ناترازی‌ها در نمایشگاه نفت، گاز پالایش و پتروشیمی
امیرعباس امامی
بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت نیز در تقویم نمایشگاهی برگزار شد و این پرسش هر ساله بی پاسخ می‌ماند که آیا این مناسبت مقرر است، در زمان خود به هر نحوی برگزار شود و یا برگزاری چنین رویدادی دارای چه بازخوردهایی برای صنایع بالادست، میان دست و پایین دستی نفت داشته است.
این «هیاهوی بسیار» که دارای ارقام و اعداد قابل توجهی نیز در مراتب تعداد شرکت های حاضر،بازدیدکنندگان، حضور شرکت‌های بین‌المللی، انعقاد انواع قراردادها و تفاهمنامه ها و … است، به نوعی عینیت واقعی و کم حجمی از حکمرانی سیاسی، اقتصادی و انرژی کشور تلقی می‌شود.
مروری بر اخبار چندین دوره از برگزاری نمایشگاه نفت، حداقل طی پنج سال گذشته نشان داده است، هنوز جای خالی یک اتاق فکر حرفه‌ای و مستقل برای سیاست‌گذاری نمایشگاهی احساس می‌شود. بی‌توجهی به جانمایی علمی سالن‌ها، بی‌اعتنایی به زنجیره ارزش و زنجیره تامین، فقدان تسهیلات رفاهی و خدمات حمل‌ونقل کارآمد، نشان می‌دهد که استانداردهای جهانی نمایشگاه‌داری به شکل ساختاری در این رویداد نهادینه نشده‌اندو عدم پذیرش جایگاه مشورتی و اجرایی برای بخش خصوصی، کماکان با شدت و حدت بسیار جاری و ساری است.
در حالی که هر ساله سخن از تحریم صنایع نفتی است و صنایع بالادستی و میان دستی نیز تحریم را سد راه فعالیت خود عنوان می‌کنند، اما بخش پایین دستی نفتی که همیشه با عدم تسری امتیازات و مدیریت عرضه خوراک پایدار از حوزه بالادستی خود مواجه بوده، با تکمیل زنجیره ارزش در حوزه تولید و صادرات محصولات نهایی غیر نفتی توانسته است در آمار تولید صادرات، سهمی در خور به خود اختصاص دهد.
با این حال آمارهای گویای صادراتی حوزه پایین دستی که در دهه گذشته مورد توجه حکمرانان بوده و سهم مناسبی از فضای نمایشگاهی به این گونه تشکل‌ها اختصاص می‌یافت، در طی چند سال گذشته مورد بی‌مهری واقع شده و اختصاص فضای محدود نیز از توجیه منطقی برخوردار نبوده است.
نمونه واقعی این امر، اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت گاز و پتروشیمی ایران است که با آمارهای صادراتی هر ساله ۷ تا ۱۰ میلیارد دلاری خود توانسته است نقش به سزایی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد ولی در دوره های اخیر نمایشگاه به این موضوع توجه نشده است.
دولت محترم که پایبند به شعارهای سال اعم از حمایت تولید و بخش خصوصی، جهش تولید و سرمایه‌گذاری در تولید است باید در عمل و کردار نیز به این عناوین پایبند باشد. فعالان بخش خصوصی واقعی کشور در صنایع نفتی انتظار دارند، نظرات پیشنهادها و راه حل‌های آنان در کارگروه‌ها، جلسات و تصمیم سازی های دولت شنیده و اجرایی شود. این درخواست‌ها در برگزاری کیفیت و کمیت نمایشگاه‌ها نیز انتظار می‌رود.
آمار و ارقامی که از تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها، میزان بازدیدکنندگان و حضور شرکت‌های بین‌المللی ارائه می‌شود، تنها مطلوب برگزارکنندگان نمایشگاه است و بخش خصوصی به رغم بی‌مهری‌ها و عدم تامین خاستگاه واقعی خود در نمایشگاه به هر حال دولت را همراهی می کند اما رضایتش تامین نمی شود .
اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران، با توجه به نقش راهبردی اعضای خود در ارزآوری غیرنفتی کشور، انتظار دارد در نمایشگاه‌های آتی، فضایی متناسب با شأن، حجم صادرات، و جایگاه این تشکل در زنجیره تأمین و تولید به آن اختصاص یابد؛ فضایی وسیع‌تر، یکپارچه‌تر و در موقعیتی مرغوب‌تر از سالن‌ها. این امر نه‌تنها عدالت صنفی را تقویت می‌کند، بلکه موجب ارتقای سطح فنی، تخصصی و بین‌المللی نمایشگاه خواهد شد.
