نجات خوش‌حساب‌ها در بازار آشفته ارز!
اکرم رضائی نژاد
در حالی که مشکلات اقتصادی و عدم ثبات در بازار ارز همچنان چالش‌های عمده‌ای برای واردکنندگان و صادرکنندگان ایرانی محسوب می‌شود، معاون ارزی بانک مرکزی از تدابیری جدید برای تسهیل نقل‌وانتقال ارز و ایجاد خط اعتباری برای خوش‌حساب‌ها خبر می‌دهد.
به‌گزارش عصراقتصاد، محمد آرام، معاون ارزی بانک مرکزی، در جدیدترین اظهارنظر خود اعلام کرد که خوش‌حساب‌های ارزی می‌توانند از بانک‌ها خط اعتباری دریافت کنند. این اقدام به‌ویژه برای افرادی که در معاملات ارزی سابقه خوبی دارند و به‌طور منظم به تعهدات خود عمل کرده‌اند، طراحی شده است. این خط اعتباری به آن‌ها این امکان را می‌دهد که منابع ارزی لازم برای تأمین کالای مورد نیاز خود را تأمین کنند و به این ترتیب، به روند تجاری خود تسهیل بیشتری بخشند.
نیازی به نظارت سخت‌گیرانه
آرام همچنین به این نکته اشاره کرده است که در طراحی بازار ارز تجاری، کشف قیمت بر اساس عرضه و تقاضا خواهد بود. این قیمت‌ها با استفاده از یک الگوریتم ماشینی که بدون دخالت افراد عمل می‌کند، تعیین می‌شوند. عرضه از سوی صادرکنندگان و تقاضا از سوی واردکنندگان خواهد بود و سیستم به صورت متمرکز عملیات پایاپای و تسویه نقدی ریال و ارز را انجام خواهد داد.
وی اضافه کرد: با توجه به این الگوریتم، امکان تقلب یا تخلف به حداقل می‌رسد. در واقع، تمام معاملات ثبت می‌شوند و این امر مانع از تکرار تخلفات در بانک‌های مختلف خواهد شد.
تأمین مالی و بیمه ارزش درآمد ارزی
علاوه بر خط اعتباری، معاون ارزی بانک مرکزی به تعدادی از امتیازات جدید برای واردکنندگان و صادرکنندگان نیز اشاره کرده است. وی تأکید کرد که تسهیل در نقل‌وانتقال ارز، امکان تأمین مالی و بیمه برای ارزش منابع انواع تجاری، از جمله دارو و کالاهای اساسی، در نظر گرفته شده است.
ذخایر ارزی بانک مرکزی
معاون ارزی بانک مرکزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به وضعیت ذخایر ارزی و طلای بانک مرکزی اشاره کرد و ادعاهای مطرح‌شده مبنی بر کاهش این ذخایر را رد کرد. او گفت: ذخایر ارزی و طلای بانک مرکزی در وضعیت قابل قبولی به‌سر میبرد و ما هیچ مشکلی در تأمین ارز برای واردات کالاهای اساسی نداریم.
وی تأکید کرد که از ابتدای سال جاری تاکنون ۵۳ میلیارد و ۲۸۸ میلیون دلار ارز برای واردات کالا تأمین شده که از این میزان، ۱۱ میلیارد و ۱۰۲ میلیون دلار به کالاهای اساسی و دارو تخصیص داده شده است.
واکاوی نظرات کارشناسان
در همین راستا، سید مسعود حسینی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگویی اظهار کرد: ایجاد خط اعتباری برای خوش‌حساب‌ها می‌تواند به شکل مؤثری بر توسعه تجارت خارجی اثر بگذارد. آنچه مهم است، اطمینان به بازار و اعتماد به این خطوط اعتباری است. اگر خوش‌حساب‌های تجاری با مشکلات کمتری در تأمین منابع ارزی روبرو شوند، می‌توان انتظار داشت که روند سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی بهبود یابد.
لزوم پرهیز از محدودیت‌ها
حسینی همچنین بر ضرورت عدم ایجاد محدودیت‌های اضافی بر فعالیت‌های تجاری تأکید کرد و افزود: برای اینکه خط اعتباری بتواند کارایی داشته باشد، باید به صورت شفاف و بدون دخالت‌های زائد در تجارت قرار گیرد. هرگونه نظارت غیرضروری می‌تواند به اخلال در فرآیند تأمین مالی فعالان اقتصادی بیانجامد.
آینده‌ای روشن برای تجارت
مهدی ایمانی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های تجارت خارجی، این اقدام بانک مرکزی را به نوبه خود مثبت ارزیابی کرده و اظهار کرد: خط اعتباری تازه‌تأسیس یک گام بزرگ به‌سوی تسهیل در روند تجاری است. این امکان به ما کمک خواهد کرد تا راحت‌تر به تأمین منابع لازم بپردازیم و کسب‌وکارمان را گسترش دهیم.
ایمانی همچنین بر ضرورت پشتیبانی از این طرح با برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای برای صادرکنندگان و واردکنندگان تأکید کرد. او بیان کرد: افزایش سطح آگاهی نسبت به نحوه استفاده بهینه از این خطوط اعتباری می‌تواند به شکل قابل توجهی به تقویت فعالیت‌های تجاری بینجامد.
هرچند اقدام بانک مرکزی برای راه‌اندازی سیستم اعتباری ارزی، گامی مثبت به حساب می‌آید، اما چالش‌هایی نیز در این راستا وجود دارد. بسیاری از کارشناسان بر این نکته تأکید دارند که برای موفقیت این طرح، لازم است که زیرساخت‌های لازم به‌طور کامل تأمین شود و نظام بانکی دقت و نظارت ویژه‌ای بر روندها و فرآیندهای مالی داشته باشد.
امکان نقص در سیستم
بسیاری از فعالان اقتصادی نسبت به احتمال بروز نقص در سیستم و پروسه‌های مالی نگران هستند. در این زمینه، علی اکبر شریفی، کارشناس حوزه ارزی، گفت: اگرچه سیستم‌های ماشینی می‌توانند بسیاری از مشکلات را حل کنند، اما هرگونه نقص فناوری یا خطای انسانی در سیستم می‌تواند عواقب سنگینی به همراه داشته باشد. ما باید به دقت بر روی تأمین زیرساخت‌های فناورانه و آموزش‌های لازم به کارکنان بانک‌ها تمرکز کنیم.
نیاز به بازنگری در قوانین
شریفی همچنین به ضرورت بازنگری در قوانین و مقررات مرتبط با بازار ارز اشاره کرد و افزود: بانک مرکزی باید قوانینی را وضع کند که در عین تسهیل فعالیت‌ها، از بروز هرگونه سوءاستفاده یا فساد نیز جلوگیری کند. این امر بر اساس تجارب پیشین و مشکلاتی که در گذشته وجود داشته است، امری ضروری است.
تأثیرات بلندمدت
به‌علاوه، برخی افراد در بخش خصوصی به تأثیرات بلندمدت این سیستم نیز اشاره کردند و بر این باورند که باید ارزیابی‌هایی مستمر از این طرح انجام شود. فرزین نیک‌فر، فعال اقتصادی، تصریح کرد: تأثیر این نوع خط اعتباری بر روی بازار ارز و الگوهای تجاری باید به‌طور مستمر ارزیابی شود. تنها در این صورت می‌توان ضعف‌ها را شناسایی و نقاط قوت را تقویت کرد.
