
مدیرکل دفتر رودخانههای مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو در نخستین نشست «آب و صلح»، بر لزوم نگاه چندلایه، واقعبینانه و مشارکتی در دیپلماسی آب تأکید کرد و خواستار بهرهگیری از تجربیات تاریخی، ظرفیت دانشگاهها و تدوین قراردادهای حقوقی پایدار شد.
به گزارش وزارت نیرو، جبار وطنفدا مدیرکل دفتر رودخانههای مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، در نخستین نشست «رویکرد آب و صلح» با موضوع نقش دیپلماسی آب ایران در تقویت صلح با کشورهای همسایه با تمرکز بر منطقه قفقاز که به میزبانی شرکت مدیریت منابع آب ایران و در ادامه سلسله نشستهای تاریخ شفاهی دیپلماسی آب ایران برگزار شد، با اشاره به نقش دیپلماسی آب در تقویت صلح با کشورهای همسایه، گفت: هماهنگی و همکاری در بخش آب، یک ویژگی ذاتی و حیاتی در فرآیندهای کاری است که بدون درک عمیق از ابعاد مختلف این موضوع پیچیده، نمیتوان به موفقیت دست یافت.
وی با تأکید بر اینکه دیپلماسی آب تنها محدود به وزارت نیرو و امور خارجه نیست، افزود: این حوزه، گسترهای فراتر دارد و تعاملات محیطزیستی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و حتی دیپلماسی عمومی را نیز در بر میگیرد.
وطنفدا بر ضرورت انتقال تجربه، آموزش و بهرهگیری از تاریخ شفاهی تأکید کرد و گفت: نگاه صفر و یکی در مواجهه با مسائل آب کارآمد نیست؛ هر تجربه و اقدامی ممکن است نقاط قوت و ضعف خاص خود را داشته باشد که باید تحلیل شود. نسل جدید باید آمادگی مواجهه با رویدادها و تغییرات را داشته باشد.
وی در ادامه به اهمیت حوزههای آبریز مشترک با کشورهای همسایه از جمله عراق، ترکیه، افغانستان، ترکمنستان، ارمنستان، آذربایجان و پاکستان اشاره کرد و گفت: سیاستگذاری در این مناطق باید مبتنی بر تعامل، شناخت دقیق از مرزها و همکاری منطقهای باشد، زیرا بسیاری از منابع آبی یا داخلی نیستند یا در معرض تنشهای سیاسی قرار دارند.
این مقام مسئول با اشاره به تجربه ۴۰ ساله ایران در ساماندهی رودخانههای مرزی تصریح کرد: مدیریت منابع آب مرزی نیازمند همکاری چندلایه در حوزههای فنی، حقوقی و سیاسی است. برای مثال، قراردادهای تاریخی مانند توافقنامه ۱۹۲۱، ۱۹۲۶ و ۱۳۰۴ با شوروی سابق (در حوزه کشورهای آذربایجان و ارمنستان) نمونههایی موفق از اسناد حقوقی هستند که باوجود تغییر رژیمها، همچنان مبنای همکاریها هستند.
وی افزود: همکاریهای فنی دو کشور همسایه در حوزه رودخانههای مرزی مثل ایران و افغانستان، ایران و آذربایجان و…، به دلیل ادبیات فنی مشترک، بسیار سریع اتفاق میافتد و میتواند خیلی زود به توافق منجر شود، اما این همکاریها بدون پشتوانه سیاسی پایدار نخواهد بود. باید توافقات حقوقی بهصورت مستند و مکتوب، در مراجع قانونی دو کشور تصویب شوند تا مهندسان دو طرف بتوانند همکاریهای خود را ادامه دهند.