هزینه میلیاردی اشتباه لپی در طرح طوبی

مرضیه امیری

عصراقتصاد: طرح طوبی یکی از پروژه هایی است که وزارت جهاد کشاورزی در عرصه مربوط به مدیریت‌های اموراراضی ، ادرات کل منابع طبیعی و اراضی اشخاص حقوقی و حقیقی برای توسعه باغات پسته، بادام و زیتون از سال ۱۳۷۲ اجرا کرد از مشوق های این طرح می توان به واگذاری زمین دولتی، ارائه تسهیلات بانکی و یارانه‌ اشاره کرد؛ اجرای این طرح هزینه میلیاردی به همراه داشت در حقیقت اشتباه لپی در طرح طوبی بود. بنا به گفته مدیرعامل مجتمع کشت و صنعت فدک، متأسفانه این توسعه بدون انجام تحقیقات و در نظر گرفتن سازگاری در استان های مختلف انجام شد؛ به عنوان مثال کشت یک نوع زیتون در یک شهر مانند طارم خوب جواب می دهد اما در شهر و استان دیگر با آب و هوای آن منطقه سازگار نبود، به این دلیل بسیاری از کشت ها ناموفق بود. حتی در برخی از استان ها کشت آن ۹۰ درصد رشد منفی داشته است؛ همچنین از ۶۰۰ هکتاری که در طرح طوبی به کشت زیتون اختصاص داده شده بود؛ بیش از ۵۰۰ هکتار آن میوه نداده است.

احمد بلندنظر، مدیرعامل مجتمع کشت و صنعت فدک گفت: توسعه زیتون مانند پسته و بادام در سال ۷۲ در قالب طرح طوبی در دستور کار مسئولان قرار گرفت، بیشتر این توسعه در جنوب کشور در استان های فارس، زنجان، قزوین و حتی گیلان انجام شده است تا بخشی از روغن مصرفی کشور با روغن کشی زیتون تأمین شود؛ در قالب این طرح باید ۸۰ درصد میوه های زیتون برای روغن کشی و ۲۰ درصد به شکل کنسرو مورد مصرف قرار می گرفت، اما اکنون این نسبت بر عکس شده است.

توسعه کشت زیتون بدون در نظر گرفتن سازگاری با اقلیم مناطق

وی افزود: متأسفانه این توسعه بدون انجام تحقیقات و در نظر گرفتن سازگاری در استان های مختلف انجام شد؛ به عنوان مثال کشت یک نوع زیتون در یک شهر مانند طارم خوب جواب می داد اما در شهر و استان دیگر با آب و هوای آن منطقه سازگار نبود به این دلیل بسیاری از کشت ها ناموفق و حتی در برخی از استان ها ۹۰ درصد رشد منفی داشته است، همچنین از ۶۰۰ هکتاری که در طرح طوبی به کشت زیتون اختصاص داده شده بود بیش از ۵۰۰ هکتار آن مانند حاشیه اراضی طرح نیشکر در خوزستان میوه نداده است.

این تولیدکننده زیتون تصریح کرد: در استان های گرمسیر مانند قم درصد روغن کشی به دلیل گرم بودن هوا کاهش می یابد به این دلیل باغدار ترجیح می دهد تا میوه زیتون را تبدیل به کنسرو کند، همچنین برای روغن کشی باید در آبان و برای کنسرو نیز در مهر اقدام کند.

مردم هم ترجیح می دهند به جای استفاده از روغن زیتون از کنسرو آن استفاده کنند

وی ادامه داد: زیتون برای اینکه تبدیل به کنسرو شود باید زودتر برداشت شود و در نتیجه باغدار زودتر به پول خود می رسد مردم هم ترجیح می دهند به جای استفاده از روغن زیتون از کنسرو آن استفاده کنند. البته سال گذشته چون قیمت روغن زیتون افزایش یافته است شاید باغداران امسال ترجیح بدهند تا زیتون های بیشتری را تبدیل به روغن کنند.

سرمازدگی درختان زیتون در سال ۹۵ عامل کاهش محصولات زیتون در کشور بود

مدیرعامل مجتمع کشت و صنعت فدک بیان کرد: سرمای ناگهانی در سال ۹۵ باعث شد تا تعدادی از باغات استان های مرکزی، قم، گرمسار و گرگان دچار سرمازدگی شوند در نتیجه میزان تولیدات کشاورز کاهش یافت و در مجموع شاهد کاهش محصول زیتون در کشور بودیم.
وی افزود: در استان قزوین، بخشی از طارم و جنوب گیلان به دلیل تغییرات ناگهاین دما در اوایل اردیبهشت با کاهش میوه زیتون روبرو هستیم باید منتظر بود بازار، باغدار را به طرف تولید کنسرو یا روغن زیتون هدایت می کند.

