تجارت ترجیحی به ویژه با کشورهای همسایه هستیم تا بتوانیم با خیال راحت به کشورهای هدف صادرات داشته باشیم. برای صادرات فقط تولیدکننده نیست که باید فعالیت کند بلکه خود دولت بیشتر باید در قراردادهای بین المللی و تجاری ورود کرده و گردش پول را مدیریت کند.

انتظارات تولیدکنندگان و صادرکنندگان لوازم خانگی از دولت سیزدهم چیست؟

برای هر کاری باید زمان و هدف داشته باشیم و مسئول آن مشخص باشد. به فرض اینکه اعلام شود، تولیدکنندگان لوازم خانگی باید ۲۰ درصد از تولید خود را صادر کنند تا بتوانند به ازاء صادرات خود مواد اولیه مورد نیاز را وارد کشور کنند. ما اکنون انتظار داریم که دولت مشوق های خوب و قابل دسترس را برای صادرات در نظر بگیرند و اجازه دهند تا به تکنولوژی روز دسترسی پیدا کنیم و ماشین آلات و قالب های جدید برای ساخت محصولات باکیفیت و قابل رقابت را با ارز نیمایی وارد کنیم. کمبود نقدینگی فشار زیادی به تولیدکنندگان وارد می کند و با وجود تورم بازار سرعت گردش پول در ایران بسیار کم است و باعث می شود که واحدهای تولیدی و صادرکنندگان به نقدینگی نیاز داشته باشند؛ پس خواهش می کنیم که بانک ها و بازار سرمایه به شرط صادرات محصولات برای ارائه نقدینگی یک مقدار برای تولیدکنندگان سهل تر بگیرد. همچنین قرادادهای بین المللی و بانکی را تسهیل کنند.