نبرد خاموش در میدان پارس جنوبی

میدان گازی پارس جنوبی (معروف به گنبد شمالی در قطر) به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی جهان، نقش کلیدی در تأمین انرژی جهان ایفا می‌کند. این میدان مشترک بین ایران و قطر، ۱۰ درصد از ذخایر گاز جهان را در خود جای داده است.

در سال‌های اخیر، قطر با همکاری شرکت‌های بین‌المللی مانند توتال فرانسه، شل انگلیس و زیمنس آلمان، برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای افزایش برداشت گاز از این میدان آغاز کرده است. در عین حال ایران نیز با وجود تحریم‌ها، تلاش می‌کند سهم خود را از این میدان حفظ کند.

به گزارش عصراقتصاد، قطر با امضای قراردادهای کلان با شرکت‌های اروپایی و آمریکایی، قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ برداشت گاز از میدان گنبد شمالی را تا ۶۰ درصد افزایش دهد. بر اساس گزارش‌ها، این کشور می‌خواهد تولید سالانه خود را از این میدان به ۱۲۶ میلیون تن برساند.

همکاری با توتال فرانسه و سایر شرکت‌های بین‌المللی

قطر قرارداد ۲۷ ساله‌ای با توتال انرژیز فرانسه (تا سال ۲۰۵۴) برای توسعه میدان و افزایش صادرات گاز مایع (LNG) به اروپا با هدف صادرات سالانه ۳.۵ میلیون تن گاز به اروپا برای کاهش وابستگی این قاره به گاز روسیه منعقد کرده است. شرکت‌های دیگری مانند شل انگلیس، انی ایتالیا، کونوکوفیلیپس و اکسان موبیل آمریکا نیز در این پروژه مشارکت دارند.

نقش زیمنس آلمان در توسعه فناوری استخراج

همچنین این کشور قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری با زیمنس آلمان، برای خرید ۳۲ دستگاه توربوکمپرسور پیشرفته با هدف جبران ۷۰ درصد افت فشار میدان و افزایش بهره‌وری تولید امضا کرده است. این تجهیزات برای فشرده‌سازی گاز ترش و مرطوب طراحی شده‌اند و به قطر کمک می‌کنند تا جایگاه خود را به‌عنوان بزرگترین صادرکننده LNG جهان حفظ کند.

وضعیت ایران در میدان پارس جنوبی

در حالی که قطر با حمایت شرکت‌های خارجی در حال توسعه میدان است، ایران با تکیه بر توان داخلی، بخشی از ظرفیت خود را فعال نگه داشته است.

مدیر پالایشگاه پنجم مجتمع گاز پارس جنوبی در اینباره گفت: توانسته‌ایم با استفاده از دانش نوآورانه و استفاده ۱۰۰ درصدی از کالاهای داخلی، تأمین سالانه ۷ درصدی از کل گاز تحویلی پالایشگاه‌های کشور به شرکت ملی گاز را به ثبت برسانیم.

وی تصریح کرد: در پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی برای پیشرفت و تقویت این صنعت و تأمین انرژی کشور تلاش‌های گسترده‌ای انجام شده است، پارسال با استفاده از قطعات و تجهیزات داخلی و پیاده‌سازی ایده‌های نو، بیش از ۱۹ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی از پالایشگاه پنجم پارس جنوبی به شبکه سراسری ارسال شد.

صفتی به ۲۵ پروژه بسیار حیاتی و راهبردی اجرا شده از سوی متخصصان و کارکنان این مجموعه با استفاده از کالاهای داخلی اشاره کرد و گفت: پروژه ساخت ۲ دستگاه تیپ فلر پالایشگاه پنجم فاز ۹، احداث ساختمان اچ‌اس‌ائی، ۱۱ ساختمان اپراتوری، ساختمان سه طبقه، احداث مخزن کمکی ذخیره آب دریا با حجم ۲۷۵۶ مترمکعبی و همچنین تعمیر، تأمین و راه‌اندازی تجهیزات و تأسیسات مخزن بوتان دوم پالایشگاه پنجم از مهم‌ترین پروژه‌های اجرا شده در این مجموعه هستند. ‌

رقابت ایران و قطر در بازار جهانی گاز

قطر با صادرات LNG به اروپا و آسیا (چین، ژاپن، کره جنوبی) در حال تبدیل شدن به قطب انرژی جهان است، در حالی که ایران به‌دلیل تحریم‌ها، عمدتاً بر بازار داخلی و صادرات محدود به همسایگان تمرکز دارد.

از سوی دیگر اروپا پس از جنگ اوکراین، به دنبال جایگزینی گاز روسیه با منابعی مانند قطر است که قرارداد قطر با توتال فرانسه، بخشی از این استراتژی است.

آینده میدان پارس جنوبی

بنابراین، رقابت ایران و قطر در میدان پارس جنوبی، تنها یک چالش اقتصادی نیست، بلکه یک بازی ژئوپلیتیک است. قطر با سرمایه‌گذاری‌های کلان و همکاری با شرکت‌های غربی در حال پیشروی است، در حالی که ایران با تکیه بر توان داخلی تلاش می‌کند سهم خود را حفظ کند. آیا ایران می‌تواند با رفع تحریم‌ها و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، در این رقابت گازی پیروز شود؟