تولید ۷۰ هزار تن زیتون در سال گذشته

بلندنظر تصریح کرد: در سال گذشته ۷۰ هزار تن میوه زیتون تولید شد که بیش از ۵۰ هزار تن آن تبدیل به کنسرو و ۲۰ هزار تن تبدیل به روغن شد. با توجه به سرمازدگی درختان زیتون در سال ۹۵ که باعث خشک شدن تعداد زیادی از درختان شد؛ در مجموع تولید محصول کاهش یافته است. همچنین میزان برآورد دقیق تولید زیتون در سال جاری  اواخر مرداد مشخص می شود.
مدیرعامل مجتمع کشت و صنعت فدک عنوان کرد: هم اکنون ۶ تن در هکتار زیتون بعد از بازسازی درختان؛ در شرکت کشت و صنعت زیتون فدک برداشت و تولید می شود. بخش عمده ای به تبدیل کنسرو و بخش کمی نیز به روغن زیتون تبدیل می شود.
وی افزود: مجتمع کشت و صنعت فدک از سال ۵۸ فعالیت های خود را در حوزه کشاورزی و فرآوری محصولات با تمرکز بر کاشت و فرآوری زیتون ارگانیک با روش های نوین آغاز کرد و در سال ۸۲ باغات زیتون راه اندازی و کارخانه ساخته شد؛ این شرکت طی ۳۷ سال فعالیت پر فراز و نشیب خود توانست راه های رشد، پیشرفت و اعتلای کشاورزی نوین در کشور را با همراهی مدیران و متخصصان حوزه کشاورزی و صنایع غذایی طی کند. اهداف مدیران متعهد و همکاران متخصص شرکت بر این بود تا محصولی سالم تولید و فرآوری زیتون را مطابق با استانداردهای جهانی انجام دهد.
بلندنظر اظهار کرد: هم اکنون این شرکت شامل ۵ واحدتحقیقات، تولید نهال، باغات و تولید میوه، فرآوری و فروش است که با گردآوری این بخشها تحت نام زیتون فدک سعی در ارائه کامل محصولات ارگانیک با قیمت مناسب و توسعه این محصول است. بالا بردن کیفیت کارهای ارائه شده در چهارچوب استانداردهای حاکم در دنیا، امری نیست که به طور اتفاقی حاصل شود؛ دیدگاه بلندمدت در تحقیق، تولید، عرضه و پشتیبانی از جمله نگرش راهبردی ما در کار است، نگرشی که برای مجموعه فدک تخصص و برای مشتریان رضایت را به همراه داشته است.

تولید زیتون ارگانیک در شرکت کشت و صنعت زیتون فدک

این تولیدکننده زیتون بیان کرد: شرکت کشت و صنعت زیتون فدک دارای کارخانجات مدرن و بهداشتی فرآوری، تولید کنسرو زیتون و بسته بندی روغن زیتون اکسترا ویرجین ارگانیک در کنار باغ های زیتون است و محصولات تولیدی این شرکت بر اساس اسناد موجود فاقد هرگونه فلزات سنگین و باقیمانده سموم آفت کش است. همچنین کارخانجات شرکت دارای آزمایشگاه های کنترل کیفیت خط تولید به مساحت ۱۲۰ متر مربع با کارشناسان مجرب است.
مدیرعامل مجتمع کشت و صنعت فدک عنوان کرد: شرکت کشت و صنعت زیتون فدک دارای ۱۰۰ هکتار باغ های علمی و اصولی زیتون است که با روش جدید احداث باغ(کانال کود) کاشته شده و با رعایت سایر نکات علمی و فنی مانند مسأله گرده افشانی، تنوع ارقام و اعمال مدیریت صحیح اداره می شود.
وی ادامه داد: یکی از ویژگی های محصولات زیتون فدک، ارگانیک بودن آن است به گونه ای که در تمام مراحل تولید از هیچ گونه کود شیمیایی استفاده نمی شود و طی ۲۰ سال گذشته درختان زیتون سمپاشی نشده اند. این شرکت در حال حاضر نخستین و تنها تولیدکننده ارگانیک در ایران است.

تحقیقات هزینه امروز است و درآمد فردا

بلندنظر تصریح کرد: امروزه تحقیقات برای تولید محصول با کیفیت جایگاه ویژه ای درجهان دارد، به این دلیل در شرکت کشت و صنعت زیتون فدک، تحقیقاتی پیرامون اصلاح کیفی و کمی محصولات انجام شد؛ همچنین اجرای طرح های بلند مدت دیگر با همراهی و همکاری سایر مؤسسات علمی، دانشگاه ها، پژوهشگاه های داخلی و خارجی از برنامه های اصلی این مجتمع است.
این تولیدکننده زیتون افزود: فعالیت های علمی که در شرکت فدک به مرحله اجرا رسیده است شامل ابداع کانال کود برای نخستین بار در جهان به عنوان بهترین روش برای ایجاد باغات، دارای گواهی ثبت اختراع از اداره مالکیت صنعتی، بررسی مورفولوژیکی، سیتوژنتیکی و مولکولی ۴۰ رقم از ارقام گوناگون زیتون برای شناسایی و تفکیک دقیق ارقام، طرح شناسایی بهترین گرده افشان برای ۶ رقم زیتون ایرانی و خارجی، ایجاد باغ کلکسیون و تهیه شناسنامه ۱۲۰ رقم از ارقام مهم زیتون در دنیا که بیشتر از کشورهای ایتالیا، اسپانیا، یونان، سوریه، ترکیه، فرانسه، آمریکا، تونس و تعدادی از ارقام بومی ایران است، همچنین غنی ترین کلکسیون ارقام زیتون در بخش خصوصی متعلق به این شرکت است.

شرکت کشت و صنعت زیتون فدک، تولیدکننده نهال زیتون به تفکیک رقم است

وی اظهار کرد: شرکت کشت و صنعت زیتون فدک، تولیدکننده نهال زیتون به تفکیک رقم بوده و در حال حاضر می تواند بیش از ۲۰ رقم مختلف زیتون که تمامی قلمه ها آن از باغ مادری شرکت تهیه می شود را با ظرفیت سالیانه ۳۰۰ هزار اصله با نصب شناسنامه رقم تولید کند و در اختیار باغداران و سایر مؤسسات قرار دهد، همچنین طی ۲۰ سال گذشته نهال های تولیدی این شرکت سازگار با شرایط آب و هوایی هر منطقه از مغان تا چابهار توزیع و کاشته شده است.