نفت خزر؛ چاه دار شد

شنیده ها حاکی از این است که شرکت نفت خزر که پیش از این به دلیل نداشتن فعالیت اجرایی، نگرانی های بودجه فراوانی را برانگیخته بود، اکنون یک حلقه چاه نفتی در دریای خزر دارد.

به گزارش عصراقتصاد٬ پیش از این بسیاری بر این باور بودند که تحریم‌های اقتصادی و موقعیت جغرافیایی ایران یعنی عمق زیاد آب دریای خزر در قسمت مربوط به ایران، مانع  بهره‌برداری ایران از نفت و گاز دریای خزر شده است.

طی سالهای اخیر در دریای خزر شرکت های انگلیسی و آمریکایی و تعداد محدودی شرکت های روسی در بخش استخراج نفت و گاز فعال بودند؛ این در حالی است که تا همین چند وقت پیش هیچ شرکت ایرانی در خزربه فعالیت مشغول نبود.

همچنین همسایه‌های ایران در دریای خزر، از جمله ترکمنستان و آذربایجان، در بهره‌برداری از منابع انرژی این دریا موفق عمل کردند و در سال‌های اخیر توانستند میزان تولید نفت و گاز خود را افزایش دهند.

اما ایران بنا به دلایل مختلف از جمله تحریم ها که باعث عدم دسترسی اش به فناوریهای لازم برای حفاری‌های عمیق شده، توان بهره برداری از نفت خزر در محدوده خود را نداشته است. هر چند در زمان احمدی نژاد «دکل البرز ایران» به آب دریای خزر انداخته شد؛ اما تاکنون خبری از حفاری نبود.

بسیاری از کارشناسان روسی معتقدند که «فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی ایران در دریای خزر هدف‌های سیاسی دارد و ایران می‌خواهد فقط حضور فعال خود را نشان دهد.

میادین گازی ایران در دریای خزر با کشورهای همسایه‌اش مشترک است و این فعالیت ایران جنبه‌ تحریک‌آمیزی دارد.»

درآمد کم ایران از دریای خزر بنا به شرایط و موقعیتی که در این بخش دارد صدای اعتراض بسیاری را مبنی بر عدم بهره برداری از این موقعیت با بودجه های زیاد را در آورد.

در مقایسه ای کوچک می توان دید که تنها درآمد سال گذشته میلادی صندوق دولتی نفت جمهوری آذربایجان از طرح توسعه میادین نفتی «آذری، چراغ و گونشلی» در دریای خزر ۵ میلیارد و ۲۷۲ میلیون دلار اعلام شد؛ درآمد این صندوق در قالب این طرح انرژی در مقایسه با  سال قبل ۵۸ درصد افزایش یافته بود.

 درآمد صندوق دولتی نفت جمهوری آذربایجان در سال قبل از این از توسعه میادین یاد شده در دریای خزر ۳ میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار بوده و مجموع درآمد از طرح توسعه میادین نفتی “آذری، چراغ و گونشلی” از سال ۲۰۰۱میلادی تا ۲۰۲۱ را ۱۵۴ میلیارد و ۶۷۷ میلیون دلار اعلام کرد.

این در حالی است که دولت ایران بنا به دلایل مختلف برای حضور در دریا خزر تنها به هزینه بودجه بسنده کرده بود. یکی از هزینه های دولت در این رابطه مربوط به شرکت نفت خزر است که به عنوان یکی از شرکت های تابعه شرکت ملی نفت ایران وظایف اکتشاف، توسعه و تولید منابع هیدروکربنی در حوضه خزر جنوبی و سه استان ساحلی مازندران، گلستان و گیلان را به عهده دارد.

شرکتی که از سال ۱۳۷۶ در حال فعالیت است بودجه های کلانی دریافت کرده بود؛ اما طی ۲۵ سال حضور این شرکت در دریای خزر هیچ اتفاق ویژه ای شاهد نبودیم؛ از این رو بسیاری از این نوع هزینه کرد دولت انتقاد داشتند تا اینکه اخباری از آغاز بهره بردای از یک حلقه چاه توسط این شرکت در دریای خزر به گوش رسید.

اتفاقی که می تواند سر آغاز رویکردی جدید در قبال ذخایر نفت و گاز خزر از سوی ایران باشد و البته انگیزه ای بیشتر برای شرکت نفت خزر تا شاید شانس بیشتری برای اکتشافات در محدوده های تحت کنترل دریای خزر ایران بیابد.